[zaloguj się]
[pdf]

PROGRES (6) sb m

-s; -ss- (2), -s- (1).

o oraz e jasne.

Fleksja
sg
N progres
G progressu
D progressowi
A progres
I progres(e)m
L progressie

sg N progres (3). ◊ G progressu (1). ◊ D progressowi (1). ◊ [A progres.] ◊ I progres(e)m (1). ◊ [L progressie.]

Sł stp, Cn, Linde brak.

Postępowanie [progressus – postąpienie, zamaganie się w czym Mącz 148a; postępek w czym, postąpienie; postępowanie z miesca na miesce – progressus Cn] (6): Abowiem tym progreſem iście żadney krzywdy/ By ſie nabárzyey wſpinał/ nie doydzyeſz iey nigdy. RejWiz 172v; SarnStat 115.
[Zwrot: »w dalszy progres [w czym] się wdać«: abyśmy WM oznajmili, jako go [posła od króla duńskiego] masz WM odprawić, tylko na ten początek który się w Kownie począł, ale w dalszy progres w tej nie chcesz się wdać WM tylko chcąc drogę ukazać do nas ListyZygmAug 1562/402.]
a. Postępowanie prawne [progressus Łac śr] (4): zeHetman vitam ethonorem tak liberaliter obiecał in consulto Rege y przeciwko progreſsowi vczynionemu ActReg 78.
Wyrażenie: »progres prawa« (2): RejWiz 123v marg, Dd; [Yſch zanyechawſzy thich wzithkych przeziſkow kthore ſſu na progreſzie prawa opyſſane ſumme glowna thelko yemv placzicz bande ZapWpolActCon 1547 13/264].
Przen: O sądzie bożym (1):
Wyrażenie: »progres prawa« (1): Vźrzyſz żeć tám nie ieden progres práwá zmyli/ A co tu hárdzye buia/ niſko głowkę ſchyli. RejWiz 180v.

Synonimy: czyn, działanie, postęp, postępek, skutek, uczynek; a. prawo, proces, przewod, sprawa.

EB