« Poprzednie hasło: PODOGRA | Następne hasło: [PODOLEĆ] » |
PODOLE (141) sb n
Oba o jasne; -e (5) WyprPl (4), SarnStat, -é (1) KochZg.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | Podole |
G | Podolå |
D | Podolu |
A | Podole |
L | Podolu, podolu |
V | Podol(e) |
sg N Podole (11); -e (1), -(e) (10). ◊ G Podolå (45); -å (25), -(a) (20). ◊ D Podolu (1). ◊ A Podole (31); -e (4) WyprPl (3), SarnStat, -é (1) KochZg, -(e) (26). ◊ L Podolu, podolu (52). ◊ V Podol(e) (1).
Sł stp notuje, Cn n-loc s.v. wisięnka mała, Linde XVI i XVIII w. n-loc.
Znaczenia
1. n-loc Historyczna dzielnica Rusi, następnie Rzeczypospolitej, obejmująca środkowe dorzecze Dniestru i Bohu; Podolia Mącz (140): Item vyelye ich ieſth. thak wpodolyv haliczki zyemye yako y wmoldawſkyey czo ſſamy nyekradną alye slodzyeye przechowawayv MetrKor 40/821 (20); Przithym poſlowye naſſy przeyrzą thy articuli, kthore ſzą nam od poſlow zyemye podolſkyey naſſeymye podany wſzyawſzy kv ſzobye kogo wpodolyv, kogoby roſzvmyely LibLeg 7/11v; gdyż [posłowie] uważali nie mniejsze niebezpieczeństwa od węgierskich krajow, ktore już Turek opanował, jako i od Podola dla wtargiwania Tatarow. Diar 43 (3); BielKom A4; Yáko tedy ná podolu/ álbo Kſiążę Wiſnyowieckye/ álbo Pretwic [...] dla rzecży poſpolitey gárdłuye GliczKsiąż K8 (4); RejFig Cc6v; RejZwierz 82v; OrzRozm R4v (2); [Wojewoda wałaski] vpáthrzywſzy ſwoy cżás/ Podole woiował. BielKron 387 (27); KochSat A2; Ale vczyńćie áby ten porządek lichy/ Wy każećie/ wypraẃćiéſz ná Podolé Mnichy. KochZg A3v; Mącz 60b (2); BielSpr 70; MycPrz I C (2); StryjKron Av; KAlinowſcy w Podolu żywą drudzy w Ruśi PaprPan E4v (11); ze wſzytkich zachodnych kroleſtw/ iedni morzem/ drudzy ziemią przez Polſkę y Podole vfámi wielkimi [...] ćiągnęli SkarJedn 254; Oczko 9; A co ſię tknie Podola/ tedy Podolſka ziemiá nigdy nie byłá ku Litwie/ áni iey też Polacy mieli od Litwy StryjKron 612 (31); W Podolu/ pod gorámi/ pełno puſtyń wſzędzie BielSjem 18; KochTarn 74; PaprUp F; ActReg 124 (2); GostGosp 6 (2); WyprPl A2 (5); SarnStat 54 (5); GrabPospR Lv; KmitaSpit B4; PowodPr 84; VotSzl A2v (6); PaxLiz B4; SzarzRyt C4v.
2. Miejsce nisko położone, dolina (1): záś wozy żelázne v wſzech Kánáánow mieſzkáiących wziemi podolney/ [...] y v(tych) ktorzy po podolu Izrehelſkim [in valle Izrehel]. BudBib Ios 17/16.
[W przeciwstawieniu: »gory ... podole«: To drzewo [sorb] miłuie mieſtcza wilgotne/ [...] przeto pod gorami więcey ſie kocha niż też w podolu ktore ieſt od gor dalekie Cresc 1549 440.]
Synonimy: 2. dolina.
KWysz