[zaloguj się]
[pdf]

PŁYWANIE (23) sb n

a oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N pływani(e) pływaniå
G pływaniå
D pływaniu
A pływanie pływaniå
I pływani(e)m
L pływaniu

sg N pływani(e) (5). ◊ G pływaniå (5). ◊ D pływaniu (3). ◊ A pływanie (2); -e (1), -(e) (1). ◊ I pływani(e)m (1). ◊ L pływaniu (5). ◊ pl N pływaniå (1). ◊ A pływaniå (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. pływać oraz w objaśnieniu s.v. pływaczka.

1. Poruszanie się po powierzchni wody lub w wodzie; natatus Cn (19): Takież y riby vſzu nie maią, á to dla zawady pływania GlabGad C, D4v; maią być biegli w pływaniu młodzieńcżykowie KwiatKsiąż O4v, O4v [2 r.]; GórnDworz E3v; BielSpr 5, 5v.

W charakterystycznych połączeniach: umiałe pływanie; kunszt pływania; biegły w pływaniu; mężny na pływanie; wyćwiczyć [kogo] w pływaniu.

a. Podróżowanie po wodzie okrętem, łodzią itp.; fluitatio, navigatio, navigium JanStat; remigium Mymer1 (11): Mymer1 36; GlabGad D5v; Wſzákże gdy komu ieſt miły pożytek Iázu/ niech w nim vczyni wrótá ſzérokié: którémi przeieżdżáiącym wolné pływánie niech dádzą. SarnStat 918, 917 marg.

pływanie dokąd (1): Toruniánie do Gdańſká pływánia niech nie przeſzkadzáią. SarnStat 918 marg.

Wyrażenie: »pływanie na rzece, rzek« = navigatio fluviorum JanStat (3:1): ku odięćiu tákowégo błędu y przekázy/ któré zwykły bydź dopuſczáné przy pływániu Rzék wolnych [circa fluitationes fluviorum ... liberas JanStat 1098]/ [...] ſkázuiemy: áby pływánia y ieżdżenia ná Rzékách [fluitationes et navigationes in fluviis JanStat 1098] [...] były wolné SarnStat 917; Zamek z [...] bory/ láſmi/ y pożytki y wodámi/ [...] y z połowicą pływánia ná rzéce [navigii in flumine JanStat 847] Wiśle/ y z iego pożytki/ y wyſpy/ y łowieniem Ryb/ [...] zoſtánie przy Nas SarnStat 1071, 917.
Szereg: »pływanie i jazda (a. jeżdżenie)« = fluitatio et navigatio JanStat [szyk 1:1] (2): [Twórca wszego] dał teſz ná morze rozne wiátry/ ná iázdę y pływánia ludzkie SkarŻyw 259; SarnStat 917.
Przen: Życie [czyje] (1):
Wyrażenie: »pływanie po morzu świata« (1): Rátuyże nas [...] Pánie [...] w tey burzliwośći pływánia náſzego/ po tym mizernym morzu ſwiátá tego RejPos 51v.
2. Unoszenie się po powierzchni wody [czyje] (1): Albo z onego Noego tákże mężá ſwiętego/ y o onym dziwnym pływániu iego/ możeſz odnieść wiele rádośći y nádzieie w káżdym niebeſpiecżeńſtwie ſwoim RejZwierc 205v.
3. Miejsce do pływania (1): Piscina, abusive Pływánie/ Kąpánie/ to yeſt mieyſce do kąpánia potemne. Mącz 301a.
*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Natatus, Kąpánie/ Pliwánie. Mącz 248c; Natatus – Płiwanię. Calep 701a.

Synonimy: 1.a. żeglowanie; 3. kąpanie.

Cf PŁYWAĆ

MC