[zaloguj się]
[pdf]

PROŚBA (1308) sb f

-ś-, -ſ-, -s-, -ſz-, -sż-, -ſſ-, -S- (846), -ź-, -z-, -ż- (462).

o oraz a jasne.

Fleksja
sg pl du
N prośba prośby
G prośby prośb
D prośbie prośbåm, prośbóm
A prośbę prośby prośbie
I prośbą prośbami
L prośbie prośbåch
inne sg G a. pl A - prośby

sg N prośba (266). ◊ G prośby (110). ◊ D prośbie (32). ◊ A prośbę (217) [w tym: -e (4), -ą (4)]. ◊ I prośbą (169) [w tym: -am (2), -a (1)]. ◊ L prośbie (28). ◊ pl N prośby (56). ◊ G prośb (27); -o- (2), -(o)- (25). ◊ D prośbåm (17), prośbóm (4); -óm KochPs, LatHar; -åm : -óm SarnStat (7:2); ~ -åm (12), -am (1) LubPs, -(a)m (4); -óm SarnStat (2), -om (1) KochPs, -(o)m (1). ◊ A prośby (200). ◊ I prośbami (126); -ami (108), -åmi (2), -(a)mi (16); -åmi BielSat; -ami : -åmi BielKron (10:1). ◊ L prośbåch (43); -åch (25), -ach (14), -(a)ch (4); -åch LubPs, RejWiz, RejZwierz, KuczbKat, RejZwierc; -ach BibRadz, CzechRozm, SkarŻyw, CzechEp, LatHar (2), WujNT (4), SarnStat, też RejPs (2); -åch : -ach RejPos (20:1). ◊ sg G a. pl A prośby (13). ◊ [du A (cum nm) prośbie.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przyładów) – XVII w.

1. Skierowanie do kogoś jakiegoś życzenia i naleganie na jego spełnienie; proszenie; petitio Mymer1, BartBydg, Vulg, HistAl, PolAnt, Mącz, Modrz, Calag, Calep, JanStat, JanPrzyw, Cn; supplicatio BartBydg, HistAl, Mącz, PolAnt, Calep, Vulg, JanStat, JanPrzyw, Cn; preces (prex, precis) HistAl, Vulg, Mącz, Modrz, Calep, JanStat, JanPrzyw, Cn; deprecatio Mymer1, Vulg, PolAnt, Calep, Cn; obsecratio Vulg, PolAnt, Mącz, Calep; precatio Vulg, Mącz, Calep, Cn; oratio Vulg, PolAnt, Mącz; rogatus Mącz, Modrz, Cn; obtestatio, rogatio, supplicium Mącz, Calep, Cn; comprecatio Mącz, Calep; votum Mącz, JanStat; postulatus Mącz, Cn; postulatio Calag, JanStat; petitum JanStat, Cn; precamen HistAl; sermo, vox Vulg; verbum PolAnt; efflagitatio, libellus, oratus Mącz; rogatiuncula Calep; instantia, requisitio JanStat; oratum, petitus, precatus Cn [w tym czyja (828): G sb i pron (407), pron poss (388), ai poss (32), „pospolita” (1)] (1294): BierEz R2; OpecŻyw [80], [80]v, 82; OpecŻywSandR nlb 3v [2 r.]; Miłoſćiwy panie tento nowy dworzanin tak mnimam iżći ieſt godny łaſki T. M. boć ſie nám wielmi podobá/ a przetoż racży go dlá proźby naſzey łaſkawie przyiąćz. ForCnR B4, B4v; Mymer1 12v, 33v; TarDuch D7; BielŻyw 80, 129, 154; LibLeg 9/51v, 10/63 [2 r.], 63v, 123v; ComCrac 18; a thak mi thą prozbę poslow mazoweczkich slusna rozumieyącz przi stharadawnemu (ie) obiczaiu ie zachowivami rankoiemsthwam thim miescza nie dawaiancz. ZapWar 1545 nr 2646, 1545 nr 2646 [2 r.]; HistAl F7; Diar 87; Leop Prov 6/35; OrzList f3v; KochZuz A3; Rzekł im tedy Prorok Ieremiaſz/ Słyſzę/ otho będę ſię modlił Pánu Bogu wáſzemu wedle they prośby wáſzey/ A káżde ſłowo ktore vſłyſzę od Páná oznáymię wam BibRadz Ier 42/4, *4v, Ios 14 arg, I 186a marg; OrzRozm O2 [2 r.], P; BielKron 91, 123v, 300v; Efficaces ad muliebre ingenium, preces, Proźbá á klektánie wiele v białich głów może. Mącz 115b; Libellus etiam dicitur quem vulgus supplicationem appellat, Proźbá w piſániu oſięgniona. Mącz 191c, 218b, 308c, 320b, 352d, 357c (10); Ku Czytelnikowi polſkiému/ przed QVINCVNXEM krótka Piſárzowa Prośbá. OrzQuin A2; GórnDworz K7; HistRzym 72v; BiałKaz K3v; CzechRozm 197; PaprPan Gg2v; Ale KROL, y wſzytcy ktorzi w mocy vrzędy máią/ łácno wſzetecżność tákowych proſzakow záhámuią/ kiedy ſię w tem dádzą słyſzeć/ że żaden doſtoieńſtwá nieotrzyma/ kto ſię prośbámi do nich wtrąca. ModrzBaz 44, 26; Calag 91a; Y mnie przywiodłá do tego/ iſz nowy y ſtáry Teſtáment wykłádáciem iey y corce iey muśiał. ſzcżegom ſię iey dla cżęſtey prośby wymowić niemogł. SkarŻyw 142, 167, 510, 520, 593; CzechEp 259; KochSzA2v; KochWz 138, 139, 142; ReszPrz 105; WerGośc 255; WisznTr 4; OWa v ćiebie móy myły/Mé prośby ważné nie były KochPieś 67, 29; ArtKanc D10v; GórnRozm C4v; ZawJeft 42; ActReg 126; Calep [263]b, 796a, 846b, 926b, 927a, [1035]a; GórnTroas 21; A oni nań nálegáli głoſámi krzykliwemi/ proſząc áby był vkrzyżowan [...]. Przetoż Piłat przyſądźił/ áby ſię ich prośbie doſyć sſtáło. LatHar 724; WujNT przedm 3, Mar 10 arg; Zá gránice nie ma wiéźdź Król woyſká: y do tego nie ma ich wiéźdź áni płáceniem piąći grzywien ſuper haſtam, áni prośbą. SarnStat 301; ku którym tákowym wſzech ſtanów prośbam Séym niniéyſzy wálny [...] w Lublinie złożyliſmy SarnStat 1037, 40, 117, 126, 131, 132 (13); GosłCast 58; Gdyby kto prośił do śiebie przyiaćielá/ á iegoby v śiebie nieprzyiaćielá przechowywał: izaliby wſtyd miał y vprzeymość w prośbie ſwoiey? SkarKazSej 660b, 668b; Prze ſwiątośći tych bogow/ ktoreś wynioſł s Troiey/ Day mieyſce dziś v ſiebie krwáwey prośbie moiey. Zoſtań PudłDydo B4v.

prośba do kogo (6): á coby po owey prośbie do Krolá Iego Mośći Pánow Poſłow ná Seymie/ to zá tym/ to zá owym żeby go ſądzono? GórnRozm E2. Cf »prośbę uczynić«.

prośba od kogo (2): ConPiotr 33v; miéwáliſmy częſté á gęſté prośby od poddánych náſzych [...]/ którzy byli áż do tego czáſu vćiążeni y vtrapieni/ á práwie zniſczeni wielkiémi á częſtémi podwodámi vſtáwicznémi SarnStat 971.

prośba od kogo [= w czyim imieniu] (1): pokornemi prośbami od ich wszech prosiemy: raczysz WKM powinowactwo swe krolewskie rozpomnieć, na ktoreś się nam zdawna obwiązawszy Panem Bogiem poświadczył Diar 21.

prośba ku komu (2): Gdy bela rzecz okolo zamknienia drogi do Sliąſka acz bely rozne kv nąm prozby poddanych naſſych. [...] natemeſmy zoſtali aby to zamknienie y zapoviedz drogi tak długo trwała, azby ſie krziwdy i ſkody [...] nagrodzili ComCrac 12v; ConPiotr 33v; [ZapWpolActCon 1546 14/2, 1549 14/43].

prośba o co (1): Deprecatio - Odproſzenię, prozba o odpuſzczenie. Calep 309a; [ListyPol II 1548/182].

prośba za kim [= wstawianie się] (5): Z listu wḿ [...] wyrozumielichmy prozbę wḿ zaKasztellanem Gniezninskim zaktorym yodiezdzaiąc vstnies wḿ przyczyniał się ActReg 126, 170; WujNT Matth 20 arg. Cf Ze zdaniem przydawkowym nawiązującym.

prośba o kim, o czym (2): W Prośbách o Gołotách/ y Inquilinách/ (Komornikách) tułáiących ſie/ poſtánawiamy: [...] SarnStat 666. Cf Ze zdaniem przydawkowym.

