Zwroty: »być ([u kogo]) w pośmiewisku, [komu] ku pośmiewisku« = in opprobrio esse Vulg; ludibrio haberi Modrz [szyk zmienny] (4:2): Leop 2.Esdr 1/3; A ten obyczay mowięnia wźięt ieſth od prawdźiwych Prorokow/ ktorzy roſpráwuiąc o rzeczách Boſkich/ ſą w pośmiewiſku v onych ktorzy to ſobie máią zá błażeńſthwo/ gdyż ſie z nich niepolepſzáią. BibRadz I 161a marg; BudBib Eccli 34/20; doſyć Rzecżpoſpolita y Zbor w pośmiewiſku byli. ModrzBaz 133, 45v; S cżego przychodzi im do tego/ że nie tylko nádętymi ſie pokázuią/ ále theż wſzytkim ſą ku poſmiewiſku Phil M3.

»cierpieć pośmiewiska« (1): y dla tego ſámego ćierpieli pośmiewiſká/ bićia/ więźięnia/ y ćiemnice/ kámionowánie ReszPrz 25.

»dać (a. podać się) na pośmiewisko, ku pośmiewisku [komu]« = dare a ponere [aliquem] opprobrium Vulg (2:1): dam was ná pośmiewiſko wſſyſtkiemu ludu Iſráelſkiemu. Leop 1.Reg 11 /2, Ps 38/9; Záiſte ieſt to rzecż cżłowieká głupiego á ſiebie máło znáiącego/ mieć ſerce przećiwko drugim wyniosłe/ ktore [...] poda ſię im tákże wzaiem ku wzgárdźie y ku pośmiewiſku [se illis invicem despiciendum ac irridendum praebent] ModrzBaz 58.

»w pośmiewisku mieć« = ludibrio habere Modrz (2): Groźi Pan pyſſnym y pijánym Iſráelitom/ przeto że y káplani vdáią ſie ná pijańſtwo/ y kxiążętá w poſmiewiſku máią ſlowá Prorockie Leop Is 28 arg; ModrzBaz 54.

»w pośmiewisko obracać (a. [u kogo] obrocić się)« (2): RejPs 100v; Swyątoſći przez ktore bywamy pośwyęconi [...] zárzucáyą á w pośmyewiſko obracáyą. KromRozm I D4.

»do pośmiewiska, na pośmiewisko przyść (a. przychodzić)« (1:1): wnet zápomniáłá y wſtydu y ſtanu ſwego/ zápomniawſzy tego/ iż thám ná poſmiewiſko á ná ſzemránie przyść miáłá RejPos [310]; Phil M3.

»pośmiewiska [nad kim a. [sobie]] stroić« (1): Iákie pośmyewiſká niewierni nád wiernymi ſtroią/ gdy ie w ſwey mocy máią. LubPs dd5v marg; [Maſz teraz cżás/ ábyś ſię wſzytkich twoich ſtárych y nowych krzywd nád Amurátem pomśćił/ á nie thylko tych krzywd domowych/ ále theż y onych poſpolitych ſzkod/ y onych pośmiewiſk/ ktore on ſobie ſtroi BarlBaz 95 (Linde)].

»(z)stać się na pośmiewisko, w pośmiewisko [komu]« (1:1): á ſtáli ſie ná poſmiewiſko imo nie przechodzącem ludziem. RejPs 133, 59v.

Wyrażenie: »pośmiewisko ludzkie« (1): kto bowiem ſámego ſiebie chwali/ kto s ſpraw ſwoich iákichkolwiek pochwałę cżyni/ podobny bywa owemu Rycerzowi/ ktory ſie z męſthwá ſwego zwykł chełpić/ áno od niego dálekim ieſt/ y do poſmiewiſká ludzkiego zwykł przychodzić. Phil M3.

Szeregi: »pośmiewisko a szemranie« (1): RejPos [310] cf »na pośmiewisko przyść«.

»wzgarda (a. wzgardzanie) i pośmiewisko« (2): Bochmy wyelce nápełnyeni yák to znamy ſámi/ Wzgárdzenim nieprzyyacyoł ſwych y pośmiewiſkámi LubPs cc4; ModrzBaz 58.

Wyrażenia przyimkowe: »na pośmiewisko« (6): gdyż iákoby ná iákie poſmiewiſko/ odrzućiwſzy ná ſtronę ſwięthą prawdę y przyſięgę iego/ ſzukamy ſobie pewnieyſzych niżli on RejPos 133, 185v. Cf Zwroty.

»z pośmiewiskiem« (4): BibRadz 2.Mach 8/17; A nadobnie o tym on Roterodan ſławny cżłowiek iákoby s. poſmiewiſkiem iákim nápiſał RejZwierc 27; Ornat/ ábo po Láćinie caſſula, znákiem ieſt páwłoki/ ktorą Pan twoy w domu Piłatowym z pośmiewiſkiem ieſt przyodźiany. LatHar 81.

~ z pośmiewiskiem z kogo (1): ktori [pan] ono poſli waſze [...] niewſtidliwie odprawiac ſmial prziboku Krolewſkiem bedac ſpomiewiſkiem [!] znich mowil PaprUp K2. ~

Zwroty: »być [u kogo] pośmiewiskiem« (2): RejPos 17v; Tobych był wolał i to z lepszym było zyskiem, Niźli tak być u wszytkich ludzi pośmiewiskiem. KochMon 20.

»[komu] z siebie pośmiewisko czynić« (1): Iż ileby kolwiek kroć tzlowiek Wodę Swięconą minął/ y niepokropił ſie ią tyle rázow Dijabłu s ſiebie pośmiewiſko tzyni/ y nágrawánie. KrowObr 70v.

»dać pośmiewiskiem [miedzy kogo a. kim]« (1): Oto ia poſyłam wam zboże/ y moſzcż/ y oliwę/ że ſię náſyćićie/ á nie dam was więcey pośmiewiſkiem [non dabo vos ultra opprobrium] miedzy národy. BudBib Ioel 2/19.

Wyrażenie: »pośmiewisko ludzkie« (1): RejZwierc 79 cf W połączeniu szeregowym.

Szereg: »pośmiewisko i nagrawanie (a. naigranie)« [szyk 1:1] (2): KrowObr 70v; Náigránie y pośmiewiſko pyſſnych [illusio et improperium superborum]/ y pomſtá iáko Lew záſadzi ſie nań ná zdrádzie Leop Eccli 27/31.