[zaloguj się]

POMNIEĆ (763) vb impf

po- (77), pó- (26); po- OrzQuin (12), BiałKat, KochTr, KochJez, KochFr (4), KochProp, ZawJeft (2), GórnTroas (2), KochCn, KochCz (2), KochPij, KochAp, KochFrag, OrzJan (4), WyprPl (4), JanNKar, SiebRozmyśl (3); pó- KochBr, KochMuza, KochWz, KochPam (5), KochPieś (2), KochSob; po- : pó- Oczko (4:3), KochPs (26:4), PudłFr (1:3), SarnStat (3:2), GosłCast (1:3); w inf -eć (7), -éć (6), -(e)ci (1); -eć BiałKat, PudłFr, GórnTroas (2), KochCz, OrzJan; -éć OrzQuin, KochPs (2), KochPam, KochPieś; -eć : -éć SiebRozmyśl (1:1).

Fleksja
inf pomnieć, pomni(e)ci
indicativus
praes
sg pl
1 pomnię pomnimy, pomni(e)my, pomnim
2 pomnisz pomnicie
3 pomni pomnią
praet
sg pl
1 m -m pomniåł m pers
2 f pomniałaś m an
3 m pomniåł, by był pomniåł m pers pomnieli
f pomniała m an
n pomniało subst
fut
sg
1 m pomnieć będę
2 m pomnieć będziesz
3 m będzie pomniåł, pomnieć będzie
imperativus
sg pl
1 pomnimy, niechåj pomnięmy
2 pomni, pomnij pomnicie
3 niech pomni niech, niechåj pomnią
conditionalis
sg pl
1 m bych pomniåł m pers bychmy pomnieli, bysmy pomnieli, by my pomnieli
2 m byś pomniåł, by pomniåł m pers byście pomnieli
f byś pomniała m an
3 m by pomniåł m pers by pomnieli
f by pomniała m an

inf pomnieć (82), pomni(e)ci (1); -eć : -eci ArtKanc (1:1).praes 1 sg pomnię (78).2 sg pomnisz (47).3 sg pomni (31).1 pl pomnimy (7) RejPs, OrzRozm, RejAp, HistLan, RejZwierc, ModrzBaz, KochPs, pomni(e)my (4) Diar, RejWiz (2), RejPos, pomnim (1) SkarKaz.2 pl pomnicie (8).3 pl pomnią (15).praet 1 sg m -m pomniåł (4).2 sg f pomniałaś (2).3 sg m pomniåł (9). f pomniała (1). n pomniało (1).3 pl m pers pomnieli (4).fut 1 sg m pomnieć będę (2).2 sg m pomnieć będziesz (1).3 sg m będzie pomniåł (7), pomnieć będzie (1) CzechRozm.imp 2 sg pomni (221), pomnij (4); pomni : pomnij Leop (4:2), CzahTr (2:2).3 sg niech pomni (2).1 pl pomnimy (10), niechåj pomnięmy (1) KochTr.2 pl pomnicie (26).3 pl niech, niechåj pomnią (2).con 1 sg m bych pomniåł (1).2 sg m byś pomniåł (4), by pomniåł (1) RejJóz. f byś pomniała (1).3 sg m by pomniåł (20). f by pomniała (1).1 pl m pers bychmy pomnieli (6), bysmy pomnieli (3), by my pomnieli (1); bychmy RejAp, RejZwierc; bysmy ArtKanc; bychmy : bysmy RejPos (4:1); byśmy : by my OrzQuin (1:1).2 pl m pers byście pomnieli (2).3 pl m pers by pomnieli (9).praet 3 sg m by był pomniåł (2).part praes act pomniąc (140).part praet act pomniåwszy (1).

stp, Cn notuje, Line XVII i XIX w.

Pamiętać, mieć w pamięci, mieć na względzie, na uwadze; wspominać, przypominać sobie, zwracać uwagę; meminisse Vulg, PolAnt, Modrz, Cn; memor esse, recordari Vulg, PolAnt, Cn; memoriam retinere Vulg, Cn; cogitare, reservare PolAnt; advertere, memorare JanStat; commeminisse, memoria complecti a. retinere a. tenere, memoriam (con)servare a. retinere a. tenere, (in) memoria custodire a. habere a. haerere, tenere Cn (763): Cżłowiecże pomni á ſamego ſie poznay, poznay ktos ieſt, z cżegos ſie pocżął y też narodził á iż vmrzeſz. BielŻyw 170; RejJóz H4v; RejZwierz 30v; co gdy im powiedano ták iáko kto pomniał/ iedni chwalili iedno/ drudzy drugie GórnDworz I2v, R5; BudBib Ps 76/10[11]; Bo á ktoż tego niewie/ że dáwniey niż my pomnimy/ tych wſzytkich vkráin oni ſámi bronić pocżęli? ModrzBaz 124; KochPam 84.

