« Poprzednie hasło: [PROSTOWAN] | Następne hasło: PROSTOWANY » |
PROSTOWANIE (5) sb n
Oba o oraz a jasne; e z tekstu nieoznaczającego é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | prostowani(e) |
G | prostowaniå |
L | prostowaniu |
sg N prostowani(e) (1). ◊ G prostowaniå (3). ◊ L prostowaniu (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde brak.
Znaczenia
1. Wyrównywanie; sprawianie, by coś krzywego, nierównego stało się proste; directio Cn [w tym: czego (3)] (4): Regula, Norma qua lineae diriguntur, Sznur álbo linia do proſtowánia á w práwą miárę czinienia czego. Mącz 351a.
Przen (3): Laſká rozmiáru/ laſká proſtowánia/ Ieſt laſká/ królu twégo pánowánia. KochPs 67.
a) Doprowadzanie do właściwego stanu, usuwanie błędów, korygowanie (2): ktorzy [starego wieku ludzie] ieſli ſie więc w cżym obłądzili/ thedy wdy ſłucháli nápominánia tych ludzi/ o ktorych rozumieli/ że ie [...] ná dobrą drogę náwieść mogli: á niethelko iż ich ſłucháli/ ále ſtháráli ſie s pilnoſcią/ áby ie przy ſobie/ dla proſtowánia życia ſwego/ y obycżáiow mieli. GórnDworz Ee6v; tedy tu Sędźia dobrże vczyni/ gdy tám gdźie w práwie czego nie doſtáie/ álbo práwo ku nieſpráwiedliwośći/ á krżywo byłoby ćiągnione/ on nádſtáwi/ á krżywość one náproſtuie/ á to będźie ſłuſzność/ to ieſt práwá piſánego proſtowánie GórnRozm Gv.
2. Kierowanie, wprowadzanie porządku, regulowanie prawne (1):
Szereg: »dyrekcyja albo prostowanie« (1): O directiiéy álbo proltowániu Séymów: o Przách y Odeprzách. SarnStat 45.
Synonim: rownanie.
Cf PROSTOWAĆ
ALKa