« Poprzednie hasło: [ROZŚMIESZNY] | Następne hasło: ROZŚPIEWAĆ » |
ROZŚMIESZYĆ (16) vb pf
rozśmieszyć (10), rośmieszyć (6); rozśmieszyć RejWiz, RejZwierc; rośmieszyć BibRadz; rozśmieszyć : rośmieszyć RejJóz (2:2), GórnDworz (6:3).
rozſ- (7), roſſ- (2), rozś- (1).
Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w~roz-).
inf | rozśmieszyć |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | rośmieszył |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | by rozśmieszył |
inf rozśmieszyć (10). ◊ fut 3 sg rozśmieszy (4). ◊ praet 3 sg m rośmieszył (1). ◊ con 3 sg m by rozśmieszył (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.
- 1. Dać powód do śmiechu, radości, wywołać (u)śmiech
(10)
- a. Z podmiotem nieosobowym (1)
- 2. Pocieszyć (6)
rozśmieszyć kogo (5): Tedy rzekłá Sará/ Rośmieſzył mię Bog [dając jej syna, gdy była starą kobietą]/ á ktokolwiek vſłyſzy/ A śmiać ſię też będźie ze mną. BibRadz Gen 21/6; Lecż do tego [dworzanin] muśi mieć y thę podporę/ áby był trefnym w powieśći/ á vmiał rozſmieſzyć pod cżás te s kthoremi będzie GórnDworz N6v; Záſię gruby kłam/ rymownie złożony/ then też ieſli czo/ cżłowieká rozſmieſzy. GórnDworz P5, N7, O; [Opuściwszy [wikary] słowo Boże, Które barzo nam potrzebne, Aleguje słowa ludzkie, Z pisma dzieje doktorowskie, Których nigdy sam nie czytał, Ani słychał, ani widał. Przykłady też nadstawuje, Kiedy wątku mu nie staje, Coby ludzie też rozśmieszył A czas dobry telko strawił. WierzNauka 187].
rozśmieszyć czym (2): ktho tego wſzytkiego [tj. właściwych środków wyrazu] vmie vżyć [opowiadając coś]/ powiedáią że też y tym/ iáko cżym/ roſmieſzyć może. GórnDworz S2, N7.
rozśmieszyć czym (1): Ieſzcże gorſza iż nie ma nikogo przy ſobie/ S kimby ſie miał rozmowić álbo ſie pocieſzyć/ Aby wżdy ſmutne ſerce ledá cżym rozśmieſzyć. RejWiz 34.
Synonimy: 2. ochłodzić, ucieszyć.
Formacje współrdzenne cf ŚMIAĆ SIĘ.
JR, MC