pomnieć kogo, co (131): [mówią bracia do Józefa:] proſſę iż by nie pomńiał złoſcy bracyeý twoiey ý grzechu ktory na przeciw tobie vtzýnili HistJóz E4; RejPs 157v; Inſchych rzeczy kthorich nyepomny wyelye kradall, kądi ſzyą kolwyek mogł dorwacz LibMal 1547/137; RejJóz B4v, Fv, [L2]v; RejKup n4v, z6v, dd4; Diar 33; BielKom E4v; Ale ya pomnyąc zakon twoy nye chciałem zábłądzić LubPs bbv, B5, C2, N2, R6, S4v; RejWiz A4v, 168, 193v; BibRadz Lev 19/18; Pomnię Tomickiego Bilkupá: ſłychałem też Andrzeiá Tęczyńſkiego w młodośći ſwey OrzRozm Q3v, B3, P3 [2 r.]; RejAp 51, 150; ia pomnię iednego/ ktory po trzydzieśći cżerwonych złothych ná ſzańc w wárcaby gráć niechciał GórnDworz P4v, H7v, I7, Lv, Cc7; RejPos 24 marg, 98v, 215v; HistLan F3v, F4; KuczbKat 380; RejZwierc 43, 236v; Pomni Iehowo ſyny Edomowe w dzień Ieruſzalimá BudBib Ps 136/7, Deut 8/2, 18, 2.Esdr 13/14; PaprPan E3, G3v; Przeto zá wſzytki grzechy twoie/ ktore pomnieć możeſz/ á ktorymi zránioną być cżuieſz duſzę twoię/ maſz bárzo żáłowáć. KarnNap C3v; ModrzBaz 29; SkarJedn 237; KochOdpr B4, D2v; Pómnię ślub ſwóy pánie: y będęć dźiękował/ Ześ mię nagłéy śmierći łáſkáwie vchował KochPs 83, 11, 110, 120, 160, 180 (12); SkarŻyw 362, 454, 574, 593; KochFr 18, 115; ArtKanc P15; ná żadnem Seymie nie pomnię ták wiele Criminałow, ták wiele ráptow/ iáko ná tem Seymie. GórnRozm D4, A4; Nie pomniąc dobrodźieyſtwá dopiéro wźiętégo/ Obróćili ſwé groty nád ludzkie nádźieie Nie ná pogány/ ále ná ſwé dobrodźieie KochProp 7; PaprUp G, K3; GórnTroas 49; Lecż/ Oycże dobroći/ moiego wołánia Ná ſtronę nie rzucay/ pomni łáſkę ſwoię/ Rátuy miłośierdźiem/ ſmutną duſzę moię. GrabowSet K3v, E3, Gv, K4, Pv, S2, T2, X; Niepomnię ták vporney ieſzcże niepogody/ By lałá bez przeſtanku ſzumne dżdżewe wody. RybGęśli B; WujNT 537; SarnStat 588, 631; SiebRozmyśl A2v; Pomnię twoie zá mię poſty y drogi y vtrudzenia. SkarKaz 161a, 161a, b, 639a; CiekPotr 35; A mnie prziymi w łáſkę ſwą ſługę vbogiego/ Nie pomniąc przećiw ſobie wyſtęmpku iákiego. CzahTr F4v, G, G3v; GosłCast 49. Cf pomnieć co z czego; co czym; Ze zdaniem dopełnieniowym, Z przytoczeniem.

pomnieć co z czego (5): A owi náſzy mili proſtacy/ [...] ták ſye do domu wracáią y wrócą/ iáko Zaczętá zwykły ſye wrácáć z Komedyéy iákiéy/ álbo z Trágedyéy/ y nic inſzégo z onéy gry/ którą ſpráwowáli/ nie pomniąc/ iedno tho/ iż im też przy inych ono rzeczóno: Valete, plaudite, acta iam eſt Fabuła. OrzQuin C3; GórnDworz H6; RejPos 48, 277v; ćiſz mi ſię dwa iuſz nieſpiącemu/ ále zdumiáłemu vkazáli/ máiący zſobą trzećiego Páwłowi S. ktoregom twarz zmálowánia pomniał/ podobnego SkarŻyw 566.

pomnieć co czym (1): Ráduyćie ſye cnotliwi: A dokąd nas pan żywi/ Znáć weſołemi rymy Iego łáſkę pomnimy [Vulg Ps 96/12]. KochPs 147.