Ze zdaniem przydawkowym [w tym z zapowiednikiem: o tym (1); (a)by, żeby (13), iż (1)] (14): gdy ku iego K.M. proſſba bela od wſſytkiego zebrania seymu [...], aby onego pańſtwa [Wielkiego Księstwa Litewskiego] poddane iego K.M. przywiodł aby theſſ taką ſprawa [...] nieſć powinni bely ConPiotr 33v; Miasta vprzywileiowane W.K.L.go donosieły tezdo nas prozbę swą otym iż pozyski niesłuszne przedtym nanich wkłądąno ActReg 46; SarnStat 170, 1026; [ZapWpolActCon 1546 14/2, 1549 14/43]. Cf »prośbę uczynić«, »na prośbę«, »z prośbą«.

Ze zdaniem przydawkowym nawiązującym do dopełnienia dalszego w zdaniu nadrzędnym [za kim żeby] (2): GórnRozm E2; wkilka dni potym przyniesiono y zdanie yprozbę. Za Panem Woiewodą Poznanskim, zeby dla opatrzenia zdrowia doSandomierza mogł odiachac ActReg 127.

W połączeniach szeregowych (18): thákże też krol ma być tákowey ſtałoſći/ iż áni przez prozby áni przez przycżiny áni przez dáry [nullo precaminum interventu] nie ma odſtępowáć od drogi ſpráwiedliwoſći. HistAl G3v; LubPs cc5 marg; Mącz 295b, 305d, 452d; Ale wiecie w. m. co niewſtydliwe cżyni białegłowy? naprzod złe wychowánie: pothym vſtáwicżna prośbá męſzcżyznika: więcz zdrádá: nuż dáry: vboſtwo: nádzieiá: ná oſtátek boiaźń/ j tyſiąc inych rzecży/ ktore pod cżás/ y iednę ſwięćiczę ze ſtátecżnośći zwiodą. GórnDworz L17, O7, Aa3, Aa4; CzechRozm 219, 241v; ModrzBaz 66v; SkarJedn 263; SarnStat 122; Drudzy prośbą, pochlebſtwem, ábo też zmyślonym Nabożenſtwem biorą chleb ludziom omamionym. KlonWor **, ded **2, k. **2; PudłDydo Bv.

W przeciwstawieniu: »upor ... prośba« (1): Lárgiryus [...] vcżynił rzecż do nich [...]/ winuiąc cżęſcią ty ktorym dłużno iż ſie niemiłośćiwie z dłużniki obchodzą/ winuiąc też dłużniki iż ſwoim vporem chcą ludzkie pieniądze mieć á nie prośbą. BielKron 108.

W charakterystycznych połączeniach: częste (a gęste) prośby(-a) (3), daremne, długie, krwawa, łaskawa, mała (niemniejsza) (2), obopolne (2), osobliwa, płaczliwe, potrzebne, pożyteczne (2), przezdzięczna, rożne, skryta, słuszna (5), szalona, ważne (ważniejsza) (2), (nie)wstydliwa (3), zapalczywa, zdrożna, żałobliwa, żałosna, żądliwa.

Zwroty: »dosyć (u)czynić prośbie(-am, -om)« = satisfacere petitis a. postulationibus JanStat [szyk zmienny] (10): Doſſycz czyniącz prozbie poſlow Ziemſkich poddanych naſſych zoſtawyemy w moczy statut nas Piotrcowſki na Seymie valnem vczynioni ComCrac 14, 14v; LibLeg 11/137; A gdy Ráguel żądał gośći áby ſiádáli zá ſtoł/ rzekł do niego Thobiaſz/ ia tu dziś chlebá ieść nie będę/ áż pirwey prośbie moiey ſłowem iednym doſyć vcżyniſz/ to ieſt/ iż mi corę ſwoię Sarę zá małżonkę daſz. BielKron 97v; SarnStat 174, 389, 487, 917, 971, 1026.

»prośbami, z prośbami nalegać (a. nalec)« (2:1): MurzHist D; SienLekAndr a3; Iákiémi mię córa ma námilſza prośbámi Nálęże? ZawJeft 32.

»odmowić (a. odmawiać się) prośbie« (2): OpecŻyw 82; nigdyby żądliwéy/ Hárdźie ſie nieodmawiał prośbie zápálczywéy. GosłCast 58.

»odprawić w prośbie« (1): Potym Senatowie słuſznie odpráwili żony w ich prośbie. A ony nic nie otrzymawſzy/ wroćiły ſie záś do ſwych domow. HistRzym 72v.

»nie odrzucić prośby; z prośbą odrzucon« (1;1): Vnizenie proszę zebys go WKM wmiłosciwą łaskę swą Panską przyiąc raczył [...]. Niewątpiąc ze zproźbą swą od łaski WKM. odrzucon nie będę ActReg 116; WujNT 310.

»(po)zwalać (a. zezwalać), przystać, przyzwolić na prośbę(-y); przyzwolić prośbam; za prośbą pozwolić« = petitionibus annuere JanStat, JanPrzyw; precibus acquiescere HistAl; acquiescere sermonibus Vulg; petitioni consentire JanStat [szyk zmienny] (6:1:1;1;1): HistAl D4; A gdy [Abram] przyſthał ná prośbę iey [Cumque ille adquiesceret deprecanti]/ wźięłá Agár Egyptſką ſlużebnicę ſwoię [...] y dáłá ią mężowi ſwemu zá żonę. Leop Gen 16/2; Niechćieli ſie dáć viąć á przyzwolić proźbam iego Leop Iudic 19/25; A Rapſtin Zamek iego [Spitka] ná ſię Krol wziął/ tylko Melſtiná żenie iego zá prośbą Krol pozwolił StryjKron 587; WujNT 310; ZWaláiąc ná prośby źiem Brzéſkich y Inowłocłáwſkich vſtáwiamy: áby oboiéy téy źiemi ieden Seym źiemſki w Rádźieiowie ná potym był ſkłádan. SarnStat 32, 318, 944, 1212, 1216.

»prośbę przyjmować (a. przyjąć); prośba przyjęta« (3;1): LibLeg 7/41v; A rzekli Ieremiaſzowi prorokowi/ Prośbá náſzá niechay od ćiebe [!] przyięthá będźie [Cadat quaesumus oratio nostra in conspectu tuo]/ á modl ſię zá nas Pánu Bogu twemu BibRadz Ier 42/2; Vlituy ſie/ á prziymi prośbę mą łáſkáwie/ Mátká zá ſynem prośi GórnTroas 48; SkarKazSej 671a.

»prośbą(-ami) (przy)wieść (a. przywodzić), przypądzać (a. przypędzić), przymusić, przywiedziony, przymuszony, przypędzony« = petitionibus coactus a. inductus JanStat [szyk zmienny] (3:2:1:3:1:1): BibRadz I 10b marg; [Lot rzekł do aniołów:] Proſzę pánowie sſtąṕcie do domu ſługi wáſzego/ a iutro ráno poprowádzę was gdzye każecie. A gdy niechcieli przypędził ie ktemu prośbą BielKron 12; HistRzym 72, 92; RejPos 111v; SkarŻyw 362; záwżdyſmy ták my iáko przodkowie náſzy o tym myślili/ y pány ſwé [...] przez niemáły czás vpomináli/ y prośbámi náſzémi do tego wiedli: áby [...] SarnStat 1019, 175, 844, 1217; KAZIMIERZ SPRAWIEDLIWY/ prośbą przywiedźiony/ Páńſtwo rządźił KlonKr wstęp A3v.

»prośby (G sg a. A pl) słuchać; słyszeć prośby« (2;2): My ſliſchancz ych prozby obopolne yeſteſzmy ym dworv naſchego dozwolyly MetrKor 26/62 [idem] 26/62; GórnDworz C2v; [Symeon słupnik] Dwoie ná dźień ludziom kazánie cżynił/ wielką wjmową j náuką duchowną [...]. Po kazániu prośby káżdego ſłuchał/ á co mogł pomagał. SkarŻyw 31.

»prośbę(-y) (u)czynić, czyniący; prośby czynienie; prośba uczyniona« [w tym: do kogo (5), (a)by (8)] = petitio oblata JanStat, JanPrzyw; petitio facta JanStat [szyk zmienny] (12:1;1;4): LibLeg 11 /48v; ComCrac 11; GroicPorz z2v; RejZwierz 41v; BielKron 330v; Precator, Modląd ſie/ cziniąci proźby. Mącz 320b; RejPos 220v, 248v; Nikodem z Iozſem vcżynili prośby/ By ćiáło z krzyżá przeſpiecżnie zdiąć mogli ArtKanc D10; ActReg 106, 170; Litánia Greckie ſłowo ieſt [...]: wykłáda fię prośby cżynienie/ ábo ſupplikácya/ bądź o przycżynę/ bądź o rátunek kogo proſząc. LatHar 171; SarnStat 40, 886, 951; PudłDydo A4v; [Iż krolowa jej m⟨iłość⟩ o jednę rzecz dwie prośbie ku nam uczynić raczyła ListyPol II 1548/182]. Cf »za prośbą uczynioną«.

