[zaloguj się]
[pdf]

POKRZCIĆ (22) vb pf

pokrzcić (15), pochrzcić (5), pokrcić (2); pokrzcić BielSat, PaprPan, KarnNap, WujNT; pochrzcić SkarŻyw (2), StryjKron, LatHar (2); pokrcić BiałKaz; pokrzcić : pokrcić BielKron (11:1).

o prawdopodobnie jasne (tak w po-).

Fleksja
inf pokrzcić
praet
sg pl
1 m -m pochrzcił m pers
3 m pokrzcił m pers pokrzcili
plusq
sg
3 m był pokrzcił
conditionalis
sg
3 m by pochrzcił
impersonalis
praet pokrzcz(o)no
participia
part praet act pokrzciwszy

inf pokrzcić (4). ◊ fut 3 sg pochrzci (1). ◊ praet 1 sg m -m pochrzcił (1). ◊ 3 sg m pokrzcił (6). ◊ 3 pl m pers pokrzcili (5). ◊ plusq 3 sg m był pokrzcił (1). ◊ con 3 sg m by pochrzcił (1). ◊ impers praet pokrzcz(o)no (1). ◊ part praet act pokrzciwszy (2).

Sł stp, Cn brak, Linde: pochrzcić bez cytatu.

1. Ochrzcić wielu [w tym: kogo (pl i sg w funkcji pl) (20)] (21): Papież Mikołay pirwſzy piſał do nich [do Bułgarów] obycżáiem przyiacielſkim áby krzeſt ſwięty przyięli/ ná co rádzi przyzwolili. Poſłał do nich poſły ſwoie ktorzy ie pokrzćili BielKron 170v; Woyćiech potym był Biſkupem/ kthory Rzecżpoſpolitą Krześćijáńſką lepiey rozſzerzył/ ludźi pokrzćił BielKron 437v; bo też ná tych wyſpach Kánáryiſkich ieſt wiele Krześćijan/ ktore Hiſzpani pokrćili BielKron 449, 144, 151v, 257, 437v, 448v, 452v; BielSat G3; Przyłącżył ku Koronie ten [Jagiełło] Litewſkie Kſięſtwo [...]. Pokrzćił w ſwym páńſtwie bárzo bydłu rowne ludzye PaprPan Eev; KarnNap B; SkarŻyw 180, 517; posłał tedy do nich Mikołay Papież Legaty ſwoie/ y ludźi Duchownych wiele/ ktorzy Bulgarow y inſzych Sławakow w Traciey y w Miſſiey pochrzćili/ y náuczyli wiáry Chrześćiáńſkiey StryjKron 100; WujNT Act 10 arg.
Zwroty: »pochrzcić Duchem Śwętym« (1): LatHar 685 cf znacz. 2.

»pokrzcić na krześcijańską wiarę« [szyk zmienny] (2): Acżkolwiek był Iágiełło wſzytki pokrzćił w Litwie iáko oćiec ná Krześćijáńſką wiárę według kośćiołá Rzymſkiego/ wſzákże ſie ich wiele ku Grecżyznie z Moſkwą obroćiło BielKron 412, 343.

Szereg: »pokrzcić i nawrocie (do Pana Chrystusa)« [szyk 1:1] (2): [św. Wojciech] puśćił ſie do Bulgáriey y do Kárwáckiey [!] źiemie/ gdzie tám wiele ludzi pokrzćił y náwroćił BielKron 323v; BiałKaz I2v.
2. Dokonać aktu oczyszczenia z grzechów przez zanurzenie w rzece Jordan (o Janie Chrzcicielu) (1):
Zwrot: »pochrzcić wodą« (1): [św. Jan] opowiádał mowiąc. Przychodźi mocnieyſzy niżli ia po mnie [...]. Iam was pochrzćił wodą: á on was pochrzći Duchem świętym. LatHar 685.

Formacje współrdzenne cf KRZCIĆ.

Cf POKRZCZONY

LWil