pomnieć na kogo, na co (351): Y nieoddálay długo miły panie nam zeſláć obiecánego z dawná od ćiebye Kryſtuſá twego/ pomniąc ná ony obietnice ktoreś obiecował Dawidowi RejPs 199, 38, 102v, 109, 119, 146 (9); RejJóz E4, Fv marg, I8v, L7v, N8, O7v; LibLeg 11/187; RejKup d3, e6, g4v, 17, z4v, bb7v; Pomni ná mię ſynu miły/ Aby cie nie vwodziły/ Słowá ludzi grubych z brzuchy BielKom E7v, E6, F5, F5v; Ty potomſtwo Abrámowe/ wyerni ſłudzy yego/ A ſynowye Iakobowi wybráni od nyego/ Pomnicie ná dobrodzieyſtwá Páná wſſechmocnego. LubPs X6v, ee4 marg; KrowObr 57; RejWiz 65 [2 r.], 109v, 124v [2 r.], 157v, 168, Cc5; Pomni na boiaźń Bożą á nie gnieway ſie ná bliźniego. Leop Eccli 28/8, 4.Esdr 8/27, Ps 118/1, Eccli 28/9, Is 17/10, Ez 21/23; A nie tak mi o śmierć idzye/ iáko o ſromotę/ Pomni Pánie ná twe ſądy/ y ná moię cnotę. KochZuz A4v; RejZwierz 51v; BibRadz 2.Esdr 13/22, 29; OrzRozm A4, C2, Gv, K, O4v; Prot D3; RejAp 119; Káżda thedy rzecż/ kthora ku ſmiechu pobudza/ vweſela nas/ y dáie ſerczu ochłodę/ á ktemu nie dopuſzcża áby cżłowiek ná ten cżás pomniał ná owe fráſunki/ á doległośći teſkliwe/ kthoremi opływa náſz żywoth. GórnDworz O2v, N4v; HistRzym 31; A pomni ná vpominánie Páná ſwego/ ktorym nas wſzytki vpomina/ ábychmy ták o bogáctwach ſwych rozumieli/ iákobychmy ich też nie mieli. RejPos 165, 12v, 36, 58, 105v, 138v (19); GrzegŚm 39 [3 r.]; HistLan F3v; pomni ná obietnicze Páńſkie/ iż żadnemu wiernemu iego bez woley iego y włos z głowy nie zginie. RejZwierc 86, A6v, B4 [2 r.], 27, 53v, 54v (17); BudBib Ps 76/6[7], 105/4, 137/6, Is 44/21, 57/11, 2.Mach 9/26; MycPrz I C4v, II B[3]v; BiałKaz G2; CzechRozm 252v; Szcżęſliwy kto ná przyſzłe rzecży pomni káżdy. PaprPan L2, Ee3v; SkarJedn 138, 186, 295, 389; KochOdpr B4v; KochPs 15, 28, 62, 76, 101 (9); Pomni ná dom ſwoy y dziatki y żonę/ á nieſkwápiay ſię ná zgubę ſwoię SkarŻyw 126, 115, 120, 126 [2 r.], 135 [2 r.], 166 (24); Niechay ná ćię [Panie] pomnięmy/ Przynamniéy w kaźni: gdy w łáſce niechcemy. KochTr 19; CzechEp *3v; KochFr 127; KochWz 136; ReszPrz 123; WerGośc 229; WisznTr 15; Ześ ty/ o zacny Hrábiá/ nie pómniąc ná ſwoie Nieprzeſpieczeńſtwo/ przedśięś wśiadł w okręt wyſoki KochPam 85; PudłFr 29, 73; ArtKanc Cv, D2v, L11v, S10v; PaprUp G4v; GostGosp 82 [2 r.]; A pomniąc ná cne ſpráwy Iágiełowe/ Przyznawáć będą zwierzchność Zygmuntowi/ Zygmuntowemu/ od dźiewki/ Wnukowi. GrochKal 14, 17; KochCz A3; GrabowSet O2, O3; KochFrag 15; OrzJan 90; KołakCath C5v; RybGęśli B4v; WujNT Luc 23/42; WysKaz 2, 41, 46 [3 r.], 47 [2 r.]; SarnStat 12, 1027; Nie wątpię/ iż W.K.M. ná moie grzechy y niedoſkonáłą ná tym vrzędzie ſłużbę pomnieć nie będzieſz SkarKaz )(4v, 161a, b, 580b [2 r.]; CiekPotr 55; CzahTr A2v, Cv, C3v; PaxLiz B3; SkarKazSej 659a, 665b, 668a; SapEpit B3; KlonWor 41, 50. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym, Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego, Z przytoczeniem.

pomnieć komu (2): mśći ſię Iechowá nád ſprzećiwniki ſwemi/ pomni nieprzyiaćielom ſwoim. BudBib Nah 1/2, 2.Esdr 6/14.

pomnieć o kim, o czym (6): Pomniż o onem przyſlowiu. Obogatem o wielbladzie RejKup 18v; Przy káżdey ſpráwie/ Pomni o ſławie. RejZwierc 238v; RejPs 139; Pan o nas pomni/ pan nam błogofłáwi KochPs 174; SkarŻyw 153; WyprPl C3v.