»upominać prośbami; napominać (a. upominać się) z prośbą« (3;2): DiarDop 113; máiętnośći twoich nie oddaway drugiemu/ ábyś záſię żáłuiąc nie vpominał mu ſię tego z proźbą [ne ... preceris pro eis]. BibRadz Eccli 33/20; [papież] krolá vpominał y proźbámi y groźbámi/ áby tey żony Boleniey poniechał/ á z pierwſzą mieſzkał. BielKron 212, 203; BiałKat 196.

»prośbami (u)prosić (a. prosić się, a. dopraszać się); z prośbą prosić« = precibus postulare Vulg [szyk zmienny] (10;1): MetrKor 26/62; Allexender za trzi dni nic nieiadł, aż go wſzitek dwor prozbami ledwo vproſił. BielŻyw 105; ZapWar 1545 nr 2646; A nie może nam tego przed WKM naszem MP nikt [...] inaczej wykładać, jedno iże się my tego słusznie u WKM swego MP pokornymi prośbami dopraszamy, abyś nas WKM przy tych kondycyjach, ktore na tej karcie podawamy, zostawić raczył. Diar 47, 21, 46; Leop 2.Mach 12/24; vpadł przed nogámi iego/ proſząc go pokomemi prośbámi/ áby sſthąpił do domu iego RejPos [254]; BudNT przedm b5; KochFr 23; GosłCast 48.

»wysłucha(wa)ć (a. wysłyszeć) prośby(-ę) (A), prośby (G sg a. A pl), prośby (G); wysłuchać, wysłuchany w prośbie(-ach); wysłuchane prośby« = audire vocem Vulg; exaudire, locum dare precibus, ratae preces Mącz [szyk zmienny] (5:2:1;2:2;1): Tego dlá ſmiluy ſie nademną móy miły ſynu/ wyſłucháy poſledniéy prozby mé. OpecŻyw 81, [80], [80]v, 81v; ForCnR B4; DiarDop 98; Mowił záś Samuel do wſſyſtkiego ludu Iſráelſkiego/ Atoż maćie/ żem wáſſe proźby we wſzyſtkim/ ocośćie iedno mowili do mnie/ wyſluchał/ á poſtánowiłem nád wámi Krolá. Leop 1.Reg 12/1; LeszczRzecz A6v; Mącz 19d, 196c, 347d; proſzę twey miłośći ábych był wyſluchan w mej proźbie/ áby on przed ſwą ſmierćią był wypuſzcżon do domu ſwego/ áby żonę/ dzieći y cżeladź ſwą roſpráwił HistRzym 119, 119.

»(wz)gardzić prośbą(-ami), prośby (A)« = fastidire preces Mącz [szyk zmienny] (2:1): ktoryś nie tylko ludzyom ich ná prośby pokorne niechciał vcżynić żadnego miłoſierdzya/ ále y kapłańſkie prośby ſług bożych wzgardziłeś BielKron 110; Mącz 119b; [Bernat S.] wziął ćiáło Boże ná pátynę: wynidzie znim przededrzwi gdzie było Kśiążę/ y [...] mowić do niego pocżnie: wzgárdziłeś prośbą náſzą ſług tego Páná ktorego widziſz/ oto ſam Pan do ćiebie idzie SkarŻyw 165.

»prośbam, prośbą dać się zwyciężyć; prośbą(-ami) zwyciężony, skłoniony, ubłagany, zniewolony« = petitionibus aclinatus, precibus victus JanStat [szyk zmienny] (1:1;4:1:1:1): [Assambeg wołał do Skanderbega:] będzie to ſtwoią pochwałą gdy to miłoſierdzie nádemną okażeſz/ puśćiſz mię wolno ſtą trochą ludzi/ niźliby wielkie woyſko poráźił/ á tak day ſie dziś proźbam moim zwyćiężyć. BielKron 253, 253; [św. Małgorzata królewna węgierska] Cżęſto prośiłá ktorey śioſtry/ áby ią chwoſtáłá aſz do krwie: ktore ácż niechćiáły/ ale iey prośbámi zniewolone/ biły ią ſamy nád nią płácżąc. SkarŻyw 160, 249; StryjKron 335, 452; Lecż ſię wżdy od tego pohámował/ vbłagány prośbámi Plácidy żony ſwey CzechEp 378; My tedy ich [posłów ziemskich] prośbą zwyćiężeni [...] Dekret [...] o mężobóycách zá náſzym y Rad Króleſtwá náſzégo zdániém vczyniony/ káźimy/ y ón ábroguiemy SarnStat 608, 957.

Wyrażenia: »pilna(-e) prośba(-y)« = instans petitio JanPrzyw [szyk 6:2] (8): ZapWar 1545 nr 2646; DiarDop 108; Choćiażby też wſtáć niechćiał áby dał iemu/ przeto że ieſt przyiaćiéł iego/ wſzákoż dla pilney prośby [propter improbitatem eius] iego wſtánie y da mu ile potrżebuie. BibRadz Luc 11/8; ZawJeft 22; [Yeſt pylna proſzba naſza ku VM By VM raczila ſprawyedlywoſcz naſchemv ſzvſyadowi ſpoddanymy ſzwogimy vczinycz ZapWpolActCon 1546 14/2, 1549 14/43]. Cf »na pilną prośbę«, »za prośbą pilną«.

»pokorna(-e) (napokorniejsze) prośba(-y)« = supplicium Mącz, Calep; supplicatio Mącz; supplex petitum JanStat [szyk 15:5] (20): MetrKor 26/62; OpecŻyw 82,152v; ZapWar 1545 nr 2646; prosiemy WKM swego MP swemi napokorniejszemi prośbami [...], nie racz WKM dopuszczać stanowi temu [tj. duchownym] tak uciskać RP swojej Diar 46, 21, 47, 49, 74, 88; Ná oſtátek mnie mátki właſney/ żony/ y dzyeći ſwych pokorne prośby pomiataſz BielKron 110; Mącz 305d [2 r.]; RejPos 248v, [254]; Calep [1035]a; doſyć czyniąc pokornym prośbam poddánych náſzych/ Státutem ninieyſzym ſkazáliſmy/ y ſkázuiemy: áby [...] SarnStat 917. Cf »na prośbę pokomą«.

»prożne prośby« (1): Preces irritae, Próżne dáremne proźby. Mącz 347d.

»serdeczna prośba« (1): Obsecratio – Serdeczna prozba. Calep 716b.

»uniżona(-e) prośba(-y)« (3): Słuchayże co vcżynić Pan racżył/ widząc y onę błędną nádzyeię iego [sługi] widząc y ono wyznánie iego wyſtępkow ſwoich/ widząc też onę pokorną á vniżoną prośbę iego á żáłobliwe ſerce iego RejPos 248v; ActReg 106, 108.

»uporna(-e) prośba(-y)« [szyk 1:1] (2): A ieſliby niekiedy takowym liſtom z Káncelláriiéy náſzéy dla vpornéy czyiéy prośby [per importunam alicuius instantiam JanStat 120]/ álbo którymkolwiek obyczáiem przydáło ſie wyniśdź/ tedy niechay będą nikczemné. SarnStat 910. Cf »na prośby uporne«.

»uprzejma(-e) prośba(-y)« = obsecratio, obtestatio Mącz (3): MurzHist R2; Obtestatio, Vprzeyma proźbá modlenie/ poprziſięgánie/ álbo też záprziſiężenie. Mącz 452d, 363d.

»usilna(-e) prośba(-y)« = multae preces Vulg (3): Leop 2.Mach 12/24; Iednák was vśilnémi wielkimi prośbámi Proſzę/ álbo dopómóc nie leńćie ſie ſámi/ Albo nieprzeſzkadzayćie przedśięwźięćiu memu GosłCast 48. Cf »na usilną prośbę«.

»ustawiczna(-e) prośba(-y)« [szyk 4:2] (6): GórnDworz Aa4, Ll7; Nieſtétyſz/ com wżdy winná? przécz ſye brzydźi mémi Oczymá/ y prośbámi vſtáwicznémi? ZawJeft 41, 41. Cf »na prośbę ustawiczną«, »za ustawicznymi prośbami«.

»wielka(-ie) prośba(-y)« = obtestatio Calep (10): LibLeg 11/46v; (nagł) O Goſpodyniéy. (–) PRoſzono iednéy wielkiémi proźbámi/ Nie powiem o co/ zgádniećie to ſámi. KochFr 23; ActReg 170; Calep [719]a; GosłCast 48. Cf »na wielką prośbę«, »z wielką prośbą«.

