[zaloguj się]
[pdf]

PODBIERAĆ (4) vb impf

Wszystkie samogłoski jasne.

Fleksja
inf podbierać
indicativus
praes
sg pl
1 podbieråm
3 podbierå podbierają
fut
sg
3 m będzie podbieråł
imperativus
sg
2 podbieråj

inf podbierać (1). ◊ praes [1 sg podbieråm.] ◊ 3 sg podbierå. ◊ 3 pl podbierają (1). ◊ fut 3 sg m będzie podbieråł (1). ◊ [imp 2 sg podbieråj. ◊ part praes act podbierając.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII – XVIII w.

1. Wybierać, wyrzynać plastry miodu z ula; castrare alvearia, castrare a. demetare a. eximere favos, fructum colligere ex alveis apiariis, vindemias mellis coeligere Cn (3):
Zwroty: [»barci podbierać«: jeno, iż w lesiech KJM jest nieco barci, [...] do których jest bartnik zamkowy 1, który je opatruje i podbiera LustrMalb I 60; LustrRus 31, 40.]

»podbierać miod« [szyk zmienny] (2): RejZwierc 110; Bo nád miod pieśni twoich/ nie trzebá inſzego Podbieráć w plenich bárćiách/ miodu wdźięcżnieyſzego. KlonŻal Bv; [Tákież kśiężycá Paźdźierniká miod podbieray Cresc 1571 606, 605].

»pszczoły podbierać« (1): Mellarius, Ten który pſzczoły podbiera Mącz 213d; [Pszczoły jego własne wedle przywileja gwałtem podbiera. LustrSand 308; Cresc 1571 694].

[Szereg: »podbierać a(l)bo łaźbić«: Pſzcżoły trzebá tego cżaſu podbierać (ábo łáźbić iáko bártnicy zową Cresc 1571 695 (Linde), 605 (Linde)]
2. [Zbierać płody rolne: Podbieram/ Lego, colligo, meto, vindemio. Volck Rrr2v.]
3. [Wybierać spod spodu, dołem [co]: Niektórzy też ludźie z dołu cembrę podbijáią źiemię podbieráiąc Cresc 1571 29.]
4. Zwrot: »podbierać prawem« = kontynuować spór sądowy (1): táki zuchwálec [...]: gdy go pozwą/ nie ſtánie/ ále wſkaże do ſtrony o iednánie/ ná ktore gdy on vkrżywdzony nie będźie chćiał prżyzwolić/ ále będźie podbierał prawem/ áſz ku wywołániu: Tu ow zbrodźień/ nie czekáiąc dekretu/ [...] zábije ieſcze onego vkrżywdzonego GórnRozm B4v.

Synonimy: 1. łaźbić, podkrawać.

Formacje współrdzenne cf BRAĆ.

Cf [PODBIERAJĄC], PODBIERANIE

KW