« Poprzednie hasło: PUINAŁ | Następne hasło: 2. PUK » |
1. PUK (6) sb m
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | puk | puki |
A | puki | |
I | puki(e)m |
sg N puk (2). ◊ I puki(e)m (1). ◊ pl N puki (2). ◊ A puki (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.
Znaczenia
- 1. Hałas, huk, stukanie
(4)
- a. [Wystrzał]
- 2. Uderzenia, potłuczenia (2)
1. Hałas, huk, stukanie; crepitus, strepitus Cn (4): [puk/ Sonus, strepitus, bombus. Volck Xxxv; Bo pracá a nieſpánie/ ktemu puki/ á ſtrách cżęſto ludżie morżą. ŁaskiSprRyc A3; OrzŻyw 277.]
W połączeniach szeregowych (2): A tám [wśród ludzi używających świata] záſię záwżdi huk/ záwżdy puk/ záwżdy piſk/ záwżdy pychá/ záwżdy zwádá/ záwżdy opilſtwo/ ſwawola/ dziwna roſpuſtność/ dziwne kroki y ſkoki. RejZwierc 122v, 103v.
Szereg: »huk, puk« (1): Zaſz tám [we dworze] kiedy wolna myſl/ zaſz wolne wyſpánie/ Ano nádełbem huk puk/ á záwżdy wołánie. Nie tedy wſtań kiedy chceſz/ ále kyedy muśiſz RejWiz 71v. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]
Wyrażenie przyimkowe: »z pukiem« (1): Bież chutko Woytowicze, wrácay ſię do páná, By ná cię y ná grzbiet twoy nie ſpadł pogrom z pukiem. Poſkákuy, poſpieſzay ſię CiekPotr 76.
a. [Wystrzał: Woiewodá Wileńſki/ ziednę ſtronę prośi/ Zdrugą ſtronę Pan Trocki/ zgłoſem ſie wynośi. [...] Mogłby ſie tam przypátrzyć/ tych pánow śmiałośći/ Iakiey ſtarzec iakiey ten/ w kwitnącey młodośći. Oba nizacż ważyli/ z zamku gęſte puki/ Ani ſie też lękali/ gdy trzaſkały łuki. RymszaDeket 22.]
2. Uderzenia, potłuczenia (2): Bo ieſt iaſne ſlowo boże Alie wolią kxieża zboże. Albo workow doſypowaċ Nys panſkiem ſlowem ſaphowaċ. Rychley naydzie wkarczmię puky Myaſto bozych ſlow nauky. RejKup m4v; Pátrzże/ ine źwirzątko ſkoro ſie vrodzi/ Nátychmiaſt s przyrodzenia o ſwey mocy chodzi. A náſz pan áż ledwo w rok y to áż z náuki/ A przy tey Grámmátyce cżęſte będą puki. Potrze ſobie koláná á potłucże cżoło RejWiz 88.
Synonimy: 1. hałas, huk, łoskot.
AĆ