[zaloguj się]
[pdf]

POGROZIĆ (14) vb pf

Oba o jasne.

Fleksja
inf pogrozić
praet
sg
3 m pogroził
impersonalis
praet pogroż(o)no
participia
part praet act pogroziwszy

inf pogrozić (1). ◊ fut 3 sg pogrozi (2). ◊ 3 pl pogrożą (1). ◊ praet 3 sg m pogroził (7). ◊ impers praet pogroż(o)no (2). ◊ part praet act pogroziwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Zapowiedzieć coś złego, zwykle jakąś karę [w tym: komu (12)] (14): Pan pogroźi [Dominus comminabitur]/ á kto gruntownie nie będzie ſtárt od oblicża iego? Leop 4.Esdr 16/11; SkarŻyw 443.

pogrozić czym (8): Iako Matka łaſkawa/ nad dziakami [!] ſwemi Miłoſcziwa/ kiedy wydzy a ono dziatky ċzo niegmyſlnego a złego maią cżiniċ pogrozy yem roſką [lege: rozgą]/ aby boyaſnią karania powſciągnęli ſię od ſłego RejKupSekl a4; Abowiem tym czáſem nie przychodząc do ſkończenia Práwá/ mogą ſye ſtrony poiednáć/ pogroźiwſzy ſobie máło Práwem y nakłádem práwnym. GroicPorz ſ4; BielKron 12v; Admonere flagello, Biczem pogrozić. Mącz 231a; SkarŻyw 226, 271; SkarKaz 240a. Cf Zwrot.

Ze zdaniem dopełnieniowym [iż] (4): Pierwey mu [Maksymilian Lucjanowi] wiele obiecował: Ale gdy ſię on z tego śmiał: pogroził mu iſz go nowymi á nie ſłychánymi y wymyſlnymi mękámi mordowáć miał. SkarŻyw 47, 262, 557; SkarKazSej 684a.

W charakterystycznych połączeniach: czartu pogrozić; pogrozić biczem, nakładem prawnym, potępieniem, prawem, rozgą, sądem, śmiercią.

Zwrot: »karaniem pogrozić« (1): y ſłuchayćie głoſu P. Bogá wáſzego: á P. Bog odmieni to karánie ktorym wam pogroźił. SkarKazSej 707a.

Synonim: postraszyć.

Formacje współrdzenne cf GROZIĆ.

Cf POGROŻENIE, POGROŻONY

JDok