»wiema prośba« (1): Ta świętá Hiſtoriá o wiernyi prośbie i łaſkawęm wyſłuchaniu tyi niewiaſty Kananeiſkiéi/ iako nas grzéſzné a miſerné ludźie/ możę wielmi cieſzyć/ tak théſz może wielé zbawięnnych rzeczy nauczyć MurzNT 78.

Szeregi: »(i, ani, już, naprzod, pierwej, podczas, to) prośba(-y), (i, albo i, ani, już, (a) potym (i), a podczas, to) groźba(-y)« (11): RejKup d6; A gdy pothym do Konſtántynopolá papyeż przyyáchał/ nye mogł tego ná nim Ceſarz áni prośbą/ áni groźbą przewyeſć/ áby Anthemiuſá záś ku biſkupſtwu przywroćił KromRozm III P5v, I8; BielKron 212; Vsłyſzawſzy to mátká pocżęłá przywodzić młodzieńcá iuż prośbámi iuż groźbámi y bićiem/ áby tę táiemnicę powiedział. HistRzym 72; RejPos 30, 68v; CzechRozm 68; SkarŻyw 68; Brát on mężoboycá/ prośbą pierwey/ á potym y groźbą vźywał brátá/ żeby ſię z niem poiednał GórnRozm Dv; GosłCast 27. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»modlitwa (a. modlenie), (i) prośba« [szyk 4:3] (7): Wyſlucháy miły miſtrzu gloſu matki twé milé/ botz nieieſt podobno/ abys to odmowil tako ſlodkié modlitwie ij pokorné prozbie. OpecŻyw 82; Supplicatio, modlyenye, prozba, petitio veniae prioris erroris BartBydg 153b; Mącz 320b, c, 363d; Calep 846b. Cf »z modlitwą, z prośbą«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»prośba(-y), (i) namowa(-y)« [szyk 2:2] (4): A tám będąc z nią poſpołu/ iáko ten ktory miłował/ pocżął vżywáć wſzytkich prośb/ wſzytkich namow/ wſzytkich chytrośći/ áby ią przećiwko ſobie vcżynił ſkłonną. GórnDworz Bb2v. Cf »na prośbę i z namowy«, »za namową i prośbą«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»prośba i (albo) napominanie; prośba (i) z napominaniem (a. upominaniem)« [szyk 4:1] (3;2): OpecŻyw 81; OpecŻywSandR nlb 3v; Pothym [cesarz] obroćiwſzy ſie ku Ellektorom y innym kſiążęthom/ łáſkáwą prośbę z vpominániem do nich vcżynił/ áby Krolowi wybránemu/ rády wierney y pomocy ſwey chćiwie vżycżáli. BielKron 330v; Moiá tedy prośbá y z nápominániem [...] tá ieſt/ áby ſię w cżás wſzyſcy y X⟨siądz⟩K⟨anonik⟩ też z nimi vpámiętáli/ á opuśćiwſzy te Máteologi/ do ſámego ſię ſłowá Bożego z ſercá ſzcżyrze wdáli CzechEp 260. Cf »z napominaniem albo prośbą«.

»płacz (a. łzy), (i, ani) prośba(-y)« [szyk 3:2] (5): OpecŻyw 152v; GórnDworz Aa6; IAko Lábęć żáłoſnie ſpiewa vmiráiąc/ Ták ia [Dydona] też oſtátecżnie ten liſt poſyłáiąc. Ktory piſzę/ nie przeto/ bych cie [Eneasza] ſwemi łzámi/ Zmiekcżyć miáłá (bo prożno) tákże y prośbámi. PudłDydo A4v. Cf »na płacz i prośbę«, »z prośbą i płaczem«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»prośba i pokłon« (1): Tácy byli/ Dátán/ Chore y Abiron. ktorzy gdy ſię vpámiętáć niechćieli/ á ná iego [Mojżesza] prośbę y pokłon niſki [...] dbáć nic niechćieli: on [...] przeſtrzegł lud SkarŻyw 483.

»prośby i pokusy« (1): Cżego gdy ſię dowiedział Aurelianus/ po długich prośbách y pokuſach/ nákoniec ziednał v Ceſarzá Domicyaná/ áby z ziemie Domicillá wywołána/ á ná wyſep Poncyáńſki wygnána byłá. SkarŻyw 435.

»prośba(-y) i przyczyny« (4): inſzy vmyſł był weń wſtąpił o Lántgráfá/ ktorego proźbámi y przycżynámi nie mogł zwięźięnia wybáwić BielKron 235. Cf »za prośbą i przyczyną«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»rada(-y) i (a) prośba(-y)« [szyk 4:3] (7): A tu ſie ćwicż á vcż káżdy przełożony ſwiátá tego/ [...] iáko na cżyie ſtáránie maſz co cżynić/ á vważ fobie záwżdy pirwey káżdą rádę y káżdą prośbę v ſiebie/ nacż á ku iákiemu ſie końcowi ſciąga RejPos [323]. Cf »za radą a prośbą«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»wola i prośba« [szyk 4:1] (5): Drugie tesz v m. prosche m. kroliv [...] abis vczinil dla naschej prozbi y woley abisz wipvſczyl dwa wyeznie czo są wobertinską bytwe poymany LibLeg 11/47v, 10/123v, 124v, 125, 11/46v.

»prośba i zaklinanie« (1): Proſzę was bráćia przez imię Páná náſzego IEZV Chryſtá/ ábyśćie wſzyſcy iedno mowili/ á nie było miedzy wámi odſzczepieńſtwá y rozerwánia. I.Corint: I. TE prośbę y to záklinánie wielkiego ſługi Bożego Apoſtołá Chryſtuſowego/ muśim z ochotą przyimowáć/ ieſliſmy Chrześćijánie SkarKazSej 671a.

»prośba(-y) i (a) (za)wołanie« (2): Dla tego prośbą Poſłów náſzych źiemſkich/ y wołániém [petitionibus ... et clamoribus JanStat 200] niktórych poddánych náſzych poruſzeni y práwie przymuſzeni/ vſtáwiamy: áby [...] SarnStat 175. Cf »na prośby a zawołanie«.

»prośba(-y), (i, a) żądanie(-a) (a. żądliwości, a. żądność)« = petitio et inquisitio PolAnt; rogatus accersitusque Mącz; vota et preces JanPrzyw [szyk 14:9] (23): Iego Krolyewſzka Mcz [...] y theraſſz ſtaracz ſzye pylnye otho raczill, abi ządnoſczy y proſzbye pana Woyewodzyney wthim doſſicz vczinyl. LibLeg 11/137, 10/64, 11/48v, 59, 59v, 185; ZapWar 1545 nr 2646; Ná to Eſther odpowiedziáłá [królowi]/ Ządánie moie y prośbá ma tá ieſt. BibRadz Esth 5/7; Imploratio, Ządánie/ Záłoſna proźbá. Mącz 306b, 269d, 315c, 357d; StryjKron 667; WujNT przedm 3 [2 r.]; SarnStat 1026, 1183. Cf »na prośbę i żądanie«, »za prośbą i żądaniem«. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

Wyrażenia przyirnkowe: »z prośby« (2): Potym ś. Dunſtánus ná Biſkupſtwo Wirgoniyſkie y záś ná Longoniyſkie/ ná oſtátek ná Arcybiſkupſtwo Kántuáryjſkie [...] nie ták zchući ſwey iáko z prośby y potrzeby kośćielney wzięty był. SkarŻyw 509, 235.

»na prośbę(-y)« = ad petitionern(-es), ad supplicationem HistAl, JanStat, JanPrzyw; rogatu Mącz; ad instantiam, ad requisitionem, ad vota, per petitionem JanStat; precibus, ad preces JanPrzyw (98): Iezu ktorys na prozbę żydowſką wypuſciwſzy Barabaſza w ręczę kathowſkie będącz niewinien był podan. TarDuch C3v; FalZioł I 136b; LibLeg 8/132v, 10/152; Zeznala yſch na proſzbą panyei kierſkiey lyala woſk na wodą dochodzacz thego, ktho yey bil pyenyadze vkradl LibMal 1544/83v; ZapWar 1545 nr 2646; HistAl G5, G5v; KromRozm III P5v; BielKron [842], 108v, 109v, 110, 160v (22); Nullus locus preci, Zádnim ſie obyczáyem nie chce dáć vżić/ nic nie chce dáć ná żadną proźbę. Mącz 320b, 388d; powiedziałeś w.m. iż te białegłowy/ ktore bywáią proſzone/ nigdy ná prośbę nie cżynią/ á te ktorych nikt nie prośi/ ſáme záſię proſzą. GórnDworz Ll7v, Cc8v; HistRzym 63; CzechRozm 210; SkarŻyw 312, 362, 582; StryjKron 180, 308; CzechEp 378; ActReg 164; WujNT 512; VStáwiamy/ iż ieſli kto pozowie/ álbo kogo wyzowie do ſądu o rány: Woźny ná prośbę ránnégo/ rány niech obeyźrzy doſtátecznie SarnStat 616; NA prośbę Poſłów Ziemſkich: Poſtánawiamy Roki źiemſkié w źiemi Nurzkiéy/ áby po trzy kroć do roku były ſądzoné SarnStat 741, 32, 179, 485, 488, 530 (30); KmitaSpit C3; PowodPr 37.

