[zaloguj się]
[pdf]

POWSTAJĄCY (10) part praes act

o oraz a jasne.

Fleksja
sg
mNpowstający fN nNpowstając(e)
A Apowstającą A
pl
N m pers powstający
subst powstając(e)
D powstającym
A m pers powstającé, powstających

sg m N powstający (2). ◊ f A powstającą (1). ◊ n N powstając(e) (1). ◊ pl N m pers powstający (1). subst powstając(e) (1). ◊ D powstającym (1). ◊ A m pers powstającé (2) WróbŻołt, OrzJan, powstających BudBib (1); ~ -é (1), -(e) (1).

Sł stp s.v. powstajać, Cn s.v. wiatr z dołu powstający, Linde XVIII w. s.v. powstać.

1. Wstający, podnoszący się; o morzu: burzący się, falujący [od czego] (1): Undans fretum, Morze od wełnów powſtáyące. Mącz 502c.
2. Pojawiający się, zaczynający się; exoriens, oriundus Mącz (6): Exoriens, Powſtáyący/ Wſchodzący. Mącz 269a, 268d.
a. O ludziach (2): Tua posthuma proles Twóy płód/ twoyi potomkowie/ po śmierći twoyey powſtáyący. Mącz 315a.
α. O heretykach: zaczynający głosić jakieś poglądy (1): IVDY S. APOSTOLA LIST DO WSZECH W OBEC. [...] Náprzećiw powſtáiącym niezbożnym y nieczyſtym haeretykom. WujNT Iudae arg.
b. O abstrakcie (1): niektorzy Náturę Boſką/ drudzy Vmysł Boży wiecżny/ [...] drudzy iednę Subſtháncią/ drudzy powſtháiącą Hármonią ábo zgodność/ drudzy coś inſzego być rozumieią thę Iſtność [bożą]. GrzegRóżn H2v.
c. O mgle [z czego] (1): Terrae exhalationes, Mgli z ziemie powſtáyące. Mącz 152d.
3. Występujący przeciwko komuś lub czemuś; consurgens PolAnt; insurgens Vulg (3):

powstający naprzeciw komu (1): Y wzgardziło oko moie nieprzyacielmi moimi/ gdy vcho moie ſlyſzało powſtaiące złoſtniki naprzećiw mnie. WróbŻołt 91/12.

powstający na kogo, na co (2): A wmnoſtwie wielmożnośći twoiej przewroćiłeś powſtáiącich ná ćię BudBib Ex 15/7; zkąd poſzedł ón pował/ który źiemię Moſkiewſką/ Tátárſką/ Wołoſką/ ták wiele/ ták wielkié ná to króleſtwo powſtáiącé narody/ ták częſto grómił? OrzJan 16.

Synonimy: 2. nadchodzący, poczynający się; a. rodzący się.

Cf NASTAJĄCY, NASTAWAJĄCY, POWSTAWAĆ

MN