[zaloguj się]
[pdf]

ROZTOPIĆ (8) vb pf

roſ- (7), roz- (1).

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w roz- oraz topić).

Fleksja
inf roztopić
praet
pl
3 m pers roztopili
imperativus
sg
2 roztoṕ

inf roztopić (1). ◊ fut 3 sg roztopi (2). ◊ praet 3 pl m pers roztopili (1). ◊ imp 2 sg roztoṕ (4).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Topiąc a. ogrzewając rozpuścić [w tym: co (6)] (8): ale łoie roſtoṕ/ á ty rzecży do nich wſiṕ/ to ieſt gumi/ dragant/ bolum/ átak będzie maſć. FalZioł I 71c; Ale obraz Panny kthory ſie lodowy zdał, gdy gi ludzie oni [tj. Juhrowie] roztopić chcieli, nanieciwſzy ogien około niego, ale temu nic nie mogli vcżynić MiechGlab *4v; Roztoṕ żywicę woſk y oliwę ſpołem SienLek 146, 62; Ieśli ſię k Słońcu przymknieſz złocżyſtemu [lege: złocistemu] w zgorę/ Woſk v ſkrzydeł roſtopi/ y opalić ſkorę. RybGęśli C.

roztopić na czym (1): weźmi łoiu Bárániego/ álbo ſmalcu świeżego wieprzowego/ roſtoṕ ná panewce á wley ná dobre wino SienLek 62.

Zwrot: »roztopić śnieg« [szyk zmienny] (1): A to ma w zyſku/ iż mu ony wdzięcżne cżáſy [...] ták márnie zbiegły iáko ná wioſnę wodá gdy gorące ſłońce śnieg záziębły prętko roſtopi RejZwierc 161; [Wypuśći słowo ſwe y roſthopi ie [śniegi]: wienie wiátr iego y poćieką wody. Leop Ps 147/18 (Linde)].
Przen (1):
Zwrot: »roztopić [komu] serce« (1): bráćia náſzy ſkázili (marg) Właſnie/ roſtopili. (–) nam ſerce/ mowiąc: Lud więtſzy y wysſzy niſz my/ miáſtá wielkie y obronne wniebioſá BudBib Deut 1/28.

Synonim: rozpuścić.

Formacje współrdzenne cf TOPIĆ.

Cf [ROZTOPIENIE], ROZTOPIONY

ALKa