[zaloguj się]
[pdf]

PIELUSZKA (23) sb

pieluszka f (1), pieluszki pl t (27).

e jasne; a prawdopodobnie jasne (tak w -a).

Fleksja
sg pl
N pieluszka
A pieluszki
I pieluszkami
L pieluszkach

sg N pieluszka (1). ◊ pl A pieluszki (18). ◊ I pieluszkami (3). ◊ L pieluszkach (6); -ach (3), -åch (3); -ach LatHar, -åch RejPos; -ach : -åch OpecŻyw (2:2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

Dem. od „pielucha”; z neutralizacją funkcji deminutywnej; fascia BartBydg; pannus Vulg; cuna, incunabula Cn [w tym: w opisie narodzenia Chrystusa (26)] (28): Rozmyſlay duſſo nábożná iakotz pán Iezus maluſki ieſſcże w pieluſkach leżący/ był przeſladowán OpecŻyw 28, 17, 24; Fascia, povoynyk, pyelyvszka. BartBydg 56; Oſtatecżnie trzeba ie [dziecko po kąpieli] otrzeć y zagrzać pieluſzkami FalZioł V 35v; to kochánie twoie/ ktore v pierśi wiśi/ na ſrogich gozdziách záwieſzone być ma: á temu ktoremu ták śćieleſz ty pieluſzki/ łożá krzyżowego będzie trzebá. SkarŻyw 112, 2; LatHar 191; SkarKaz 484a.
Zwrot:»w pieluszki powić (a. uwinąć, a. obwinąć), uwiniony (a. powity, a. obwiniony); pieluszkami wiązać; w pieluszkach uwiniony« = pannis involuere, pannis involutus Vulg [szyk zmienny] (9:7;1;1): OpecŻyw 17v, 161; y porodzyla moczarza wſzechmocznego y pyelvſzkamy wyąſzala rączky y noſzky yego PatKaz II 54a, PatKaz III 131; Porodźiłá ſyná ſwoiego pierworodnego/ á vwinęłá go w pieluſzki [fasciavit eum]/ y położyłá go w żłobie BibRadz Luc 2/7; RejPos 18; Anioł [...] zwiáſtował Krolá niebieſkiego/ [...] w pieluſzki powitego ArtKanc B3, B2v, B15v, C9; Iezu od naświętſzey mátki twey Máryey w pieluſzki vwiniony/ y we żłobie vbogo położony/ zmiłuy ſię LatHar 336, 197, 222, 272, 517, 529; WujNT Luc 2/7, 12.
Wyrażenie przyimkowe: »jeszcze w małych pieluszkach« = w wieku niemowlęcym (1): A iákoż ſie nie maſz roſkocháć w tym dzieciątku á w thym ſwiętym národzeniu iego/ gdyż iáko ſlyſzyſz/ iż ieſzcże w máłych pieluſzkach pocżął ſie ſtáráć o wſzytko dobre twoie. RejPos 20.

Synonimy cf PIELUCHA.

JBi