[zaloguj się]
[pdf]

PROSZENIE (19) sb n

o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N proszeni(e)
G proszeniå
D proszeniu
A proszenié
I proszeni(e)m
L proszeniu

sg N proszeni(e) (7). ◊ G proszeniå (4); -å (3), -(a) (1). ◊ D proszeniu (3). ◊ A proszenié (3); -é (1), -(e) (2). ◊ I proszeni(e)m (1). ◊ L proszeniu (1).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

1. Zwracanie się z prośbą; petitio Mącz, Modrz; invocatio, postulatio, rogatio Mącz (18): Petitio, Proźbá/ proſzenie/ modłá/ żądánie. Mącz 295b, 357c; ModrzBaz 44.

proszenie koga [= do kogo jest zwrócona prośba] (1): BielŻyw 80 cf Ze zdaniem przydawkowym.

proszenie czego (2): O proſzeniu rázem zdánia y winy. SarnStat 798, 784.

proszenie o co (3): Dies impetrabilis, Fortunny dźień ná proſzenie ócz. Mącz 284c, 329d; ModrzBaz 43v.

proszenie czyje (1): OpecŻyw 110 cf »upominanie i proszenie«.

Ze zdaniem przydawkowym (1): [Plato do Sycylijej chodził] dla proſzenia Dyoniſiuſa aby ſie ku Sirakuſanom obrocił BielŻyw 80.

Wyrażenie: »wielkie proszenie« (1): [cesarz konstantynopolski] Amurátá ſobie ná pomoc zámawiał/ [...] á też niepotrzebował ták wielkiego proſzenia/ ktory pałał áby wſzytkę Grecyą pożárł. BielKron 240.
Szeregi: »naleganie i proszenie« (1): Nálegániu lepak iáwnemu y proſzeniu vſtáwicżnemu [ambitioni vero apertae ac petitioni improbae] pozwolić/ nieſpráwiedliwośći przyſtoi. ModrzBaz 44.

»upominanie i proszenie« (1): Ián ſwięty na panny blogoſlawioné vpominanijé ij proſſenijé/ [...] pocżął powiedatz matuchnie vdręcżoné/ o ięciu iéy ſyna OpecŻyw 110.

Wyrażenie przyimkowe: »za proszeniem« (1): áż pocżęłá płákáć mowiąc/ widzę iż mię nie miłuieſz [...]/przeto mi nie chceſz powiedzyeć: Potym iey powiedzyał za vſtawicżnym proſzeniem BielKron 52.
Przen (1):
Wyrażenie: »bez ręki proszenia« (1): Ledwo co kołá Fortuná tknie z ſtrony/ Wnet y bez ręki proſzenia/ odſtawa. GrabowSet Yv.
a. Zwracanie się do Boga i świętych; modlitwa (4): Invocatio, Wzywánie/ proſzenie/ modlitwá. Mącz 505a.

proszenie kogo [= do kogo jest zwrócona prośba] o co (1): Bo to wzywánie y proſzenie vmárłych o ocży/ o zęby y inſze: ták rownie ieſt ważne [...]/ iáko y ono/ co w Agendach y we Mſzałách o wodźie y o ſoli/ twierdzą. CzechEp 84.

W połączeniu szeregowym (1): iż tám wthym iednániu y przytzynie żadne klękánie/ námawiánie/ y proſzenie ćieleſne nieieſt według náſzego rozumu/ ále oná krew Syná Bożego [...] lepiey przed Bogiem Oycem vſtáwitznie woła/ á niſſli krew Ablowá. KrowObr 214.

Wyrażenie: »proszenie miłosierdzia« (1): zatem go pobudzáł ku wzywaniu pana i proſzeniu miłośierdźiá iego MurzHist I2v.
Szereg: »wzywanie i proszenie« (2): MurzHist I2v cf Wyrażenie; CzechEp 84 cf proszenie kogo o co.
2. Zapraszanie [kogo] (1): Potym byli proſzeni od Ceſárzá do Wiedniá iecháć Krol Włádźiſław s ſwoimi dzyećmi y Krol Zygmunt (marg) Proſzenie krolow (–) BielKron 414.

Synonimy: 1. namowa; b. modlitwa.

Cf PROSIĆ, PROŚBA, ZAPROSZENIE

KW, (MPi)