[zaloguj się]
[pdf]

PIASTUNKA (12) sb f

piastunka (9), piestunka RejWiz (3).

Oba a jasne (w tym w pierwszym 1 r. błędne znakowanie); piestunka z tekstu nie oznaczającego é.

Fleksja
sg pl
N piastunka piastunki
G piastunki piastunek
A piestunkę piastunki
I piastunką

sg N piastunka (3). ◊ G piastunki (2). ◊ A piestunkę (1). ◊ I piastunką (3). ◊ pl N piastunki (1). ◊ G piastunek (1). ◊ A piastunki (1).

Sł stp: piastunka, piestunka, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Znaczenia
Opiekunka dziecka; gestipuera BartBydg; nutrix Vulg; geraria Cn (12): żádny od pocżątku ſwiata cżlowiek takowé piaſtunki niemiál/ [...] iako to dzijecię mialo. OpecŻyw 12; BartBydg 64b.

piastunka czyja [w tym: G pron (1), pron poss (1)] (2): Noemi byłá iego [Obeda] piáſtunką áż do wychowánia. BielKron 53; SkorWinsz A3v.

[W połączeniu szeregowym: Panie wesołe aby za wojskiem nie śmiali wozić [...]. A próżno się ma wymawiać u paniej sługą albo kucharką albo piastunką, żadnej nie będą cirpieć UstWojsk 1525/71.]

W porównaniach (4): Ale y Moizeſſowi zdáłá ſie rzecz być nieznośna/ y rzekł do Páná: [...] A zalim ia począł y porodził tho wſſyſtko mnoſtwo/ ábyś mi rzekł: Noś ie ná łonie twoim/ iáko nośi piáſtunká dziećiąthko [sicut portare solet nutrix infantulum] Leop Num 11/12; BibRadz Is 60/4; Gwiazdy/ iáko Mámki/ Piáſtunki/ nie oſobnie iednemu/ ále wſzyſtkim poſpolićie ſłużą SienLek 31; PaprUp G3v.

Zwrot: »potrzebować piastunki« = być dzieckiem (1): Iáko ſię tey dziećinie wrząd dáiećie/ [...] iako was ten bronić ma/ ktory ſam piáſtunki potrzebuie? SkarŻyw 27.
Szereg: »mamka, piastunka; mamka z piestunką« (2;2): Więc ſie Iáſiek vrodzi gotuyże mu mámkę/ A ſkoro pocżnie chodzić wnet pieſtunkę Hánkę. RejWiz 57, 57, 92v; SienLek 31.

Synonimy: opiekunka, mamka.

ES