cum inf (7): SAtyrze/ pomni ſtąpić do mnie ſwego cżaſu/ Kiedy będzieſz miał wędrować ku laſu. KochSat C3; BudBib Ex 20/8; Zá tym bądź zdrow á łáſkaw Cżytelniku/ á pracámi ludźi vcżonych/ mądrych a zwłaſzcżá ſwoich pomni nie gardźić. ModrzBazBud π6v; KochPs 143; KochMuza 28; LatHar 113; Stároświetſkich náſzláduy, y mocno ſię trzymay: A to coć przykázuię, pomni záwſze pełnić. CiekPotr 20.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: na to, na ono (128), to (22), ono (4); , że (212), zaimek pytajny (130), zaimek względny (23), (a)by (17), gdy, kiedy (10), (a)by po przeczeniuże’ (7)), jakoże’ (4), liczy’ (1), bez wskaźnika zespolenia (3)] (409): Pomni żeś człowiekiem vdziałan/ Wſzem przygodam ludzkim poddan BierEz F4; ForCnR E3; POmni na to miły panie iſz przes odnowienie naſſe przez krzeſt ſwięty raczyłeś teſz odmienic w nas ſtare a ſnadz nieznoſne obyczaie naſſe RejPs 122v, 82v, 86v, 145v, 165v, 180v, 203v; Item zeznal yſch stemze Iacubowſkym beſz lydzby kradl alye nyepomny ſzyla thego bylo LibMal 1545/95, 1545/102v; RejRozpr G4, K3; RejJóz B4, B6, E3v, E4, E4v [2 r.] (17); A zadny niepomni nato Stanieli mu potym zato. Gdy ſrogy ſąd nanie przidzie RejKup Dv, g6, ſ6v, t6, bb4v, cc3v, cc4; Diar 28, 32, 36; Pomniſz w ſſelki żeś to winien nie odſtąpić prawdy. MrowPieś A3v; Pomni ná to cżytedlniku miły/ By ſie według miáry wierſze cżćiły BielKom nlb 7, C6 [2 r.], G3v; LubPs P5v; KrowObr C4v, 118v, 154v, 220; A ná káżdą powinność pomni ſwego wieku/ Iż máły kres zoſtáwion nędznemu cżłowieku. RejWiz 18, 1v, 51, 62v, 137, 157v, 163v, 182, 193; Leop Deut 24/22, 25/17, Tob 4/4; KochZuz A3v; RejFig 140; LAźniowſki to cżłek młody/ ále ſtárey cnoty/ Vcży ſie záwżdy pilno/ ze wſzyſtkiey ochoty. Y ná to pięknie pomni/ to co mu przyſtoi RejZwierz 82v, 43, 61, 104, 105v, 109 (15); OrzRozm A4 [3 r.], D2v, D3v [2 r.], E3v, I (13); pomnię ia przedlaty/ Ze w Polſcze żaden niebył w pieniądze bogaty. KochSat A2v; OrzQuin C3 [2 r.], C3v, Aa5; Prot C3; SarnUzn C5; tylko ono pomnieć trzebá/ że thego przerzeczonego złączenia ſkutki/ ktorem powiedźiał/ przez pięć álbo ſześć lat przyſzłych nawięczey ſie pełnić będą LeovPrzep D; RejAp 3, 5v, 19, 119, 126, 191v; pomnię ia/ kiedy v dworu/ tákiego mowcę chwalono/ ktory w ſwą rzecż naywięczey Cżeſzcżyzny mieſzał GórnDworz F4, C5v [2 r.], D6, D8v, E4, G8 (29); HistRzym 7v, 31; Cżwarthe pomni/ ábyś w ſkromnośći/ ták w iedle iáko y w piciu záchowywał wſzytki cżáſy żywotá twoiego RejPos 186; Pomnicie ná to cżyiſcie ſłudzy á cżyiſcie ſprawce ſą/ á od kogoſcie tu ſą przełożeni RejPos 253, Bv [2 r.], 4, 6, 7v [2 r.], 24 [4 r.] (102); BiałKat 193v; HistLan E3v; RejZwierc 18, 35, 36, 43, 47v (23); RejZwiercTrzec Aaa2v; KochMon 34; BudBib 2.Esdr 6/14, Tob 4/13; MycPrz I B2, II Av, B4v; BudNT przedm a5v, b7v; CzechRozm 31v; PaprPan Bv, V3v, V4v; Pomnię gdy dwa zmowiwſzy ſię ná trzećiego/ práwowáli ſię zſobą. ModrzBaz 86, 33; Pomniſz cżytelniku miły/ iáko maſz práwy Kośćioł po tych cżterzech ſłowkách poznáć SkarJedn 35, 104; y pomnię iáko to Wieſzcżkowie wykłádáli/ że to dźiećię miáło Vpad oycżyznie przynieść KochOdpr D2v; Oczko 9, 15, 16, 18v, 24v, 25v, 30v; Wſtań pánie/ á weźmi ſye zá ſwą krzywdę: pomni/ Iáko ćię lżą kożdy