[zaloguj się]
[pdf]

POKRZEPIĆ SIĘ (16) vb pf

sie (9), się (7).

o oraz e jasne.

Fleksja
inf pokrzepić się
praet
sg
3 m pokrzepił się
imperativus
sg pl
1 pokrzepmy się
2 pokrzepi się
conditionalis
sg
3 f by się pokrzepiła

inf pokrzepić się (6). ◊ fut 1 sg pokrzepię się (1). ◊ praet 3 sg m pokrzepił się (2). ◊ imp 2 sg pokrzepi się (1). ◊ 1 pl pokrzepmy się (1). ◊ con 3 sg f by się pokrzepiła (2). ◊ part praet act pokrzepiwszy się (3).

Sł stp s.v. pokrzepić, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

Wzmocmć się, nabrać sił (16):
a. Fizycznie; też: wrócić do zdrowia; confirmare se, ex morbo convalescere, reficere se Mącz; vim facere sibi PolAnt (8): ieſſcże ſie naſmiéwaiątz k niemu mowili: Pokrzepi ſie Iezuſie iakos to omdláł/ iakoby boga oytcem niemiál. OpecŻyw 115, 140; Confirmare se dicuntur qui ex morbo convalescunt, Ozdrowieć/ álbo pokrzepyć ſie. Mącz 128c, 116b; BudBib Gen 48/2; ktorzi [Turcy i Tatarzy] rzkomo vćiekáią/ ztrzaſkiem goniące zábijáią/ y bitwę pokrzepiwſzy ſię wznawiáią [pugnam instaurant] ModrzBaz 112v; GosłCast 23.
Przen (1): Gdym ſię był máło w ſzcżeśiu [!] pocżął vcżyć pływać. Więdzem tráfił na byſtre co mię ták porwáło/ Gwałtem śilnym że mi ſię pokrzepić nie dáło. CzahTr Cv.
b. Politycznie (3): A po tey poraſzce ácz niemáła część Cymbrow/ Ombronow/ y Teutonow álbo Niemcow zoſtáłá/ wſzákże ſie iuſz pokrzepić nie mogli/ vtráćiwſzy ták wielką moc/ przeto iedni poddawſzy ſie Rzymiánom/ ná gránicach Włoſkich zoſtáli/ Drudzy w Niemieckich Kráinach/ y w Franciey oſiedli StryjKron 31; GrabPospR Kv, Nv; [tymczasem stryj, nieprzyjaciel J.K.M., pokrzepił się i zdobył się na ludzie. AktaSejmikPozn 1600/215].
c. Duchowo (5): Virtutem animo capere et corde expellere desidiam, Pokrzepić ſie/ wzyąć ſmiałość/ á boyázń s leniſtwem z ſercá wypędźić. Mącz 35a; bo ſię on [Chrystus] bez wſzytkich/ obiść może/ [...] ále my bez niego/ z żadney ſtrony/ obiść/ y pokrzepić ſię nie możem NiemObr 30.

pokrzepić się czym (2): Leop 2.Par 32/8; Słyſzę iż mi mowiſz: Bierz á pożyway/ to ieſt ćiáło moie. A ia [...] miłośćią y przyzwániem twoim pokrzepiwſzy ſię/ idę ochotnie do pocáłowánia nog twoich iáko Mágdálená. SkarKaz 161b.

pokrzepić się w czym (1): Pokrzepmy ſię wżdy w náuce około tego w tey pierwſzey częśći/ á potym do tego ſię Zácheuſzá [...] obroćim. SkarKaz 453b.

Szereg: »pokrzepić a posilić się« (1): Y pokrzepił á poſilił ſie [confortatusque est] lud temi ſlowy Ezechiaſſá Krolá Iudſkiego. Leop 2.Par 32/8.

Synonimy: otrzeźwić się, posilić się, zmocnić się.

Formacje współrdzenne cf KRZEPIĆ.

LWil