Wyrażenia: »na czasy potomne (na czas potomny); dla potomnych czasow; czasow potomnych« [w tym: sg (4)] = na przyszłość, w przyszłości; na zawsze; z przeczeniem: nigdy; in posterum Vulg, JanStat; in generationem et generationem, in generationes generationum, in generationibus, in sempiternum tempus PolAnt; in aeternum Vulg; ad perpetuitatem Modrz; futuris temporibus, iugiter, semper JanStat; in futurum JanPrzyw [szyk 64:7] (69;1;1): LibLeg 6/156v, 11/24; abismi the rzecz obvarowali iakobi na potomne czasi naiazdi voienne thakowe niezwikle w xiasthwie Mazoweczkim bili zachowani ZapWar 1545 nr 2646, 1545 nr 2646; abowiem takowe vpominki trwałe ſą a daleko y ſzeroko theż y na potomne cżaſy międzi ludzmi ſliną. HistAlHUng A2v; iż yáko [Pan Bóg] nas y przodki náſſe [...] przez ſſeſć ſet lat/ w cáłoſći á ſtałoſći wyáry ſwey S. [...] záchował/ ták y ná potomne czáſy záchować raczy. KromRozm I N; Diar 21, 37, 82; GroicPorz A4v, l3; ten też dzień mieyćie ſwiętym/ á ſwięććie ij z wielkim weſelem/ áby y ná potomny cżás wiedziano/ że ći wſzyſcy ktorzy Perſom wiernie ſlużą/ ſluſzną á przyſtoyną zápłátę zá ſwą wierność biorą Leop Esth 16/22, 3.Mach 3/20; UstPraw K3v; Z rozſądkiem Pan ſpráwy ſwoie wykonał od początku [...]. Ozdobił ſprawy ſwe aż ná wieki/ á początki ich na potomne czaſy y rodzaie ſwe zoſtáną BibRadz Eccli 16/26, Lev 7/36; Ale widźiſz iáko ſtoł Krolewſki iuż práwie do dná zniſzczał/ hoyną ſzczodrobliwośćią Krolewſką/ kthorą trzebá by Státutem powśćiągnąć/ y rękę ná potomne czáſy Krolowi zámknąć OrzRozm O2v; O Głupi Grekowie/ á niebácżni ná potomne cżáſy/ [...] ná oſthátek nagłupſzymi ſie okázáli ná świećie BielKron 241v; Gdy nie mogło być inácżey/ wſiad ná on koń oſiodłány w ſwoich łycżanych trzewikách (bo niechćiał innych obuć) dla pámiątki ná potomne cżáſy BielKron 319, 100, 332; áby okazał/ iż piſmo dla potomnych czáſów/ przez zrządzenié Bożé dáné ieſt BiałKat 33v; HistLan A2v, F5; A już i wieczny pokoj z sobą uczyniwszy, I na potomne czasy przyjaźń utwierdziwszy, Przebywajcie w Trojańskiej szczęśliwej krainie KochMon 21, 28; WujJudConf 47; BudBib 3.Esdr 4/38; MycPrz II A2; CzechRozm 181; PaprPan F4v; Oczko 24v; obierał [Chrystus] teſz y ty/ przez ktoreby iáko poſłáńce y porucżniki ſwoie/ nas potomnych cżáſow/ rodzone ſłowo prawdy/ żywot wiecżny dáiące/ dochodziło. SkarŻyw 383; StryjKron A; Wieléś ty/ Ianie/ ſobie pozyſkał rádosći Ná czás potomny z téy to niewdźięcznéy miłosći. KochFr 108; Tę łáſkę iego/ proſzę/ śioſtry wiekopómné/ Pómnićie opowiádáć na czáſy potómné KochMuza 28; áby ſéymik Powiátowy w Lipnie w pośrzód źiemie Dobrzyńſkiéy/ wedle ſtárégo zwyczáiu odpráwowan záwſze bywał ná potomné czáſy. SarnStat 32; dla tego piſmo ludźie náleźli: áby to co chcemy mieć ná potomné czáſy pámiętné/ piſmem było obwárowano y podpárto. SarnStat 1210, 6, 117, 148, 349, 393 (18); GosłCast 62; PaxLiz A2; SkorWinsz A3; SapEpit Bv. Cf Szeregi.

»potomnych lat; przez potomne lata« = w przyszłości (1;1): á nikomuby tych beneficiy niedáwáć/ áżby ſię obowiązał obycżáiem iuż powiedźiánym/ ku zápłáceniu/ ták dorocżnego dochodu raz/ iáko też dźieśiątey cżęśći ná káżdy rok o nych potomnych lat [annis reliquis] ModrzBaz 139; PaxLiz A2v.

»potomny(-e) ([potemniejszy]) wiek(i)« (2): Oczko 30; Bo gdźież ktore kśięgi álbo náuká záraz ták doſkonáło ſie wylęgłá/ áby potomny wiek cżego przydáć nie nálaſł? GostGospSieb +4v; [nie zámilcżą tego ſławnego zwyćięſtwá Kroniki/ y potemnieyſzy wiek RotRozm E3].