dźień bluźniérce nieſkromni. KochPs 111, 110, 117, 154, 201, 208; Pomnićie/ powiáda/ Synowie moi mili/ co zá nas zbáwićiel náſz ćierpiał: á iáko nam ćiáſną tę drogę y krzyżá noſzenie przykładem y náuką zoſtáwił. SkarŻyw 62, 75, 153, 172, 183, 188 (20); KochJez Bv; Rwi/ pánno/ różą zá nowégo kwiátá/ A pomni że ták bieżą twoie látá. KochFr 44; Tuſzę pómniſz/ iákom ia w twéy piérwſzéy młodośći Twárzy twoiey folgował KochBr 152; ReszPrz 4, 10, 94; WerGośc 248 [2 r.], 252 [2 r.]; WisznTr 3; KochPam 84; KochPieś 35; KochSob 68; Pomnię/ iż po dżdżu iáſny dźiéń przychodźi. PudłFr 21, 13; ArtKanc E15, N11v, P15v, S12; GórnRozm Fv; PaprUp D3 [2 r.], E2v, F3; Izaż niepomniſz com Bogu ślubował? Ia głupi żem to w ślubie mym miánował ZawJeft 27, 25; ActReg 163; GostGosp 40, 84; GostGospSieb +4v; GórnTroas 19; KochCn B4v; KochPij Cv; GrabowSet B, B2v, C4v, Dv, I4v, O4v, S3v; KochAp 5; OrzJan 6, 102, 126; Bá niemogęć vpátrzyć/ iuż poglądam wſzędy: A téż niepomnię/ by tu konie przedawano WyprPl A4, Bv, C3v; LatHar 155; WujNT Act 20/31; WysKaz 47 [2 r.]; JanNKar D2; SarnStat 100; SiebRozmyśl A2v, A3; KlonKr D2; Przymierza Pigmeowie do trzech dni prośili/ Aby co máią cżynić dobrze obmyślili. Ale pomniało ptaſtwo/ kto komu folguie/ Zwłaſzcża nieprzyiaćielowi/ ſobie śmierć gotuie. KmitaSpit C4v; Mowią/ iż ś. Ian Chrzćićiel cudow nie czynił: ále nie pomnią iáko wiele cudow przy iego ſię národzeniu sſtáło SkarKaz 419b, 161a [2 r.], b [6 r.], 205a, 351b; CzahTr A2, B3, C, C4; GosłCast 14, 19, 36; SkarKazSej 694b; KlonFlis G4v; SapEpit Bv; PudłDydo B3; Ia/ ktorego Bog ſławą y páńſtwem ozdobił/ Pomnię iże moy oćiec z gliny gárnce robił. SzarzRyt D3, D3. Cf Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego [w tym: na kogo, na co (12); zaimek pytajny (6), że, (4), zaimek względny (4)] (14): RejWiz 172; BibRadz 2.Esdr 6/14; Abowiem pomni ná przodki ſwoie/ gdy byli w niewinnośći ſtworzeni/ że ſie nie wſtydáli nágośći ſwoiey. RejAp 45; Pomniſz też ná Iopá s. iáko Pan ſtáłośći iego pokuſzáć racżył. RejPos 139, 196, 228v; RejZwierc 66; PaprPan Cc4; SkarJedn 245, 353; Pomnićie/ [...] ná poſtępki oycow/ iáko ſie oni zá żywotá ſwego ſpráwowáli. SkarŻyw A4v; á thákowi nie zdádzą ſie pomnieć ná bieg żywotá ludzkiego/ iáko ieſt krotki y niepewny. Phil H3; GrabowSet O4v; SkarKazSej 669a.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami: na ono (10), na słowo (1), na onę przypowieść (1), na to (1), to (1)] (14): Wiedz to pewnie/ á w tym nic niewątpi y to pomni/ gdźie niemáſz Ołtarzá/ tám niemáſz Kápłaná OrzRozm Cv; wáruyże ſye ná potym gadek wſzetecznych/ pomniąc ná ono/ Corrumpunt bonos mores colloquia prava. OrzRozm N, F2, H2, O4v; OrzQuin E2, F2 [2 r.], N3v, O4; Tedy ie [książeczki o liflandckiej ziemi] W.W. iáko moim Miłoſćiwym Pánom y Dobrodźieiom offiáruię/ pokornie żądáiąc/ iżeby nieták ná ten lichy dar/ iáko ná chutliwą dobrą wolą wzgląd racżyli ná ten cżás mieć. pomniąc ná onę ſtárodawną Polſką przypowieść. Lepſzy chleb s folą z dobrą wolą/ Niżeli Márcypan zá niewolą. KwiatOpis A2v; Byłá ku mówieniu leniwa/ ále ku ſłuchániu ochotna/ pomniąc ná ono: ſłuchay Izráelu á milcż. SkarŻyw 142, A2; Dobrze záwſze pomnieć ná to/ Młodość náſzá iáko láto. CzahTr H4.

