[zaloguj się]
[pdf]

POWTARZANIE (44) sb n

powtarzanie (43), powtorzanie (1); powtarzanie : powtorzanie Calep (1:1).

Pierwsze o oraz drugie a jasne; -tårz- (43), -tarz- (1) BierEz; drugie o z tekstu nie oznaczającego ó; e z tekstów nie oznaczających -é lub oznaczających niekonsekwentnie.

Fleksja
sg
N powtårzani(e)
G powtårzaniå
A powtårzani(e)
I powtårzani(e)m, powtarzanim
L powtårzaniu

sg N powtårzani(e) (32). ◊ G powtårzaniå (3). ◊ A powtårzani(e) (2). ◊ I powtårzani(e)m (4) LubPs, BibRadz, LatHar (2), powtarzanim (1) BierEz. ◊ L powtårzaniu (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde w objaśnieniu s.v. powtarzalny, powtarzanka.

Czynienie czegoś ponownie lub wielokrotnie, ponawianie; repetitio Mącz, Modrz, Cn; iteratio Mącz, Calep, Cn; geminatio, reiteratio Mącz, Cn; congeminatio Calep; conduplicatio, duplicatio, instauratio Cn (44): Repetitio, Powtarzánie. Mącz 296b, 143b, 175d; Congeminatio – Powtorzanie. Calep 240b, 566b.
a. Ponawianie czynności [czego] (6): (nagł) O powtárzaniu męki. (–) ZLoczyńcá/ ktory raz [...] ſłuſznie á doſtátecznie wedle Práwá był męczon/ [...] iuż o tenże wyſtępek drugą [!] raz nie ma być męczon GroicPorz ii3, oo4; Ofiáry Mſzey S. powtarzánie. WujNT 770 marg [idem] Aaaaaa2.

W połączeniu z wyrazem oznaczającym powtarzalność (1): A tákoż onym ſprzeżęnim/ Cżęſtym brozdy powtárzánim: Młody náwykł v ſthárego/ Słucháć oracżá ſámego. BierEz Rv.

Przen (1): A ták nie odrzuczać [!] Apoſtoł wſzelákiego ofiáry Páná Chriſtuſowey powtarzánia/ iáko ieſt w málowániu/ w rozmyſlániu/ w czytániu/ ábo w ná pámięć ią ſobie przywodzeniu WujNT 770.
b. Ponawianie wypowiedzi, mówienie ponowne lub wielokrotne tego samego a. tak samo [w tym: czego (23)] (33): Ten Pſalm ma w ſobye. [...] II. Powthorzenie modlitwy/ áby miedzy złoſniki nie zginął. III. Powtarzánye pirwſzych przycżyn wyzſzey miánowanych. LubPs G2 marg; Czo napilniey w tym pſalmie obacżáć mamy. [...] Powtarzánye ſkáżoney natury náſzey/ iáko dla docżeſnych rzecży odſtępuiem wiecżnych. LubPs N2v marg, O4v marg, O6v marg, Q3 marg, Q4v marg, V6v marg, ee5v marg, ff4v marg; Ty ſześć Kápit. oſtátecznych/ máią w ſobie powtarzánie vſtaw Pááſkich/ pierwey opiſánych/ A powtarzánie to bywa dla tego/ áby lud obaczył ſwą niepowolność/ y zátwárdzenie BibRadz I 53c marg, I 3b marg; Reiteratio, Powtarzánie. Mącz 351b; LatHar 381; O wysyłániu Wići, y inné porządki, naydźieſz wysſzey [...]. Potrzebá iest tego, ile może bydź, wyſtrzégáć ſie powtarzánia: Aczći ná niektórych mieyſcách trudno ſie tego vwiárowáć. SarnStat 299.

Ze zdaniem przydawkowym (1): Powtarzánie iż Pan gdy racży wſzythko ſnádnie wocemgnienyu odmyenić może. LubPs Z6v marg.

W połączeniu z wyrazem oznaczającym powtarzalność (3): Iáko s pilnoſcią o zmiłowánie częſtym powtarzániem ku Pánu wołáć mamy. LubPs O2v marg; Mącz 438c; LatHar 513.

W nawiązaniu do słów, które zastały powtórzone (1): Stworzył tedy Bog człowieká ná wyobráżenie ſwoie/ ſtworzył ie ná wyobráżenie Boże/ ſtworzył ie mężczyżnę y niewiáſtę. (marg) Tym powtarzániem nas vczy/ iáko pilnie ma być vważone wyobráżenie Boże w człowieku. (–) BibRadz Gen 1/27.