~ Ze zdaniem przydawkowym (1): NA pilną prośbę Poſłów Woiewództwa Bełſkiégo/ áby Roki Źiemſkié w tym Woiewództwie były ſądzoné obyczáiem niżéy opiſánym. Poſtánawiamy [...] SarnStat 732.

W połączeniach szeregowych (2): A iżebyſmy tákowégo pokoiu wiecznégo y zgody [...] ſtrzegli y chowáli: obiecuiemy [...]: iż ná żadnégo człowieká prośby/ przywiedźienié/ napráwę/ rádę/ álbo roſkazánié [...] niebędźiemy ani przywiéźdź ſie damy przećiwko temu co czynić SarnStat 1070, 886.

Wyrażenia: »na nabożną prośbę« (1): [Kazimierz syn Bolesława Krzywoustego prosił papieża] áby mu ktorego męcżeńniká kośći święte do Polſki posłał: ktoregoby ſobie zá mury y nawyſzſzą obronę páńſtwá ſwego mieć mogł. Ná táką nabożną prośbę ſkłonić ſię dał Papieſz SkarŻyw 403.

»na prośbę napartą« (1): náuká w.m. ieſt/ ábyś vśilnie żadney rzecży nie prośił/ bo ſnadź to ieſt iey obycżay [...] nie cżynić nic/ ná prośbę nápártą. GórnDworz O4.

»na pilną(-e) prośbę(-y)« = ad instantes petitiones JanPrzyw (3): GórnDworz Bbv; ná pilné prośby ich [panów, szlachty itd.]/ któré do nas z pokorą czynili/ [...] niżéy nápiſáné Práwá [...] ná wieczné czáſy trwáć pozwalamy. SarnStat 886, 732.

»na prośbę pokorną« (3): A tako Iezus na prozbę ijch pokorną/ obietzál ſie s nimi bytz przez iutro/ to ieſt przez ſrodę tzaly dzień. OpecŻyw 78v, 78v; BielKron 110.

»na prośby uporne« (1): któréby [rozterki] mogły ſie wſcząć/ gdybyſmy dopuścili winy náſzé nam z ſądów náſzych przychodzącé ſługam ábo inym poddánym náſzym ná ich prośby vporné [ad eorun importunas petitiones JanPrzyw 9] wyćiągáć od tych/ którzy Nam ná nie bywáią ſkazáni. SarnStat 887.

»na usilną prośbę« (1): ná vśilną prośbę [adpetitionem instantem JanStat 228] Naiáſnieyſzégo Kśiążęćiá Páná náſzégo Páná Káźimiérzá [...] wſzyſtkim y káżdému zoſobná [...] od płacé y dźieśięćiny/ trzydźieśći lat od daty teráznieyſzéy zupełną/ y wſzeláką dáiemy wolność. SarnStat 186.

»na prośbę ustawiczną« (1): [Aleksander] iechał do Grecyey Epiru/ wſzákże potym ná prośbę vſtáwicżną przyiechał do Mácedoniey. BielKron 123.

»na wielką prośbę« (1): Abowiem pánowie/ wielekroć/ gdy cżego dla kogo ná wielką/ á z vśiłowániem prośbę/ nie vcżynią [...]: pocżynáią więcz od niego ſtronić/ áż ku temu przydzie/ iż im tákowy cżłowiek ná wieki obrzydnie. GórnDworz K7v.

Szeregi: »na prośbę i z namowy« (1): KAźimirz ſpráwiedliwy kſiążę Sędomirſkie/ potáiemnie wybran zá Monárchę przez biſkupá Godeoná y przez inne pány w Krákowie/ ktory ſie ſtego bárzo wymawiał [...]/ wſzákże ná proźbę y z namowy ich przyiął. BielKron 356.

»na płacz i prośbę« (1): [św. Wincenty z Walencyjej] Drugie tákże dziećię ná płácż y prośbę mátki ku żywotu modlitwą ſwoią przywroćił. SkarŻyw 311.

»na prośbę i usiłowanie; na z usiłowaniem prośbę« (1;1): wroćiłá ſie vboga dziewká do ſioſtry ná pole/ niechcąc tego żadnym obycżáiem powiedzieć/ ná pilną prośbę y vśiłowánie ſieſtrzyne/ co ſie iey w onym domu sſtáło. GórnDworz Bbv, K7v.

»na prośby a zawołanie« (1): [Jezus] dármo á s ſzcżyrego miłoſierdzia ſwego vlecżyć á ocżyśćić racżył nędzniki ony/ iedno tylko ná málucżkie prośby á ná krociuchne záwołánie ich [trędowatych]. RejPos 214v.

»na prośbę(-y) i żądanie« = rogatu accersituque Mącz; votis et precibus JanPrzyw [szyk 3:1] (4): Item powyada yſch jagna Michalczewa czo Vcziekla oſtudzila z zona Climka zduna Schymkowego ſyna [...], A vczinyla oſthudzenye tho na proſzbą y zadanye Schymkowey Maczechy thego tho Climka, ze yą byli zdomu oycza ſwego wiſtrichnall. LibMal 1544/89v; Mącz 357d; iż zá ſpólnym zwoleniém/ y oſobliwą przećiwko nam miłośćią [...] zoſtáliſmy Królem ná żądánié y prośby Prȩłatów/ Pánów wſzyſtkich/ Rad/ y Rycérſtwá SarnStat 941, 977. ~

»z prośbą(-ami)« = rogans Vulg; suppliciter Calep (19): LibMal 1547/131v; Leop Sap 19/3; A ták gdy [Numma Pompilius] był w lecie XXXX. przyiecháli k niemu poſłowie z Rzymá żądáiąc go ná kroleſtwo. Niechciał ná to przyzwolić/ wſzákże gdy cżęſto ſłano do niego s prośbámi/ przyiął. BielKron 101; Mącz 358a; BielSat L3v; BudBib 2.Mach 9/18; BielSjem 26; Suppliciter – Zukorzenim, zprożbam. Calep [1035]a; GosłCast 50.

~ Ze zdaniem przydawkowym (1): Przeto przyſzłá do krolá Sálomoná mátká iego Bethſábea z wielką vć[ć]iwoſcią á prośbą/ áby to krol racżył vcżynić [dać Abizag Sunamicką za małżonkę Adoniasowi] BielKron 76.

W połączeniu szeregowym (1): Lub z prośbą/ lub téż z płáczem y z pocáłowániem/ Podź ku niemu. ZawJeft 41.

Wyrażenie: »z wielką(-imi) prośbą(-ami)« (4): oni zaś [...] poczęli zwielkięmi proźbami nalégáć/ aby ſobie/ i żonce i dźiatkám ſwoim i inſzym powinowatem źle i niesławy nieczynił MurzHist D; Gdy Ceſarz Henryk do Włoch przyiáchał/ zwielką prośbą S. Romuáldá do śiebie przyzwał SkarŻyw 575, 200, 527.
Szeregi: »z modlitwą, z prośbą« (1): Praecario, pro adverbio acdpitur, S modlitwą/ z proźbą. Mącz 320b.

»z napominaniem albo prośbą« (1): Zmnogim napominaniem (albo prośbą) prośili nas [2.Cor 8/4] BudNT przedm b5.

»z prośbą i płaczem« (1): Potym [św. Medard] na Biſkupſtwo Wiromándeńſkie zwielką prośbą y płácżem ludu onego nowo do Chryſtuſa náwroconego/ ledwie ſię vżyć dał. SkarŻyw 527. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

Cf »z prośbami nalegać«, »napominać z prośbą«, »z prośbą prosić«. ~

»za prośbą(-ami)« = postulationibus JanStat, JanPrzyw; rogatu Modrz; instantia, petitionibus, ad petitionem JanStat (86): LibLeg 11/11, 134; KromRozm II d2; UstPraw K2v; Ten [papież Grzegorz IV] też vſtáwił mieſiącá Liſtopadá ſwięćić ſwięto wſzech ſwiętych/ zá prośbą Ludowiká Ceſárzá. BielKron 171, 97v, 226, 301, 314, 332, 386; Mącz 320b; GórnDworz N3v; ModrzBaz 44v; SkarŻyw 249; My inſzey ſprawy dodać iemmu [!] nie mogli tilko za proźbą iego, daliśmy iemu Intromiſsią vrzędownie wdom i wStodolę ZapKościer 1580/5v, 1580/21v; GórnRozm D2v, G4v; Nie zaprozbą Pana Gniezninskiego iednosąm zswey chęci załuiąc calamitatem iego roskazałem był przez Pana Sędziego Poznańskiego do wm NMPana wrzeczach iego ActReg 83, 109; Phil F2; LatHar [+11]v; CIężkimi ludźi náſzych krzywdámi y wielkiémi przyczynámi przywiedźieni/ zá prośbą wſzyſtkich ſtanów [cunctis Regni ordinibus flagitantibus JanStat 71] onę vſtáwę [...] znośimy y káźimy SarnStat 1239, 12, 394, 485, 486, 511 (38).