W połączeniach szeregowych (5): RejAp 51; Z Głębokośći grzechow moich/ wołam k tobie miły Pánie/ [...] Skłoń vſzy miłośierne ſwoie/ pomni ná obietnice ſwoie/ ſłyſz płácżliwe prośby moie. ArtKanc L11v; O ſtárośći nie myśli/ áni ná śmiérć pomni/ A w dobrym zdrowiu będąc choroby niewſpomni. KochFrag 15; WujNT 537; KlonWor 41.

W przeciwstawieniu: »pomnieć ... oczy odwrocić, nie patrzeć« (1): Proſzę; nie pomni iákom ia złośliwy/ Nie pomni proſzę/ owſzem ocży ſwoie Odwróć/ á nie pátrz/ ná wyſtępki moie. GrabowSet O4v.

W charakterystycznych połączeniach: pomnieć bardziej, mało, najmniej, raz (2), więcej; pomnieć z dawna, łaskawie, napirwej (4), niedawno, pięknie, pilnie.

Frazy: »ile pomnieć mogę« (2): Pomnię Tomickiego Biſkupá: ſłychałem też Andrzeiá Tęczyńſkiego w młodośći ſwey/ ile teraz pomnieć mogę/ ludźie w Rádźie Krolewſkiey Demoſthenowi y Cyceronowi bárzo podobne. OrzRozm Q3v; KochCz A4v.

»jeśli (dobrze) pomnię (a. pomnisz); pomnię li dobrze« (5;1): Ieſli dobrze pomnię/ powiedziałeś w.m. iż te białegłowy/ ktore bywáią proſzone/ nigdy ná prośbę nie cżynią GórnDworz Ll7v, E5, G4, I6; KochList 3; Podałeś mi ten zakon/ á pomnięli dobrze/ Proſząc w nim twoiey łáſki/ tocżyłem łzy ſzcżodrze. GrabowSet D.

Zwroty: »dobrze (a. lepiej) pomnieć« [szyk zmienny] (13): RejKup z4v, z6v; Diar 32; Pomnię dobrze oycá ſwego rádę BielKom E4v; bo tá kokoſza woyná v Lwowá nikczemna/ co zá pożytek nam vczyniłá dobrze pomnimy/ bo iáko nierządnie/ ták też nie potrzebnie ruſzoná byłá. OrzRozm V, D3v, I; GórnDworz E5, G4, I6, Ll7v; Dobrze to pomniſz: ále y iam był roſkazał Grzechu tego nie żywić KochOdpr D2v; SkarŻyw 362.

»kęs jeden nie pomnieć« (2): Chłopiec odpowie/ á zá w.m. nie pomniſz/ iż w.m. wcżorá then á ten ránił. Záś pan/ Ia thego kęs ieden nie pomnię/ áni cżuię/ áby mię boláło. GórnDworz S8v [idem] WerGośc 252.

»nic (więcej) nie pomnieć« [szyk zmienny] (20): RejPs 86v, 139; Gdyż tám ſą wyecżne przybytki káżdego tákyego/ Który tu ná zyemi ſſukał chłuby ſwyátá tego/ Nic nye pomnyąc potępyenya onego wyecżnego. LubPs N2; O nieſzcżęſni nędznicy/ co iedno patrzymy/ W zyemię iáko bydlętá/ á nic nie pomniemy/ Onych wiecżnych roſkoſzy RejWiz 193v, 193; OrzRozm Gv, O4v; OrzQuin C3; Gdyż záwżdy obiecował poháńbiáć á poſromacáć mądrość mędrkow tákich/ ktorzy to o ſobie wiele mnimáią á rozumieią/ nic nie pomniąc ná Páná ſwego: iż cokolwiek on komu dáć racżył [...] wſzytko mu dał ku cżći á ku chwale ſwoiey. RejPos 201v, 162v [2 r.], 215v, 325v; RejZwierc 56; Strum [E4]v; Teraz ták łakome/ ták śćiśnione ludzie ſercá maią/ iſz nic inego niemiſlą/ iedno áby ſobie było/ áby ſię tylo znim ſamim dobrze działo, nic ná kośćielne dobre/ nic ná poſpolite niepomnią. SkarŻyw 115, 491, 582; (nagł) Przypowieść ſtároploſka po ſzkodźie polak mądr. (–) IAm też ná tę przypowieść nic nie pomniał zmłodu/ Przecż widzę żem też przegrał dźiś bárzo zawodu. CzahTr C3v; SkarKazSej 659a.

»niedługo pomnieć« (1): Głupi oycowie náſzy nie porozumieli W Aegypćie cudów twoich: nie długo pomnieli Wielkiéy twéy łáſki: bo wnet nád morzem czerwonym/ Szemráli niepotrzebnie przećiw przełożonym. KochPs 160.

