[zaloguj się]
[pdf]

PĘK (27) sb m

Fleksja
sg pl
N pęk pęki
G Pęka
D pękowi
A pęki

sg N pęk (15). ◊ G Pęka (2). ◊ D pękowi (7). ◊ pl N pęki (1). ◊ A pęki (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów); poza tym XVIII w. w innym znaczeniu.

1. Zawiązek łodygi, liścia lub kwiatu; gemma Calep (4): Malleolaris, Co yeſt [...] pękowi yákiemu podobnego. Mącz 205b; Gemma – Pęk na winney maczicy, oczka, pępe. Calep 449b.
Zwrot: »pęki puszczać« = fruticare Calep (2): Repullulo – Znowu pęki puſzząm [!]. Calep 915b, 438a.
2. Wyraz dźwiękonaśladowczy: dźwięk powstający przy pękaniu czegoś (2): wnet od około ſtoiących były ſłyſzáne gwałtownych rázow y bicia trzaſki/ y kołátánia/ y częſte niewiedzieć od kogo ięki/ pęki/ ſteki (marg) Ięk/ pęk/ ſtęk/ męk/ bęk/ słowá Mázoweckie. (-) StryjKron 350; [„Vtrum Iudas aut aliquis apostolorum missus fuit ad Masouitas convertendas?” Item inquirebant vnus ab alio, quod sunt vocales apud Masouitas? Quisdam dicebant quinque, videlicet: „Stank, penk, mienk, pock, tutka”, quidam septem, ad quinque descriptas addebànt duas: sszijeno, topka” ActRector 1513 nr 2191].
3. n-pers (21):
Zestawienie (21): Tędi dobrowolnie temu piotrowy pękowy dopuſzczą wyęzowanię wdom tęn ZapKościer 1589/87, 1588/83, 1589/87 [4 r.], 87v [4 r.], 88, 1595/88 [3 r.] (21).

Synonimy: 1. oczko, pąpie.

Cf 1. PUK

KWysz