[zaloguj się]
[pdf]

POCIEMEK (2) sb m

o oraz pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz ciemny).

Fleksja
sg
G pociemku
L pociemku

sg G pociemku (1). ◊ L pociemku (1).

Sł stp brak, Cn: w pociemku, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) i XVIII w. s.v. po ciemku.

Znaczenia
Ciemność, mrok; tenebrae PolAnt, Cn (2):
Wyrażenie przyimkowe: »w pociemku« (2): [Bo kto w poćiemku [in tenebris] chodźi / nie wie gdźie idźie. BibRadz Ioann 12/35 (Linde); Ale w nocy w poćiemku/ gdy ſię [Klodius] po gmáchoch/ niewiedząc kędy co/ błąkał/ nádeſzłá go iedná z ſłużebnic Aurelij CiceroKosz c4v.]

W połączeniu szeregowym (1): BudBib Prov 7/9 cf »w pociemku nocnym«.

~ Wyrażenie: »w pociemku nocnym« (1): á drogą (ku) domowi iey [młodzieniec] ſzedł. Mrokiem wiecżor/ w poćiemku nocnem [in nigredine noctis]/ y w zámierzknieniu. BudBib Prov 7/9. ~

Przen (1): Iuż grzeſznicy łukow ſwych ſrodze zdobywáli/ Práwie wſzyſcy ſtrzáły ſwe iuż nagotowáli/ Aby ludzi ſerc práwych s pociemku ſtrzeláli. LubPs C3v.

Synonimy: ciemność, ćma, mrok, zmrok.

EW, SBu