~ Wyrażenia: »za prośbą pilną« (1): strony IMPana Gniezninskiemv obiecał zaprozbą wMMPana pilną ktorąm imieniem wm vczynił y przyczyną limitować Actią iego ActReg 170.

»za prośbą uczynioną« = petitionibus oblatis JanStat (2): KTemu zá prośbą Poſłów Conſtitucią Séymu Lubelſkiégo w Roku 1569. vczynioną [...] przy mocy we wſzem zoſtáwuiemy SarnStat 864, 958.

»za ustawicznymi prośbami« (1): Wſzakże po kilku lat zá vſtáwicżnymi iego [Kolumba] proźbámi á nawodem/ widząc mężá kthemu chćiwego á ſpráwnego/ kazał mu ſpráwić wielki Okręt ieden/ á dwá mnieyſze BielKron 440v.

Szeregi: »za namową i prośbą« = consilio atque petitionibus JanStat (2): Zá namową rad náſzych y prośbą poſłow ziemſkich/ vchwaliliſmy woynę álbo ruſzenie poſpolite UstPraw K3 [idem] SarnStat 117.

»za prośbami a nawodem« (1): BielKron 440v cf »za ustawicznymi prośbami«.

»za prośbą(-ami) i (a) (za) (po)zwoleniem (a. zezwoleniem)« [szyk 4:4] (8): Diar 41; Woiewodzſtwo Ráwſkie ácz Proces nowy przyięło/ wſzákoż zá zwoleniem á prośbámi Poſłow z niego ma być wiecznie wolne od pámiętnego UstPraw K2v [idem SarnStat 822]; Z Wrodzonéy dobroći y łáſki náſzéy królewſkiéy/ zá pozwoleniem PP. Rad wſzech zgodnym y prośbą Poſłów Ziemſkich. [znosimy dekreta] SarnStat 153, 88, 822, 862, 1207, 1208.

»za prośbą i (za) przyczyną(-ami)« (3): ActReg 170; iż Król Zygmunt vſtáwił mieſczánom Káliſkim ſkład w Káliſzu zá prośbą y zá ſłuſznémi przyczynámi/ ták dla popráwy miáſtá iáko ku zamku SarnStat 981, 206.

»za prośbą(-ami) i (a) (za) radą(-ami)« = postulationibus et consilio, de consilio et instantia JanStat [szyk 3:3] (6): LibLeg 11/40; I umiałby to JKM sobie ciężyć a szukać takowych obyczajów, jakoby się to JKM nagrodzić musiało znacznie, lecz za radą a prośbą senatu swego Rad Koronnych puszcza to mimo się. Diar 64; zá prośbámi Poſłów od Rycérſtwá y rádámi Rad [postulantibus Nunciis Nobilitas, et consilio Consiliariorum JanPrzyw 55] náſzych koronnych zdáło ſie nam bydź potrzebno/ ábyſmy to wedle powinowáctwá y opiſánia náſzégo tu ná tym ſéymie nápráwili SarnStat 13, 97, 958, 1227.

»za prośbami a za rozkazaniem« (1): vmyſlilichmy byli zániecháć pracey tak trudney/ iedno iż zá prośbámi á práwie zá roſkazániem wiernych Bożych/ [...] muśielichmy końcżyć tę świętą pracą BibRadz *4v.

»za prośbą i (a) (za) żądaniem« [szyk 1:1] (2): LibLeg 10/63v; iż mi ſzło o to/ áby tá kśiążká wielkośćią y miążſzośćią ſwą ludziom nie omierzłá/ zwłaſzcżá że ſię w trzećim tym iey wydániu/ niemáło náuk y modlitw/ zá prośbą y żądániem pewnych ludzi/ zá pomocą Pánſką przycżyniło LatHar 682.

Cf »za prośbą pozwolić«. ~

a. Proszenie o jałmużnę lub datek; żebranie (3): przyſtąpi ſie żebrak do iedney zacney wdowy [...]/ proſzącz lámentliwym głoſem/ áby mu czo przebog dáłá: powthorzy raz/ y drugi y trzeći/ oney ſwey prośby [...]/ przedſię dobra páni/ nic oney chudzynce nie dáłá GórnDworz O4, O4v.
Szereg: »prośba i żebranie« (1): Ci záś ktorzy ſię prośbą y żebrániem báwią, Zá ſpráwiedliwe ſię y zá nabożne ſtáwią. Ná Bogá, ná vbogie, ná kośćioły proſzą KlonWor **v.
b. Skierowana do Boga, także do aniołów i świętych; modlitwa, również wstawianie się za kimś, orędownictwo (765): PatKaz I 2v; TarDuch D8v; WróbŻołt 16/1, 85/6, 118/170, 139/7; á ieſćze ſnadz czáſem y głos prozby moiey/ niewyleći z vſt moich á iuż ty zrozumieſz potrzebam moiem. RejPs 206, 22, 43v, 51v, 80, 81 (11); SeklKat Sv, S2, S2v [2 r.], S3, S4 (10); RejKup 15; naſzégo miłościwégo pana więcyi niegniewáimy tęm naſzęm ku proźbie leniſtwem do kogo inſzégo mimo oń wzdychanięm i vciekanięm MurzNT 28v, 33, 33v, 78v [3 r.]; KromRozm II 12v; LubPs D3v, Hv, K3 marg, K3v marg, R3 marg (15); Y Sálomon gdy s Pánem w prośbach ſie rozmawiał/ Tedy ſobie napilniey to ná nim wymawiał. By go nędzą nie karał/ bogáctwem nie wznośił/ Lecż o cnotę á rozum o to pilnie prośił. RejWiz 14; W thym Pſálmie zámyka ſie potuchá y prośbá. Leop Ps 38 arg, 4.Esdr 12/7, Ps 16/1, 27/2, 6, 65/18 (12); RejZwierz 105; BibRadz Ps 116/1, Ier 3/21; KochSat C; Prot C3v; RejAp 176; GórnDworz B5; Ták iáko Moiżeſz o nim powieda: iż żaden narod nie ma ſobie ták bliſkiego Bogá/ iáko my mamy/ ku prośbam ſwym/ Páná Bogá ſwego. RejPos 68v; A iáko piſmo powieda/ iż niebo przeraża moc iey [modlitwy]/ á nigdy żadna prośbá dla niey opuſzcżona nie będzye. RejPos 202v, 44v marg, 45v [3 r.], 46 [5 r.], 46v, 47v (43); BiałKat 206, 208v, 211, 213v, 221; KuczbKat 381 żp, 385 żp, 385, 390 [2 r.], 396 żp (26); RejZwierc 145v; Przyiemnieyſza ieſt BOgu w Kośćiele modlitwá y dla ſłowá Bożego/ ktorym ſą Kośćioły poświęcone ná tho/ áby były domem Modlitwy/ y wyſłuchánia Bożego/ y dla ſpolney prośby/ ktora ieſt ważna przed Pánem Bogiem. WujJud 185; BudBib Ps 28/2, 6, 86/6; Wiele może ſpráwiedliwego proźbá ſkutecżna. BudNT Iac 5/16; CzechRozm 199v, 203v; V ktorego [Boga]/ ieſli prośimy chlebá tą modlitwą/ ktorey kſztałt nam ſam iego ſyn podał: á za tę prośbę opuśćiwſzy/ śmiemy ieść chleb? ModrzBaz 52v; KochPs 6, 16, 39, 56, 58 (10); SkarŻyw 15, 358; CzechEp 200, 282; ArtKanc K10v; ZawJeft 28; o Swięći/ [...] Bronić mnie trudno/ lecż prośbą rátowáć/ Możećie GrabowSet X4, F, Fv, G4v, H3 [2 r.], K3 (10); Ták o tym ſamże Pan v Izáiaſzá beſpiecżnie mówi: Gdy wyćiągniećie ręce wáſze/ odwrocę ocży moie: á gdy przycżyniáć prośb będziećie/ nie wyſłucham was. LatHar [+10]v, +6v, 171, 180 żp, 252, 256 (12); WujNT 222, Act 1/14, 2.Tim 1/3, 1.Petr 3/12; Mátuchná bowiém/ á ſyn/ weſpół z ſobą chodzą/ Syn męką/ mátká prośbą/ duſzy twoiéy godzą. SiebRozmyśl [A4]v; SkarKaz 608b, 609a [3 r.]; SkarKazSej 657b, 660b, 663b.

