Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: POKADZIĆ

Następne hasło: POKAJANIE »

POKAJAĆ SIĘ (10) vb pf

Zawsze się.

o prawdopodobnie jasne (tak w po-); oba a jasne; w imp wahania.

Fleksja

inf	pokajać się

praet
	pl
3	m pers	pokajali się

imperativus
	sg	pl
2	pokåj się	pokajcie się, pokåjcie się

conditionalis
	pl
3	m pers	by się pokajali

inf pokajać się (1). ◊ fut 3 sg pokaje się (2). ◊ 3 pl pokają się (2). ◊ praet 3 pl m pers pokajali się (1). ◊ imp 2 sg pokåj się (1). ◊ 2 pl pokajcie się (2), [pokåjcie się]. ◊ con 3 pl m pers by się pokajali (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

Znaczenia

Ukorzyć się, uznać się winnym (10)

Ukorzyć się, uznać się winnym; poenitere, poeniteri PolAnt; paenitentiam agere Vulg (10): Iesli zgrzeſzy brát twoy ſtrofuy go/ á iesli ſię pokáie/ odpuść mu BudNT Luc 17/3; Pokáyćie ſię przeto y nawroććie ſię áby wymázáły ſię grzechy wáſze BudNT Act 3/19, przedm d, Mar 6/13[12], Luc 16/30; Papież ieſt Antychriſtem przetom go ták zwał: y teraz bez pokáiánia zowę: y zwáć poki ſię on też nie pokáie/ y Chriſtuſowi ſię ſprzećiwiáć nie przeſtánie/ będę. CzechEp 324; [BudBib Matth 4/17 (Linde)].

pokajać się od czego (2): BudNT Act 8/21[22]; Y bluźnili Bogá niebieſkiego od boleśći y od wrzodow ſwoich/ á nie pokáiáli ſię od vczynkow ſwoich. WujNT Apoc 16/11.

W połączeniu szeregowym (1): Chriſtyány żadną miárą nie ſą/ áni/ poki ſię nie vznáią/ nie náwrocą: nie pokáią: Chriſtyány być mogą. CzechEp 340.

Zwrot: »grzechow się pokajać« (1): Kożdy ktory chce zbáwion być: Spowiedź naprzod ma vdziáłáć/ A ſwych śię grzechow pokáiáć. BierEz R3v.

Synonimy: ukorzyć się, upokorzyć się, uznać się.

Formacje współrdzenne cf KAJAĆ SIĘ.

Cf POKAJANIE