[zaloguj się]
[pdf]

POTAJEMNY (21) ai

o, a oraz e jasne.

Fleksja
sg
mNpotajemny fNpotajemnå nN
G Gpotajemnéj G
D D Dpotajemn(e)mu
A Apotajemną A
Ipotajemnym Ipotajemną I
pl
N m pers potajemni
subst potajemn(e)
G potajemnych
D potajemnym
A subst potajemné
L potajemnych

sg m N potajemny (2). ◊ I potajemnym (2). ◊ f N potajemnå (1). ◊ G potajemnéj (1). ◊ A potajemną (2). ◊ I potajemną (1). ◊ n D potajemn(e)mu (2). ◊ pl N m pers potajemni (1). subst potajemn(e) (2). ◊ G potajemnych (2). ◊ D potajemnym (1). ◊ A subst potajemné (3); -é (1), -(e) (2). ◊ L potajemnych (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w.

O ktorym nikt nie wie oprócz bezpośrednich uczestników; clancularius Mącz; occultus PolAnt; abditus, arcanus, clandestinus, intimus, latens, mysticus, obscurus, opertaneus, reconditus, tacitus Cn (21): potáiemna potwarz/ niechay cie nie máże. RejZwierz 22v; Mącz 55b; RejPos 29v; A ia wnetże z pilnośćią wypytam káżdégo [...]. (–) Tylko vpátrz/ byś [...] Vmiał k tému przyſtąpić/ w tym ſye poczuwáiąc/ A zewſząd potáiemną wiádomość chwytáiąc. ZawJeft 23; o pohámowániu złych vczynkow niektorych potáiemnych/ ktore w myśli á w ſámey woley zoſtáią [tj. o przyzwoleniu na przestępstwo] SarnStat 714.
a. Odbywający się w tajemnicy (8): RejPs 208; niechay odſtąpią zdrády potáiemne nieprzyiaćielá. KrowObr 71v; ktorymi [łupiestwami] pánowie ſwoie poddáne częſto obćiążać będą/ ták iż ie przypędzą ku potáiemnemu przećiwko im ſpiknieniu LeovPrzep E2, A3; BiałKat 13v; Nie tylko potwirdzáć ále y łącżyć álbo ślub dáwáć w kośćiele máią dla zábronienia Małżeńſtw potáiemnych WujJud 211v; CzechEp 54; ZawJeft 23.
b. Dziejący się za zrządzeniem bożym w sposób niedostępny dla rozumu ludzkiego, nadprzyrodzony (4): czyni Chrzeſt przemienność potáiemną w ludźiéch: bo ié odradza przez ſłowo Bożé BiałKat 316; chleb y wino po poświęceniu [...] iſtotę ſwą tráći/ ktora ſie wſzyſtká ſpráwą Boſką potáiemną odmienia w prawdźiwe Ciáło y Kreẃ Páná Chriſtuſową. WujJud 163v; WujJudConf 89; Choćby kto grzéchem kogo chćiał hánbić ze złośći/ Bóg ſam [...] Wyzwoli go z fráſunku: bo ſumnienié zdrówé/ Ma Páńſkié potáiemné rátunki gotowé. ZawJeft 22.
c. O ludziach: nieoficjalny, skrywający się (4): Domnimawáli ſie też drudzy że to [pożary miast] Krol Mátyaſz przez łotry náięte cżynił/ bo był Káźimierzowi potáiemny nieprzyiaćiel. BielKron 396v, 288v; BudNT Ioann 19/38; Potym prośił Piłatá Iozeph z Arymáthyey/ bo był vcżniem Páná Iezuſowym/ ácżkolwiek potáiemnym/ dla boiáźni Zydowſkiey/ áby mogł ziąć ćiáło P. IEzuſowe. LatHar 736.

Synonimy: cichy, kryjomy, skryty, tajemny, zakryty.

Cf TAJEMNY

KW, ZCh