[zaloguj się]
[pdf]

DBAŁY (15) part praet act

a jasne.

Fleksja
sg
mNdbały nNdbał(e)
Adbał(e)go A
pl
N m pers dbali
L dbałych

sg m N dbały (10). ◊ A dbał(e)go (2). ◊ n N dbał(e) (1). ◊ pl N m pers dbali (1). ◊ L dbałych (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

Pilny, troszczący się, uważający, troskliwy; accuratus, diligens, industrius, percuriosus, sedulus, studiosus Calep (15): Nie wádzić mu iż ták dbáły/ Bo ma z tego zyſk niemáły BierEz R2v; Calep 14b, 324b, 529b, 776b, 962b, 1012a.

dbały na kogo, na co (4): Byłliby gdźie rozum cáły/ Albo kto ná Bogá dbáły KochPs 18 [idem] 79; oćiążáłe Serce/ nie záraz ná pociechę dbáłe. GrochKal 7.

dbały o czym (1): RejPos 345 cf »czujny a dbały«.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): iedno żeſmy niepráwie ſą dbáli/ thego co nam Bóg dał Oczko 8v.

Wyrażenie: »mało dbały« (2): RejAp AA4; ſwe czáſy Młodſzé wſpominam/ któré tu zoſtáły/ Kiedy ná ſtátek człowiek máło dbáły. KochFr 90.
Szeregi: »czujny a dbały« (1): kogo [Bóg] záſtánie ták pilnego/ á ták cżuynego á dbáłego o tym ſwiętym miłoſierdzyu ſwym [...] przy ſpołecżnośći onego Boſtwá ſwego ſwięthego á w Opátrznośći iego poſádzić obiecuie RejPos 345.

»dbały a nie darmo leżący« (1): áby cie ná wſzem ludzie ználi [...] w domowych też záſię ſpráwach dbáłego á nie dármo leżącego. RejZwierc 24v.

Synonimy: pieczołowity, pilny, pracowity.

Cf DBAĆ, NIEDBAŁY

JW