![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.55d5b47a78d5.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[Słownik Polszczyzny XVI wieku]](/static/img/spxvi-logo.9e6c364a84ff.png){kind=logo}
![[Szukaj]](/static/img/icons/magnifier-left.03d386f15d93.png){kind=icon}
| « Poprzednie hasło: POCZERNIANIE | Następne hasło: POCZERNIĆ SIĘ » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.783deef3e87f.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
POCZERNIĆ (3) vb pf
poczernić (2), poczyrnić (1); poczernić BielKron, Oczko; poczyrnić RejZwierz.
o jasne, e pochylone.
Fleksja
| praet | ||
|---|---|---|
| pl | ||
| 3 | m pers | poczérnili |
| conditionalis | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | n | by poczyrniło |
[fut 3 pl poczérnią.] ◊ praet 3 pl m pers poczérnili (1). ◊ con 3 sg n by poczyrniło (1). ◊ part praet act poczérniwszy (1).
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
Zabarwić (też pobrudzić) na ciemno lub czarno (3): [iż piżmo moſzkowe tákże y Ambra w białość ſie niegodzą/ bo pocżernią. SienHerb 516b.]
poczernić co (2): Pracżká rzekłá [do węglarza]/ [...] Bo cobych ia popráłá/ toby węgle twoie/ Wſzytko mi pocżyrniło RejZwierz 121v; Oczko 13v.
W porównaniu (1): któré [choroby] ſą ták ſuche/ że ſkurze/ iákoby blizny przyniówſzy/ áni wyćiéc/ áni ſyę záſuſzyć mogą: ále iáko bláchy poczérniwſzy ſkórę/ ogniá ráczéy/ niż wrzodów/ ślad nieiáki máią Oczko 13v.
a. Pofarbować na czarno [co komu] (1):
Zwrot: »sobie poczernić« (1): kthorzy ſobie twarzy pocżernili y włoſi tym obycżáiem/ nábrawſzy śnieći iecżmienney/ zbije ią z żołćią wołową przycżyniwſzy trochę oliwy/ á thym ſie máżą ná káżdy mieśiąc BielKron 262.
Formacje współrdzenne cf CZERNIĆ.
EW, ZCh