»pomnieć pilnie« [szyk zmienny] (8): RejJóz L7v; A ták moy miły brácie/ pomni ná to pilnie/ Iáko maſz ſwą powinność chować nieomylnie. RejWiz 157v; Roſpomni ſie rádzęć á pomni pilnie ná ony ſłowá tegoż tho Páná á zbáwicielá ſwego/ [...] Iż nie nádemną płácżcie moie miłe niewiáſty/ ále nád ſynmi wáſzemi. RejPos [105]v, 216, 252v [2 r.]; Ano gdybychmy ná to pomnieć pilnie chcieli/ Iż ći co bogactw wiele y pieniędzy mieli/ Nie iuż to ſą ſzcżęſliwi HistLan E3v; RejZwierc [272].

»pomnieć sobie« (2): pomni ſobie/ iż káżdy grzeſzny á ktory ieſt bez miłoſierdzya Páńſkiego/ iuż ieſth iáko vmárły RejPos 224; RejZwierc 36.

»ustawicznie pomnieć« (5): mamy vſtáwicżnie ná to pomnieć/ ábychmy w tych niebeſpiecżeńſtwiech vſtáwicżnie z nabożnym ſercem á z wierną myſlą wołáli ku Pánu ſwemu/ rátuy nas miły Panie RejPos 51v, 4, 58, 303v; thuć iuż trzebá vſtáwicżnie pomnieć ná ſłowá ony Mędrcow onych czo záwżdy mocnie przekłádáli poććiwe przed pożytecżnym. RejZwierc 65v.

»zaw(ż)dy (a. zawsze) pomnieć« [szyk zmienny] (22): RejPs 151; Diar 33; RejWiz 62v; OrzQuin O4, Aa5; Ale ty wierny Páńſki pomni ná to záwżdy/ iż tu iuż y podrugi raz Anyoł Páńſki zgromił thego Apoſtołá náſzego RejAp 191v; Towárzyſthwo miedzy dworzáninem/ á pánem/ zda ſie iákoby żadną miárą być nie mogło: tho dla tego iż ſobie ſą nierowni: Ale iednák/ ták ſie to porowna/ kiedy dworzánin będzie záwdy ná tho pomniał/ iż on ieſt ſługá/ á pan/ pánem GórnDworz K5v; A thák pomnicie záwżdy ná to com ia mowił z wámi RejPos 333, 186v, 253v, 282, 324; Pátrząc ſtąd w nalepſzey myſli/ Pomni záwżdy ná cżás przyſzły. RejZwierc 236v, 169v; CzechRozm 252v; SkarŻyw 362; GórnRozm Fv; WysKaz 47; człeku, ktory wſtyd chce záchowác, ieſt to Vczciwa, pomnieć záwſze ná powinność ſwoię. CiekPotr 55; (nagł) Praeſentia melius ordina. (–) Ninieyſze dobrze miárkuy pomniac [!] záwſze ná to/ Abyś ſam ſobie vmiał podźiękowáć zá to. CzahTr C4, C, H4.

Szeregi: »(nie) pomnieć i (a, ani) baczyć« [szyk 3:2] (5): RejJóz E6; Dobrze to baczę y pomnię że prze tę przyczynę Duchowne Práwo klątew Sądu ſwego nazywa Medicinalem Excommunicationem OrzRozm I; RejPos 264; A kto z nieżádnym głoſem przed pány záśpiéway: Chćiéyże pómniéć/ á dobrze báczyć namilſza [= incipit pieśni] KochPieś 21; O ſzczęśliwy/ kto ſtanu doſtawſzy wielkiego/ Pomni czym był/ y baczy moc ſzczęśćiá zmiennego. SzarzRyt D3.

»nie pomnieć ani czuć« (2): GórnDworz S8v; WerGośc 252 cf »kęs jeden nie pomnieć«.

»nie dbać albo nie pomnieć« (1): Abowiém ieſt thákich wielé kiedy ſtaw buduią/ tedy o łowiſko nic nie dbáią/ álbo nie pómnią/ áże ná ón czás kiedy ſtaw ſpuśći Strum [E4]v.

»(nie) pomnieć a (abo nie) mieć na pieczy« (2): Iż Pan wſpomniał ná złośći miáſtá onego. Thu nie mniemay ábyć Pan nie pomniał ábo nie miał ná piecży wſzythkiego/ ále iednym cżeka vznánia á náwrocenia ich. RejAp 150; RejPos 303v.

»pomnieć a mieć przed oczyma« (1): A mogłby ſobie vſtáwicżnie káżdy powtarzáć thy krociuchne ſłowká Páná ſwoiego/ ábo ie nápiſáć nád ſtołem ábo nád łoſzkiem ſwoim/ áby káżdy ná to záwżdy pomniał/ á to vſtáwicżnie miał przed ocżymá ſwemi/ [...] co komu ſłuſznie á ſpráwiedliwie należy. RejPos 253v.

