[zaloguj się]
[pdf]

PODWYŻSZAĆ SIĘ (11) vb impf

podwyższać się (5), podwyszszać się (3), podwysszać się (2), podwyszać się (1); podwyższać się BibRadz (2), WujNT, SkarKaz; podwyszszać się KrowObr (2), Leop; podwysszać się BielŻyw, WrobŻołt; podwyższać się : podwyszać się SkarJedn (1:1).

się (8), sie (3).

-żſz- (5), -ſſſz-, -ſzſſ- (3), -ſſz- (2), -ſz- (1).

o prawdopodobnie jasne (tak w podwyszszać); a jasne.

Fleksja
inf podwyższać się
indicativus
praes
sg
3 podwyższå się
imperativus
sg
2 podwyssz(a)j się
conditionalis
sg pl
3 m by się podwyższåł m pers by się podwyszszali

inf podwyższać się (2). ◊ praes 3 sg podwyższå się (6). ◊ imp 2 sg podwyssz(a)j się (1). ◊ con 3 sg m by się podwyższåł (1). ◊ 3 pl m pers by się podwyszszali (1).

Sł stp: podwyszać się, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. podwyższyć.

Nadawać sobie wyższą pozycję, uważać się za wielkiego, ważnego; exaltare se Vulg (11): Gdy w ſzcżęſciu będzieſz nie podwyſſzay ſie, a gdi ſie ſzcżęſcie zmieni bądz opatrzny BielŻyw 19; Rozdział 4. Iáko ná wtorym Zborze Biſkupi Cárogroccy podwyſzáć ſię y nád innymi wſchodnymi Pátryárchy przełożeńſtwá prágnąć pocżęli SkarJedn 172 [idem] A8.

podwyższać się przeciwko komu (1): napomina áby ſię żaden niepodwyżſzał przeciwko Bogu dla iákiego doſtoieńſthwá ábo mocy BibRadz I 311b marg.

podwyszszać się nad kogo (1): kthory [papież] ſobie nowe Tytuły álbo przezwiſká dla pychy zmyſla/ y nád Kryſtuſá Syná Bożego ſię podwyſſſza. KrowObr 13.

W przeciwstawieniach: »powyższać się ... być uniżon(y) (a. poniżony)« (5): WróbŻołt M8v; Bo kożdy kthory ſie podwyſzſſa/ będzie poniżony Leop Luc 14/11; BibRadz Luc 18/14; WujNT Luc 18/14; SkarKaz 352a.

Zwrot: »pychą się podwysszać« (1): bo kto ſie pychą podwyſſza będzie vniżon y skrzywion WróbŻołt M8v.
Szereg: »podnosić się i podwyszszać« (1): Ktorech [swoich zwolenników Chrystus] nie dla tego poſlał y poſtánowił: Aby [...] ieden nád drugiego ſię podnoſili y podwyſſſzáli. Ale áby w pokorze Páná Iezu Kryſtá [...] náſládowáli KrowObr 6.

Synonimy: chlubić się, podnaszać się, podnosić się, pysznić się.

Formacje współrdzenne cf WYSSZYĆ.

LWil