[zaloguj się]
[pdf]

PODARZENIE (9) sb n

o oraz pierwsze e jasne; -a-, [-å-]; końcowe e pochylone.

Fleksja
sg pl
N podarzenié
G podarzeniå
D podarzeniu
A podarzeni(e) podarzeniå
I podarzenim

sg N podarzenié (1). ◊ G podarzeniå (3). ◊ [D podarzeniu.] ◊ A podarzeni(e) (3). ◊ I podarzenim (1). ◊ pl A podarzeniå (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. s.v. podarzyć.

Dar, prezent (9): [Jagiełło] poſłał do niey [Jadwigi] w dzyewoſłębſtwie bráćią ſwoię/ Skirgiellá y Boryſá z wielkim podárzenim BielKron 380v; [O miły pánie ſpodziewałem ſie od was padárowania [!] á nie gniewu. Rzekł Ceſarz: Iákoś zásłużył ták miey/ bowiemeś niepodárzenie ále okrutną śmierć zásłużył. HistPonc E2v; thom wſzyſtko nie z iákiego prżypodobánia ſie komu/ áni z iákiego podárzenia/ ále da Pan Bog s ſzczyrey miłosći á vprzeymośći ſwey [...] wſzem ſtanom Koronnym Pánom á bráćiey ſwey miłey krotko wypiſáł. Sentencja D4v].
Zwroty: »dać (a. rozdać) podarzenie« (3): BierEz D2; S thych ártycułow przerzecżonych/ was Krześćijány y dobremi ludźmi podzyáłał z nicżemnych/ rozdawſzy wam podárzenia klenothne/ ktorych Polſkie Rycerſtwo vżywa zá oſobny znák ſláchectwá BielKron 390v, 407v.

[»przyjąć podarzenie«: Ale ieſlim nálaſl łáſkę przed oczymá twemi/ prziymi podárzenie zrąk moich. Leop Gen 33/10 (Linde s.v. podarzyć).]

[»wysłać podarzenie«: Precesserunt munera ante eum/ wyſlal przed ſſobą podarzenye TomZbrudzBrul Gen 32/21.]

Szereg: »podarzenie i pocieszenie« (1): Bo cżęſto mawiał/ nie ſłuſzno ſługi od páná przez podárzenia y pocieſzenia puſzcżáć. BielKron 147v.
Przen (2): WisznTr 23; [Godźiełoć ſię też było cżymkolwiek pocżćić Páná Sycyńſkiego ktory nas w Dedicatiey ſwoiey/ wieprzámi Włoſkimi zowie y żołędźiem cżeſtuie: ále ieſlić my wieprze/ mogłćiby też kto inſzy być świnią Niemiecką co ſię Luterſkim młotem karmi: wſzákże iż coś więtſzego obiecuie/ zániechamy go teraz/ á tego więtſzego podarzenia pocżekamy ŁaszczOkulary )?(2v].
a) Łaska zesłana przez Boga (1): [Po wniebowstąpieniu Chrystusa aniołowie powiedzieli apostołom:] A wy wrotzcie ſie do miaſta/ ocżekáwáycież tam daru niebieſkiégo/ wedle obietzania iego. GDy [...] Iezus do nieba wſtąpil/ zwolenicy iego [...] ocżekáwali z wielkim nábożeńſtwem podarzeniá obietzanégo OpecŻyw 175.
[Wyrażenie: »szczodrobliwe podarzenie«: O laſkawa [...] ktoraſz ku przyaczieliom Boga ſcziągnęla ku ſczodroblywemu podarzenyu ArgWykład 86.]
a. Prezent mający na celu przekupienie (1):

W połączeniu szeregowym (1): A poki ſye práwuieſz/ ieſli nie będźie widźiał częſtey poczty/ podárzenia/ częſtowánia/ bárzo zlęnieie w twey ſpráwie y zgłupieie GroicPorz dd3.

b. Nagroda [czyje = dla kogo] (1): Podárzeniá Rycérſkié SarnStat 1310.

Synonimy: poczta; b. nagroda.

Cf PODAREK, [PODAROWANIE], PODARUNEK, PODARZE

KW