« Poprzednie hasło: [POWĄTLON] | Następne hasło: POWĄZKA » |
POWĄTLONY (3) part praet pass pf
Oba o jasne.
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | powątlony | f | N | powątlonå, powątlona |
A | A | powątloną |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | powątleni |
subst | powątlon(e) | |
A | subst | powątloné |
sg m N powątlony (1). ◊ f N (attrib) powątlonå (1), [(praed) powątlona]. ◊ A powątloną (1). ◊ [pl N m pers powątleni. subst powątlon(e). ◊ A subst powątloné.]
Składnia dopełnienia sprawcy: powątlony przez co (1).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
- Osłabiony, nadwerężony
(3)
- a. O obiektach fizycznych (1)
- b. O ciele człowieka (2)
- c. [O abstraktach]
- d. [O sile militarnej]
- [Przen]
Osłabiony, nadwerężony; infirmus Mącz (3):
a. O obiektach fizycznych (1): Wieżá y ſzcżyt v kośćiołá Świętego Fránćiſzká powątlona przez ogień obáliłá ſie BielKron 395; [cztery skrzynie stare, powątlone InwMieszcz 1582 nr 237].
b. O ciele człowieka (2): áby w nié [w wody ciepliczne] bárzo ſłáby nie wchodźił/ áni żaden táki/ kthóryby miał wnętrznośći/ to ieſt/ kthórą z ſtych [!] częśći przednieyſzych/ bárzo powątloną Oczko 14; [bo iż [chory na przymiot] ma zęby powątloné, trudno iémi żuiąc do ostátká nie zwątlić ich OczkoPrzymiot 114].
Wyrażenie: »chorobą powątlony« (1): Infirmus ex gravi et diuturno morbo, Cięſzką á długą chorobą zemdlony/ powątlony. Mącz 231d.
Szereg: »zemdlony, powątlony« (1): Mącz 231d cf Wyrażenie.
c. [O abstraktach:
Szereg: »powątlony i chory«: zaſie [księża papiescy] poczeli farbowanym słowem ſwe ſprawy chitro poczęte obriwać/ ratuiąc ſwą acz iuſz powątloną y barzo chorą myſlą/ zowiąc ią offiarą WannNow 55v.]
d. [O sile militarnej: coż potym kiedy tu ſiedziemy by w klatce zámknieni y záwárći/ y práwie też iuż powątleni/ co trzebá obacżyć/ á ku pokoiowi ſie mieć rádſzey/ niżeli ieſzcże wołáć ná woynę HistTroj K4.
Przen [czym]: y iuż nic więcéy beſpecznégo [!]/ nic zbáwiennégo niebędźie/ dotąd/ áż twiérdza niebieſka duchámi niebieſkiémi/ boiuiącémi plánéty/ przécznym biegiem/ powątloná będźie. JanWróż 49.]
Synonimy: osłabiony; b. pomdlony, zemdlony, znędzony.
Cf POWĄTLIĆ
MC