[zaloguj się]
[pdf]

PIECZLIWY (6) ai

e prawdopodobnie jasne (tak w piecza).

Fleksja
sg
mNpieczliwy fN nN
G G Gpieczliw(e)go
A A Apieczliw(e)
Ipieczliwym Ipieczliw Ipieczliwym
pl
N m pers pieczliwi
G pieczliwych

sg m N pieczliwy (2). ◊ I pieczliwym (1). ◊ f I pieczliwą (1). ◊ n [G pieczliw(e)go.] ◊ A pieczliw(e) (1). ◊ I pieczliwym (1). ◊ [pl N m pers pieczliwi. ◊ G pieczliwych.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

1. Troszczący się, zabiegający o coś (o ludziach); anxius, sollicitus Vulg (4): [Nietroſzczćieſz śię tedy mowiąc (Mal) Przetoz nie bądźcie [pieczołobliwi] pieczliwi [Matth 6/31] MurzEwMat 241.]

pieczliwy o czym (1): Nie bądź piecżliwym o bogáctwách nieſpráwiedliwych: boć nic niepomogą w dzień ſmierći y pomſty. Leop Eccli 5/10.

α. [W funkcji rzeczownika: Gdy cżłowiek bezbożny vmrze/ iuż więcey niebędzie żadney nádzieie: á ocżekawánie piecżliwych przeydzie. Leop Prov 11/7.]
a. Zatroskany, niespokojny; sollicitus Vulg (3): O kogożeś ſie będąc piecżliwą bałá/ iżeś ſkłámáłá Leop Is 57/11.

pieczliwy dla kogo [= z powodu kogo] (1): Piecżliwym dla onych Zydow ktorzy vćiekli do Cháldeycżykow/ ábym lepak nie był wydań w ręce ich Leop Ier 38/19.

W porównaniu (1): Cżułem iáko piecżliwy Wrobl záwżdy ſiedząc pod dáchem/ Rychłoli zrzucą gniazdko me cżekáiąc z wielkim ſtráchem LubPs X3v.

[Szereg: »pieczliwy a frasowny«: [Rafael Anjoł odpowiada na pytanie Tobijasza o ród] Alebym ćię ták piecżliwym a fráſownym niezoſtáwił [Sed ne forte sollicitum te reddam]/ ieſtem ia ſyn Azáriaſſz Anániaſzá wielkiego. Leop Tob 5/18 (Linde).]
2. Usilny, połączony z wysiłkiem (o ludzkich działaniach) (2): á gdzyeś dáleko ſie vnośimy zá piecżliwym nábywaniem dobr tych docżeśnych náſzych RejPos 312.
Wyrażenie: »pieczliwe staranie« (1): á odłożywſzy ná ſtronę wſzytko piecżliwe ſtáránie ſwiátá tego/ day ábychmy [...] ieden drugiemu poſługowáli. RejPos 315; [Bo gdyby iuż nalepiey á naſwiebodniey vżyć onego piecżliwego nábycia á ſtáránia ſwego á onych doſtátkow ſwoich/ áliżći w ten cżás od wſzytkiego przydzye odbieżeć KomentHozeasz 261v].

Synonimy: 1. dbający, dbały, troskliwy; a. frasowliwy, smutny, troskliwy, zatroskany; 2. pilny.

Cf PIECZOŁOWLIWY

DD