prośba do kogo (16): Prośba do Ducha świętego. SeklPieś 6v, 6v; GórnDworz B5; GrabowSet D4v; Do tegoż Syná Bożego/ świętego Thomaſzá z Aquinu prośbá o rozmáite dáry. LatHar 21. Cf »prośba do Boga«.

prośba ku komu (17): á iam inſſey obrony nigdy nieſſukał iedno prozby moie ku tobie RejPs 100v. Cf »prośba ku Panu Bogu«.

prośba (na)przeciw(ko) komu, przeciwko czemu (6): 35 pſalm Prozbá ku pánu náprzećiw ſprzećiwnikom. RejPs Ff2v, Ff3v; A tu w nim [w psalmie] ieſt proźbá ku Pánu Bogu/ przećiwko morderſtwu Antichriſtowemu/ kthory ſie przećiwi prawdziwey náuce Ewányeliey ſwiętey LubPs C2, Gv, I2v. Cf Ze zdaniem przydawkowym nawiązującym do dopełnienia dalszego.

prośba o co (52): RejPs 50v, 154 marg; SeklKat R4v, S3 [2 r.]; Proźbá o záchowánie przy prawdzye. LubPs E2 marg, C3 marg, D2 marg, G marg, G3v marg, I4v marg (14); Leop Ps 38 arg; RejPos 209 marg; vcżyń kroćiuchną prośbę o fortunne y pożytecżne odpráwienie tego nabożeńſtwá LatHar 664, 21, 69, 138, 180, 280 (13); Coż tedy ieſt/ iż ſię Pánu Bogu oná prośbá o dánie krolá nie podobáłá? SkarKazSej 689b. Cf »prośba o miłosierdzie«, »prośba o przyczynę«, »prośba o ratunk«, »prośba o wspomożenie«.

prośba za kogo (9): Leop 1.Tim 2/1; Prośbá Abráhámowá zá Sodomczyki. BibRadz Gen 18 arg; BiałKat 196; prośby za rozmáite ſtany/ ludzi żywych y vmárłych/ pożytecżnie ſię w nim [dziewiątym rozdzieleniu] zámykáią. LatHar [+12], [+10]v; WujNT 2.Cor 9/14, Eph 6/18, Philipp 1/4. Cf Ze zdaniem przydawkowym nawiązującym do dopełnienia dalszego.

prośba za co [= o wybaczenie czego] (1): proźbá zá grzechy ieſt odſtępić od nieſpráwiedliwośći. Leop Eccli 35/5.

prośba za kim (a. pro atiquo) (2): [Pan] niechce abyſmy rozumieli/ żeby kogo inſzégo/ prośbę za namy rychléi/ niſzli naſze wzdychanié przyimowáł MurzNT 78v; [Pytał ktoś Włocha] cżemuby koſcioł w wielki piątek/ modląc ſie zá wſzytki ſthany [...]/ nie modlił ſie zá Kárdinały [...]. Then odpowiedział/ iż ſie práwi pod owym tytułem zámykáią gdzie ieſt prośbá/ pro hereticis, et ſciſmaticis. GórnDworz Q3v.

prośba w czym [= w jakiej sytuacji] (4): 142 pſalm Prozbá ku pánu bogu w vdręczeniu RejPs F17v; LubPs B2v, B3 marg; Prośbá żydowſka krotka w oblężeniu. RejPos 213v marg.

Ze zdaniem przydatkowym [w tym: aby, iżby (76), zaimek pytajny (1)] (77): 130 pſalm Prozbá iáko grzeſſny ma wołáć ku pánu bogu áby go nieraczył wedle wyſtępkow iego ſędzić. RejPs F17, 96v marg, 103, 118 marg, 120 marg, 121v marg (15); Nabożna proźbá áby ſie thym ſławniey rozſzyrzáłá ſławá á możność imieniá Páńſkiego. LubPs O3 marg; Przipominánie przecż ſie wgniewie Pan wzruſzył/ á proźbá iżbi ſie ſam racżił w tym zaburzeniu sſtáć pokoiem ſwoim miłoſnikom. LubPs O5 marg, B3v, B4 marg [2 r.], B4v marg, B5 marg, C3 marg (57); OrzQuin Aa5v; BiałKat 241; RAcż Pánie miłośćiwie przyiąć prośby Kośćiołá twego/ áby ſię przećiwnikom iego wſzytkim/ y rozśiewácżom błędow/ ktore ná świećie płużą/ przemyſły pomyliły LatHar 620, 180. Cf »z prośbami«.

Ze zdaniem przydawkowym nawiązującym do dopełnienia dalszego w zdaniu nadrzędnym [aby] (2):

~ prośba przeciw komu (1): Proźbá przećiw nieprzyacielom áby ich vporne náſádzenie wniwecż obroćić racżył. LubPs S6 marg.

prośba za kogo (1): Vpominam was áby nádewſzytko były prozby/ modlitwy y dziękowánia/ zá wſzyſtki ludzi/ zá Krole/ y zá wſzyſtki ná zwierzchnośći poſtánowione/ áby ſpokoyny y ćichy żywot wiedli KrowObr B3. ~

W połączeniach szeregowych (10): KrowObr B3; Leop 1.Tim 2/1; RejAp 71v, 156v; niechay będźie nád wódą błogoſłáwieńſtwo/ wzywánié Bogá/ prośby y módlitwy: áby przy niéy byłá Iſtność Tróycé świętéy. BiałKat 241, 196; CzechRozm 240v; W tych wſzyſtkich kośćiołach/ káplicach/ Bráctwách/ Congregácyách/Compánijách/ nic inſzégo ſię nie dźieie/ nie inſzégo nie widźieć áni ſłyſzeć/ iedno vſtáwicżne vprzeyme prośby/ modlitwy/ żądánią [!] dźiękowánia/ Pſálmy/ Himny/ pioſnki/ Proroctwá świętych ludźi ReszHoz 116, 115; WujNT 1.Tim 2/1.

W charakterystycznych połączeniach: chutliwa prośba(-y), długa (2), domagająca, gwałtowne, krociuchna, luba [komu], maluczkie, miłościwa, mocne, nędzne (6), niedaremna, nieomylna, opuszczona (5), osobliwa, pałające (2), pańska (2), płaczliwa (4), płatne [u kogo] (2), pocieszne, potężna(-e) (2), poważna, przynukająca, rzewliwe (2), skuteczna, słuszna,, smutne (3), spolna, sprawiedliwa, święta (2), troskliwe (3), uczciwa, uporne, ważna (6), wdzięczna [komu], znamienita, zwierzchnia, żałosna (żałobliwa, żałościwa) (8).

Zwroty: »prośby działać [= spelniać]« (1): iż nie o co innego proſić maſz Chriſtuſá Páná/ iedno o to co on ſam obiecował: á ocż go też przedtym wierni chwalcy iego praſzáli/ á on też prośby ich dźiáłáł CzechRozm 203v.

»iścić prośby« (1): Ciebie wzywam/ Boże móy: ty iśćiſz me prośby KochPs 83.

»prośbą, w prośbie(-ach) modlić się; przez prośbę modlący się« = per obsecrationem orans PolAnt, Vulg; deprecationem orare PolAnt; in orationibus deprecationem facere Vulg (2:2;1): Wysłuchayże prośby sługi twego y ludu twego Izráelſkiego/ ktorąć ſię modlić będą ná miejſcu tym BudBib 2.Par 6/21, 3.Reg 8/30; BudNT Eph 6/18; Dźiękuię Bogu memu w káżdym przypominániu was (záwżdy we wſzelkich prośbách moich zá wſzytkich was/ modląc ſię z weſelem) zá ſpołeczność wáſzę w Ewángeliey Chriſtuſowey WujNT Philipp 1/4, Eph 6/18.

»prośby odda(wa)ć, oddawający« [szyk zmienny] (5:1): RejAp 70v; ofiáruy Bogu ofiárę chwały/ á odday nawyżſzemu śluby (álbo prośby) twoie. LatHar +8; Dániel/ zá lud Izráelſki prośby Pánu Bogu oddawáiący LatHar [+10]v, 406, 445, 626.

»prośby odprawować« (1): Obrał tedy Pan Bog mieśce iedno/ áby ná nim dla ludźi mieſzkał/ y tám od nich pokłon przyimował/ y tám prośby y potrzeby ich odpráwował. SkarKaz 39a.

»prośb nie odrzucać« (1): przeto [Marta] wiedźiáłá otym/ że Pan Bog prośb S. ludźi nieodrzuca/ ále ich wyſłuchawa BiałKaz Dv.

»ofiarować prośby« = supplicationes offerre Vulg [szyk zmienny] (7): TarDuch C6; Wiecżnie pan á kápłan náſz ofiárnie prośby náſze. RejAp Ff3, [14], 71v [2 r.]; A ták my wſzyſcy máiąc nádzyeię s thych wdzięcżnych przykłádow o Pánu náſzym/ iż ieſt ták miłoſierny [...]/ ofiáruymy mu ſkruſzone ſerczá a pokorne prośby ſwoie RejPos 47v; WujNT Hebr 5/7.

