[zaloguj się]
[pdf]

2. POMIERZYĆ (1) vb pf

o oraz e prawdopodobnie jasne (tak w po- oraz 2. mierzyć).

Fleksja
inf pomierzyć
praet
sg pl
1 m m pers -(s)my pomierzyli
3 m pomierzył m pers pomierzyli
conditionalis
sg
3 m by pomierzył

inf pomierzyć. ◊ [fut 3 sg pomierzy. ◊ praet 3 sg m pomierzył. ◊ 1 pl m pers -(s)my pomierzyli. ◊ 3 pl m pers pomierzyli. ◊ con 3 sg m by pomierzył.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w.

Pojednać, pogodzić, uczynić pokój [kogo, [co]]: [Wnet sie rzucili społecznie do zgody. Domy obudwu sąsiad nawiedzili, samy osoby łatwie pomierzyli Otwin(?)Erot 127; AktaSynod III 70; Byłá też ná ten cżás roznicá miedzy Kśiążęty Sląſkimi [...]: wſzákże pomierzył to wſzyſtko Káźimirz/ iż wroćił Miecſław bratu Boleſłáwowi Wrocſław/ á dárem wźiął od Káźimirzá Oświęćimſki kray: ták áby ſpokoiem byli. BielKron 1597 130 (Linde).]

pomierzyć z kim: Cierpiał náſz Pan męki wielkie/ prze ludzkie grzechy wſzelákie/ dał ſię zá nas grzeſzne zábić/ chcąc nas z Oycem ſwym pomierzyć. ArtKanc E3v; [GilPos 255].

[Zwroty: »niesnaski pomierzyć«: Máhumet [...] muśiał iecháć do Adryánopolá/ áby [...] nieſąſki [!]/ ieſliby ſię ktore [...] zá thákową w rzecżách odmiáną/ wſzcżęły/ pomierzył. BarlBaz 332 (Linde).

»pomierzyć niezgody«: A wſzákże pomierzyć ty wſzytki ſpory/ y wſzytkie ony ich niezgody y rożne myſli BarlBaz 99 (Linde).

»pomierzyć spory«: BarlBaz 99 (Linde) cf »pomierzyć niezgody«.]

[Szereg: »pomierzyć albo zjednać«: [Chrystus] sſtał ſie pośrzednikiem między Bogiem Oycem ſwoim á między námi ludźmi/ ktory nas iáko iednorodzony á iedynak iemu zálećił/ y pomierzył álbo zyednał z Bogiem Oyczem GilPos 255.]
[Przen:
Szereg: »pomierzyć i uspokoić«: Boć na nic inszego nie może przyść, jedno cierzpieć, a w tym zobopólnie i spokojnie się zachować, jako już kto dzierży i wierzy [...]. Awo potym czas i pan to pomierzy i uspokoi, jako, dali Bóg, zgoda religij być będzie mogła PismaPolit 174.]

Synonimy: pogodzić, pojednać, porownać, uspokoić.

Formacje wspołrdzenne cf 2. MIERZYĆ.

Cf 2. POMIERZENIE, 2. POMIERZONY

MN