[zaloguj się]
[pdf]

PIENIĘŻNIK (1) sb m

Fleksja
sg pl
N pieniężnik pieniężniki
L pieniężniku

sg N pieniężnik. ◊ [L pieniężniku. ◊ pl N pieniężniki.]

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVII – XVIII w.

1. bot. Lysimachia nummularia L., tojeść rozesłana; bylina z rodziny pierwiosnkowatych (Primulaceae) ceniona wysoko przez lekarzy średniowiecznych, obecnie w lecznictwie ludowym; nummularia Calep, Cn; centummorbia, lunaria minor, nummulus Cn: Numularia, Herbae nomen centimorbia vulgo. Pienieżnik, gęsi polei. Calep 709a; [SzymŁowEnch +4v; SienHerb L#v; CENTVMMORBIA, Nummularia, Lunaria minor, Stowrzód, albo Vſpiwrzód, To źiele Barwierze zową Stowrzód álbo Vśpiwrzód/ [...] Niektórzy zową Nummularium, po polſku Pieniężnik/ iż liśćie ma niewielkié podobné pieniądzóm málym UrzędowHerb 81b (Linde)].
2. [Miara masła, prawdopodobnie 1/20 ilości masła od jednej krowy w ciągu roku: masła de quolibet laneo po czaszy alias po pieniężniku valoris gr 3 LustrSand 199 (z LustrSand 1569/70), 199.]

Synonimy: 1. »gęsi polej«, stowrzod, uśpiwrzod; 2. czasza.

JBi