![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.png){kind=logo}
![[SEARCH]](/static/img/icons/magnifier-left.png){kind=icon}
| « Poprzednie hasło: (POWIERZANY) | Następne hasło: POWIERZCHNIE » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
POWIERZCHNI (2) ai
powierzchni (2), [powirzchni].
o prawdopodobnie jasne, e prawdopodobnie pochylone (tak w powierzchny).
Fleksja
| sg | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| m | N | f | N | powierzchnia | n | N | ||
| G | G | G | powiérzchni(e)go | |||||
| A | powiérzchni | A | A | |||||
| pl | ||
|---|---|---|
| G | powirzchnich | |
| A | subst | powiérzchni(e) |
| I | m | powirzchnimi |
sg m A powiérzchni (1). ◊ [f N powierzchnia. ◊ n G powiérzchni(e)go.] ◊ pl [G powirzchnich.] ◊ A subst powiérzchni(e) (1). ◊ [I m powirzchnimi.]
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
Znaczenia
1. Będący na zewnątrz (1):
a. Odbywający się po powierzchni (1): [w nawie morskiej] náyduie ile naprzod Máſzt/ z ktorego Okręt bieg ſwoy powierzchni bierze PowodPr 2.
b. [Przebywający na powierzchni: Iętką oblokſzy wątkę, to płocica, kiełb, okuń porwie, gdy cienka zdzewnica. Wzdręká záś muchę powierzchnia vkleiá/ Porwie BielawMyśl F3.
Przen: Powierzchowny, pozorny: Te słowá Ieronima ś. potępiáią to wielebne duchowienſtwo/ ktore Sláchectwa powierzchniego/ ná doſtoienſtwá duchowne y vrzędi w kośćiele patrzi. GliczApel S2.]
2. Materialny, możliwy do stwierdzenia przy pomocy zmysłów (1): Vwlec [...] cokolwiek drugiemu/ ábo cżłowiekowi z vymą y ſzkodą drugiego cżłowieká ſwoy pożytek mnożyć: ieſt bárźiey przećiwko przyrodzeniu/ niżli śmierć/ niż vboſtwo/ niż boleść/ niż inſze rzecży ktore mogą przypáść/ ábo ná ćiáło/ ábo ná te dobrá powierzchnie. KlonWor **3v; [Ale że też Pan Bog ieſt nie cielefnym iedo [!] Duch/ przetoż go też powinniſmy chwalić duchownymi ofiárámi/ to ieſt/ nie Cielcy áni Báránámi/ áni żadnymi powirzchnimi vcżynkámi GilPos 318v, 18, 73].
MC