»potomny żywot« (1): Ktore lata albo wiek [tj. młodość] iakowy na ten cżas będzie/ takowyż y w potomnym żywoćie bedzie zachowan. KwiatKsiąż A2v.

Szeregi: »dotąd i na potomne czasy« (1): gdyż y ná thymże mieyſcu/ y z tąż właſnośćią/ iáko óni [Plinius i inni] opiſáli/ do tąd y ná potomné czáſy ie [wody] być baczym Oczko 3.

»jako w niniejsze czasy, tak i na potomne« (1): Do cżego przyść pewnie możeſz/ [...] coby cie ſławnym á prawdziwie ſławnym/ iáko w ninieyſze cżáſy ták y ná pothomne vcżyniło Phil S5.

»(i, tak) teraz (a. exnunc) i (jako, albo) na potomne czasy«: áby go [cara] s Krolem Polſkim poiednáli/ ták teraz iáko ná potomne cżáſy. BielKron 429v; Oznáymuiemy ninieyſzym liſtem wſzytkim którym to należy/ tym którzy teraz ſą/ y którzy ná potomné czáſy [quorum interest, praesentibus et futuris JanStat 10] będą. SarnStat 11, 103, 273, 485, 540.

»na potomne, (i na) wieczne czasy« (2): Tedy mu to pocżytano ku ſpráwiedliwoſći ná potomne y ná wieczne czáſy [in generationem et generationem usque in saeculum] będą. BibRadz Ps 106/31; SarnStat 1013.

»na potomne czasy abo na wieczność« (1): Cźáſu też pokoiu przynależy ná Páná myślić ná potomne cżáſy ábo ná wiecżność [ad perpetuitatem] o zacnośći y o dobrem ták ſwem iáko y ludu ſwego ModrzBaz 22.

»zawżdy i na potomne czasy« (2): pozwalamy: áby w źiemi ich było iuż záwżdy y ná potomné czáſy od káżdégo Dekrétu pámiętnégo trzy groſze SarnStat 822, 1152.

Wyrażenia: »potomni(-y) ludzie, lud« = posteri Modrz, Cn; futuri JanStat; minores, minorum aetas, nati natorum, nepotes, posteritas Cn [szyk 15:1] (14:2): Diar 20; Ten Kárzeł poſtánowienie vcżynił miedzy Ceſárzem á Papieżem/ [...] ſkąd then Ceſarz miał ſławę dobrą od potomnych ludzi. BielKron 186v; Abowiem wolny roſſądek y świadecztwo o rzeczach y o żywocie ludzkim potomny lud dáie KwiatKsiąż G2, G2, H, Hv, Q2v; OrzQuin B2v, E2, O; bo ták poſpolicie potomni ludzie cżynią/ iż więcej czoś o przeſzłego wieku ludziech rozumieią/ y formuią ie ſobie w wyſzſzych cnotach/ y doſtoieńſtwie/ niż w kſięgach o nich ſtoi GórnDworz V4v, Kk6; á lud potómny stego będźie páná Bogá chwalił. BiałKat 33v; A przetoż/ y práwá dobrze á porządnie ſpiſáli/ y ludźiom potomnym zá długowiecżne zálećili. ModrzBaz 97, 129; SarnStat 881.

»potomni namiastkowie (a. namiestnicy)« [szyk 1:1] (2): [Konstantyn Wielki] Sceptrum Ceſárſkie tákież y koronę oycu Papieżowi ſpuśćił/ s cżego ſie długo Papież Sylweſter wymawiał/ powiedáiąc ſłuſzne przycżyny/ by ſnadź namiáſtkowie iego potomni przez doſtátek páńſtwá w pychę á okrucieńſtwo nie vpádli BielKron 156; WujJud 6.

»potomne narody« = sequens generatio Vulg (2): Będzie to miał/ thák ſam iáko plemię iego przez potomne narody [per successiones]/ zá práwo wiecżne. Leop Ex 30/21, Deut 29/22.

»rodzaj potomny« = generatio novissima PolAnt (2): zakon położył w Izráelu/ ktory roſkazał oycom náſzym/ Aby (iy) vmieli rodzay potomny/ ſynowie/ ktorzy ſię zrodzą/ áby powſtáli á wycżytáli ſynom ſwym. BudBib Ps 77/6, Ps 77/4. [Cf też a. »na czasy potomne« BibRadz Eccli 16/26.]

Szeregi: »niniejszy i potomny« (2): łátwie I.K.M. y to Kácérſtwo potłucze/ y ſam śiebie poſpołu z Króleſtwe^m ſwym/ z wiecznégo gniewu Bożégo/ y z przeklęctwá ninieyſzych y potomnych ludźi/ wybáwi. OrzQuin O; BudNT przedm c5.

»tak teraźniejszy, jako też i potomny« (1): Dla tychże Ormian ták teráznieyſzych/ iáko też y potomnych łácnieyſzey náuki/ [...] dáliſmy im tę w krotkośći záwiązáną náukę. SkarJedn 317.