[zaloguj się]
[pdf]

POGRODKA (3) sb f

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze o prawdopodobnie jasne (tak w po-).

Fleksja
sg pl
N pogrodki
G pogrodki pogrodek
A pogrodki
L pogrodkåch

[sg G pogrodki.] ◊ pl N pogrodki (1). ◊ [G pogrodek.] ◊ A pogrodki (2). ◊ [L pogrodkåch.]

Sł stp, Cn notuje, Linde także XVII – XVIII w.

1. Umocniony rów, rynna doprowadzająca wodę do młyna (3): BartBydg 76; A pilnie ſłuchay gdźie wodá ſzeleśći. Wſzák maſz gdźie minąć ſzyrokieć pogrodki/ Choćiaż młyn krotki. KlonFlis F3; [RachBonera 1558 95, 96, 97].

[pogrodka czego: Item die 8 octobris pro 3 roboribus magnis alias na borthnicze do pogrodek młyna mikołajskiego pro parte r. mtis mrc. – gr. 40 RachBonera 1558 98.]

W połączeniach szeregowych (1): Vrzędnik rządny/ Stáwy/ Táráſy/ Młyny/ Cżopy/ Vpuſty/ Pogrodki/ to ma mieć ná piecży/ á cżáſu ſwego pilnowáć/ popráwiáć w pogody. GostGosp 68; [Są przy tej grobli dwie młynicy, w jedny koło korzeczne, którym teraz mielą, a w drugim [!] koło walne [...], ale już i koło, i żłoby, i młynica, i pogródki, wszytko się popsowało LustrPłoc 28; InwSzlachKal 1573 nr 30].

[Szereg: »pogrodka i grobla«: iże trzeba pogrodek i groble podwyższyć, żeby się młyn wzgórę wzniósł LustrKrak II 6. [Ponadto w połączeniu szeregowym.]]
2. [Grządka, kawałek ziemi uprawnej o wyraźnie zaznaczonych granicach; area, areola Vulg, Cn; fori, porculetum, pulvinolus, pulvinus Cn: Przy ktorych [ziołach kwitnących] ma być przygrodká podnieśiona z darnow/ vcżyniona ku śiedzeniu ludźiom/ w tyle tey pogrodki práwie przećiw ſłońcu naſadźić drzew Cresc 1571 489.

pogrodka czego: MIły moy z ſthąpił do ogrodu ſwego/ do pogrodki wonnych źioł/ áby ſie paſl w ogrodziech/ á Lilie zbierał. Leop Cant 6/1 (Linde), Ez 17/10 (Linde).]

Synonimy: 2. grządka, grzęda, lecha, zagon.

Cf [PODGRODKA]

JDok