« Poprzednie hasło: ROZSIEŚĆ SIĘ | Następne hasło: ROZSIEWACZOW » |
ROZSIEWACZ (7) sb m
rozſ- (5), rozś- (1), rozſz- (1), [roſſz-].
o oraz a jasne, e pochylone.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | rozsiéwacz | |
D | rozsiéwacz(o)m | |
A | rozsiéwacza | rozsiéwaczy |
I | rozsiéwaczem | |
L | rozsiéwaczu |
sg N rozsiéwacz (3). ◊ A rozsiéwacza (1). ◊ I rozsiéwaczem (1); [-em], -(e)m (1). ◊ L rozsiéwaczu (1). ◊ pl D rozsiéwacz(o)m (1). ◊ [A rozsiéwaczy.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. (trzy z niżej notowanych przykładów).
Znaczenia
- 1. Ten, kto sieje, siewca (5)
- 2. Ten, kto szerzy, rozgłasza (2)
1. Ten, kto sieje, siewca; seminator Mymer1, Cn; sator PolAnt, Cn; consitor Calep; seminans Vulg (5): Mymer1 15v; Leop Matth 13/18; Wykorzeńćie rozſiewácżá z Bábilonu/ y tego ktory trzyma śirp cżaſu żniwá BibRadz Ier 50/16; Consitor – Rozſziewacz, ogrodnik. Calep 246a; [TomZbrudzBrul Lev 26/5; GrzegŻarnPos 1597 a5 (Linde)].
[Fraza: »rozsiewacz rozsiewa«: przypodobawſzy Koſcioł ſwoy do roley/ ná kthorey ácżkolwiek rozſiewácż rozſiewa pſzenicę cżyſtą/ wſzákoż więc iednák gdy wſchodzić pocżyna/ vkázuie ſie też miedzy nią weſpoł wſchodzący kąkol. GrzegŻarnPos 1580 80v.]
W przen (1):
Wyrażenie: »rozsiewacz kąkolu, [kąkolny]« [szyk zmienny] (1): Lecż ieſliże/ [....] poydźiem dáley w tenże błąd/ ktory [...] then nieſromieźliw[ey] twarzy Kſiądz Rzymſkiey Bożnice Báłwan/ zruſzyćiel dźiś iáwny pokoiu Krześćiáńſkie[go roz]ſiewácż kąkolu/ [...] vcżynił [...] BibRadz *2v; [Ale iże záwſze ſwiętha prawdá Boża ma ſwego kąkolnego rozſiewácżá/ gdzie nie może ten wygubić dobrey pſzenice/ [...] tedy powiáda iże rzadko ieſt rozſiana ná roli GilPos 187v].
2. Ten, kto szerzy, rozgłasza [czego] (2): [Kazimierz] Kietlicá ktory był rozſiewácżem wſzytkich niezgod bráckich Káźimierzá z Mieſzkiem/ poimał BielKron 356v; LatHar 620; [[duch zły] który ſye przećiwi zgodźie y pokoiowi: bo ieſt ſwarów/ nieſnaſek/ niezgody/ y niepokoiu rozśiéwáczem. BiałPos 249 (Linde)].
Synonimy: 2. rozmnażacz, rozmnożca, rozmnożyciel, rozszerzacz, rozszerzyciel.
MN