W charakterystycznych połączeniach: powtarzanie modlitwy (2), napominania (2), podobieństwa, ustaw; chwały pańskiej, czci Pana Krystusowej, przyczyn, skażonej natury; powtarzanie częste (2).

Zwrot: »uczynić powtarzanie« = powtórzyć (1): bo to Bog vcżynił powtarzanie dla ogrozy y ogromnośći więtſzey SarnUzn D2.
Wyrażenie: »powtarzanie jednej rzeczy« [szyk 1:1] (2): Taedet iam audire eadem millies, Mierźi mię to powtarzánie ták częſte yedney rzeczy. Mącz 438c; Przeto też pokázuie ſię w nich [w spisach prawa rzymskiego] niektorych praw niezgodá/ á cżáſem iedney rzecży ná temże mieyſcu niepożytecżne powtarzánie [eiusdem rei ... repetitio]. ModrzBaz 98.
Zestawienie: »Powtarzanie Zakonu« = tytuł księgi Starego Testamentu zwanej Deuteronomium, tj. Powtórzonego Prawa (2): BibRadz *7v; Deuteronomion, Latine, Secunda Lex vel repetita [...], Powtarzanie zakonu. Mącz 84a.
α. Wypowiadanie ustalonego, sformułowanego tekstu modlitwy (2): gdźie nákoniec to co ſię poiedynkiem/ zá wſpominánie imieniá świętego Iezus/ ábo zá iednę Zdrowę Maryą odpuſtow dáło/ od Papieżow rozmáitych/ tym ták cżęſtym tychże modlitw powtarzániem/ doſtátecżniey ſię otrzymáć może. LatHar 513, 511.
β. Przytaczanie czyjejś wypowiedzi (1): á iuż żadney nápotym wymowki mieć nie będą mogli/ gdyż áni ſłow moich/ áni tego powtarzánia ich/ ktore od was ſłyſzeli/ w niwecż v ſiebie nie poważyli RejPos 335v.
γ. Powtórzenie jako figura retoryczna (7):
αα. Anadiploza, inaczej palilogia – powtórzenie następujących po sobie słów, z których ostatnie rozpoczyna zdanie następne; palilogia Cn (2): Anadiplosis, Latine Reduplicatio, [...] Powtarzánie. Mącz 8d; Palin Latine rursus vel iterum, Záś drugi raz/ Powtóre. Unde multa composita, Palilogia, Powtarzánie rzeczy. Mącz 273c.
ββ. Epanafora, inaczej anafora – powtórzenie tego samego słowa, zwrotu lub zdania na początku kolejnej, następującej wypowiedzi [gdzie] (1): Epanaphora, Latine, Repetitio, Powtarzánie yednego słowá ná początku wiele wierſzów Mącz 106a.
γγ. Epanalepsa – powtórzenie słowa lub słów rozdzielonych innymi, wtrąceniem [gdzie] (1): Epanalepsis, Latine, Repetitio, vel Resumptio, Powtarzánie yednego słowá ná końcu wierſzá/ które ná przodku wierſzá yeſt położono. Mącz 106a.
δδ. Epizeuksis – powtórzenie w bezpośrednim sąsiedztwie tego samego słowa (1): Combinatio, Tákowe vſtáwienie/ też powtarzánie yednego słowá. Est figura quae Graecis ᾽επιζυξις dicitur. Ut, Me, me, adsum qui feci. Mącz 61a.
εε. Rekapitulacja – krótkie podsumowanie tego, co powiedziano (1): Anacephalaeosis, Latine, Recapitulatio, Krótkie powtarzánie/ przes które bywa wyliczono co ſie przed tym mówiło. Mącz 8d.
ζζ. Tautologia, pleonazm – nagromadzenie wyrazów lub zwrotów bliskoznacznych lub synonimicznych (1):

Z wyrazem oznaczającym powtarzalność (1): Mącz 441d cf Wyrażenie.

Wyrażenie: »powtarzanie jednej rzeczy« (1): Tautologia, figura [...], Częſte powtarzánie yedney rzeczy ynſzemi á ynſzemi słowy. Mącz 441d.

Synonim: wznawianie.

Cf POWTARZAĆ

SBu