»(nie) pomnieć a (i, ale i nie) myślić (a. pomyślać, a. rozmyślać, a. rozmyślić się)« [szyk 5:1] (6): Ale ná to pilnie pomni á vſtáwicżnie pomyſlay ſobie/ iż ty y on obádwá macie inego Ceſárzá nád ſobą RejPos 252v, 34; kiedy modlitwę pocżynaſz/ [...] tedy ſobie rozmyślay ku cżemu cie tá wielka łáſká Boża wynioſłá/ [...]. Co pomniąc y rozmyśláiąc/ obacżay przy tym/ z iáką záśię pilnośćią y z iákim nabożeńſtwem modlić śie maſz. KuczbKat 380; A Me wſzytki życżliwe Pánie Boże żywy/ Záchoway tu w ſwey łáſce á day ſtan poććiwy/ By też ná to pomnieli iż ſtoią w goſpodzie/ A myſlili o ſobie wcżás y o przygodzie. RejZwierc 271v, 100; O by ſie rozmyſlili á pomnieli ná ten wielki y zacny y cudowny Teſtáment Pátryárchy ſwego/ á iemu práwe iáko przyſtoi ſynom poſłuſzeńſtwá/ mieyſce dáli SkarJedn 295.

»pomnieć i w sercu nosić« (1): Rzymianie vśilnie prośili S. Márká: áby im to ſpiſał iężykiem [!] ich/ [...] co Piotr S. o Chrytuśie Bogu náſzym zwiaſtował: áby to záwżdy lepiey pomnieć y w ſercu nośić mogli. SkarŻyw 362.

»ani pomnieć, ani powiadać« (1): Tákći też Poſłowie náſzy niektórzy/ wrácáią ſye do nas/ nic więcéy áni pomniąc/ áni nam powiádáiąc/ iedno to/ iż iuż po Seymie. OrzQuin C3.

»starać się a pomnieć« (1): A kthory ſie wżdy nędznik ſtára/ á pomni ná ono zgwałcone przyrodzenie ſwoie/ á ſzuka wſpomożenia od Páná ſwego/ nigdy go on z Boſkiego przyrodzonego miłoſierdzya ſwego/ opuſzcżáć nie racży. RejPos 337.

»pomnieć a uczyć się« [szyk 1:1] (2): Pátrzayże tu pilnie moy miły Krześćiáńſki brácie/ cżego ſie vcżyć á co pomnieć s tey ſwiętey náuki maſz. RejPos 277v, 48.

»uważać a pomnieć« (1): Pátrzayże á pilno pátrzay/ co thu ſobie vważáć maſz/ á nacż pomnieć maſz. RejPos 198v.

»(nie) wiedzieć a (ani) pomnieć« (4): Miłościwi Panowie! Rozumiemy to o WM jako o zacnych senatorzech, [...] iż i wezwanie i powinowactwo swe wiedzieć a za wżdy pomnieć raczycie Diar 33; ia/ ná bog ći tho żywy przyſięgam/ niewiem áni pomnię/ ábym czo namniey przećiwko komu wyſtąpił. GórnDworz S7 [idem WerGośc]; RejPos 100v; WerGośc 248.

W przen (2): TYlko ćię tu ná źiemię ſczęsćié vkazáło/ Dáléy ćię mieć/ Kryſztoſie/ ná świećie niechćiáło czy to gorzéy/ czy lepiéy? wy ſámi widźićie/ Którzy tego/ y tego świátá ſmák pomnićie. KochFr 18; NIe tyś to/ ô Zofia/ nie ty ná mą wiárę/ Któréy ia przed śiedmią lat pomnię w ſercu miárę. KochFr 115.
Przen (5):

pomnieć co (2): Pómnią tu [lege: to] Pruſkié polá: pómni nieſczęśliwa Wárná/ gdźie nieśmiertelnéy chwały cnotá chćiwa/ Nie ták oſtrożnie/ iáko śmiele ſye potkáłá KochPam 80. Cf Zwrot.

cum inf (1): A ty więc/ moiá lutni/ pomni chwałę dáwáć/ Y páńſką łáſkę wiecznie wyznáwáć. KochPs 101.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: na to (1); zaimek pytajny (3), gdzie (1)] (4): RejPos 141; Serce troſkliwe/ A ledwo żywe/ Pomniąc vſtáie/ co nam grzech dáie. WisznTr 22; KochPam 80; Niech pomni roſzczká na czyiem korzeniu ſtoi/ á ſkąd iey wilgotność ná dobry rodzay dochodźi. SkarKaz 353b.

Zwrot: »nic nie pomnieć« (1): Obacż [...] Iáko błądziſz po puſzcży z rozmáitemi á z niepoſtánowionemi myſlámi ſwemi/ ktore ná to nic nie pomnią/ co ſie dziś około ciebie dzyeie RejPos 141.

Synonimy: baczyć, pamiętać.

Formacje współrdzenne cf MNIMAĆ.

Cf POMNIĄCY, POMNIENIE, POMNIONY

MN