»pocieszyć, pocieszony w prośbach« (2:1): 77 pſalm Prozbá áby nas pan bog raczył poćieſſyć wprozbách naſſych. RejPs Ff4, 112v marg; RejPos 262.

»prośbą(-ami) prosić« [szyk zmienny] (5): PatKaz II 50v; RejPs 167v; Prośba/ ktorą mamy prośyć świętego Ducha przed początkiem kazania SeklPieś 6; RejAp 88v; Anná Helkanowá żoná długo pokornemi prośbámi ſwemi o pocieſzenie ſwe prośiłá/ ácż nierychło wyſłuchaná/ ále hoynie pocieſzoná. RejPos 133v.

»przyjąć (a. przyjmować) prośbę(-y); przyjęta będzie prośba« = percipere obsecrationem a. precationem, voci adquiescere Vulg; orationem suscipere PolAnt [szyk zmienny] (33;2): OpecŻyw 190; WróbŻołt 142/1; Modlitwá ku pánu Bogu/ áby raczył wdzięcznie przyimowáć ſlużby y prozby náſſe. RejPs 220, 220v [2 r.]; MurzNT 78v; LubPs ee4v; Leop Deut 1/45, 4.Esdr 8/24; BibRadz Ps 6/10; SarnUzn C7v; Owa przyięta będzie prozbá [cadat oratio] iych przed oblicżem Iehowy BudBib Ier 36/7; W Troſkách głębokich ponurzony/ Do ćiebie/ boże niezmierzony/ Wołam: rácz ſmutné prośby moię Przijąć w łáſkáwé vſzy ſwoie. KochPs 194, 6, 17, 30, 126, 178, 205; ArtKanc 15v, O16, Q14v; ZawJeft 9; Corko Boża/ Boża mátko dobrotliwa/ Teraz/ teraz/ ocży rácż też ſkłonić ſwoie/ A łzámi oblane przyimi prośby moie. GrabowSet R4v, Q3; LatHar 87, 155, 159, 170, 178 (10).

»prośby (przy)nieść« = supplicationes ofſerre PolAnt [szyk zmienny] (2): BudNT Hebr 5/7; Nieśiem prośby rzewliwe/ Do ćiebie/ byś nas rátował troſkliwe. GrabowSet M3.

»prośbą(-ami) ubłagać, błagający« (1:1): Ták tu iáko y tám niemáſz żadney zmiánki gniewu vprzedzáiącego w Bogu/ áni prośby ſyná lego ktorąby go vbłágał CzechEp 188, 188.

»uciec (a. uciekać) się z próśbą(-ami), prośbami« [szyk zmienny] (20:3): RejPs 145v, 220v; Iáko ſpráwyedliwi w iáſnośći ſwey kwitną iáko ſłońce/ gdi ſię ku Pánu z wierną proźbą ſwą vciekáć będą. LubPs Kv marg, F2v, Kv, L3v, O5 marg, Y5 marg (9); A thák rádzęć vprzedzay wcżás/ á vciekay ſie wcżás s pokornemi prośbámi do niego/ áby cie nie vprzedził á nie nálazł ná łoſzku twoim w gniewie ſwoim. RejPos 76; vciecżmy ſie do thych ſwiętych ran iego á do tego imieniá iego ſwiętego zupełną wiárą á pokornemi prośbámi ſwemi RejPos 121, 65v, 67, 75v [2 r.], 121, 129v, [290]v; RejZwierc 200, 256v; BielSpr 76.

»prośbę(-y) (u)czynić; czynione prośby« = deprecari Vulg, PolAnt; petitionem praemittere Modrz [szyk zmienny] (19;2): a wſſakoż niemożeli ſie ſtatz podług prozby mey/ ktorątz wedle ciala mego żądze cżynię/ ſtáń fie podług wolé twoié OpecŻyw 101; Leop Ps 29/9; BibRadz *3, 1.Reg 8/59; RejPos 46, 46v, 133; BiałKat 133v, 241; RejZwierc 169; Wſzelką modlitwę/ wſzelką prozbę/ ktorąby vcżynił ktorykolwiek cżłowiek [omnis deprecatio, quae fuerit omni homini] ze wſzego ludu twego Izráelſkiego [...]/ Tedy ty vsłyſzyſz ná niebieſiech BudBib 3.Reg 8/38, 2.Par 6/29; BiałKaz Dv; A dla tegoż przykłádem Chryſtuſá y ludźi świętych/ pirwey niżli mamy ieść y prośby cżyńmy/ y dźiękowánie przydaymy. ModrzBaz 52v; SkarŻyw 174; ReszHoz 115; ArtKanc P2; LatHar 325, 664; NApominam tedy napirwey/ áby były czynione prośby [fleri obsecrationes]/ modlitwy/ przyczyniánia/ dźiękowánia zá wſzytkie ludźie WujNT 1.Tim 2/1, s. 723.

»(u)słyszeć (a. słuchać), przesłuchać prośby(-ę)« = deprecationem exaudire PolAnt [szyk zmienny] (27:1): Vſlyſz panie Pokornych Modlithwy/ y prozby ktore ſludzy twogi mowią przed tobą TarDuch E2v; RejPs 125v, 129v; Boć Pan moy racżył wyſłucháć głos płácżu moyego/ A nye przeſłuchał żáłoſney proźby ſługi ſwego LubPs B5, Hv, L, S6v, hh3; WujJud 60; BudBib 3.Reg 8/38; HistHel B3; KochPs 28, 37, 39, 87, 151; ArtKanc K8, L11v; O iákoż wdźięcżnym nie być/ żeś ſłuchał me prośby/ Y w dobrodźieyſtwo mienił/ ſłuſzny gniew y groźby GrabowSet S4, I4, R4, V2; LatHar 172, 178; Kto dał świętym ták długie vſzy/ y ták oſtre oczy/ żeby mogli ſłyſzeć prośby y widzieć potrzeby náſze? WujNT 264, 278, 846; Boże niezmierzony/ Mego głoſu rzewliwego Rácz ſłyſzeć prośby płáczliwe SzarzRyt Bv.

»we(j)źrzeć na prośby(-ę)« = respicere ad deprecationem PolAnt (8): LubPs H3; Abyś weyzrał oczymá twymi ná prośby [Ut sint oculi tui aperti ad deprecationem] ſłużebniká twego/ y ná prośby ludu twego Izráelſkiego/ á wyſłuchay ich we wſzytkim o co ćię wzywáć będą. BibRadz 1.Reg 8/52; BudBib 3.Reg 8/28, 2.Par 6/19; LatHar 181, 618; Aza ſię wżdy obacżą Boże litośćiwy/ Weyźrziy ná náſze prośby y głos żáłośćiwy. CzahTr E3v.

»prośby(-ę) wypełni(a)ć (a. napełnić)« [szyk zmienny] (4): Impleat dominus omnes petitiones tuas [...]. Day tho aby napełnił pan bog wſzytki prozby twoie WróbŻołt 19/6; MurzNT 78v; LubPs ſfv; Prawdziwa modlitwá bywa ták oſobliwa iáko poſpolita/ kiedy bywa z wiáry á z miłośći/ nie thylko o náſze potrzeby/ ále też áby Pan Bog wſzytki żądze á prośby koſciołá wſzytkiego wypełnić podług woley ſwey racżył. RejPosWstaw [1434]v.

»wysłucha(wa)ć (a. wysłyszeć, a. wysłychawać itp.) prośby(-ę) (A), prośby (G sg a. A pl); wysłuchać, wysłuchanie prośb(y) (G); wysłuchać (a. wysłychawać) [kogo], wysłuchan w prośbie(-ach); prośba(-y) (jest a. są itp.) wysłucha(wa)na(-e, -y); wysłuchanie na prośbę« = exaudire deprecationem Vulg, PolAnt; orationem exaudire; exaudita petitio PolAnt; exaudire preces; exaudita deprecatio Vulg [szyk zmienny] (53:14;4:6;5:4;25;1): OpecŻyw 1v, 99v, 100v; nyeboy ſyą yam yeſt anyol thobye poſlany yz bych obyauyl twe proſzby bycz u boga uyſſuchane PatKaz III 105; A wyſłuchay mie we wſzythkich prozbach y potrzebach mogich TarDuch E2; RejPs 22, 45v, 59v, 60, 93v (17); SeklKat F4, T2v, T3; MurzHist Sv; MurzNT Luc 1/13; WYſłuchay Boże proźbę y modlitwę moię LubPs O5v; Ieſt też w nim [w psalmie] ná końcu cżynienie dzyęk/ iż wierny w ſwych proźbach wyſłuchan ieſt od Páná ſwego. LubPs Tv, B3, F2v, O5, P2, P2v (10); KrowObr 163; Leop Ps 38/13, 39/3, 144/19, Eccli 35/16, Bar 2/14, Luc 1/13; BibRadz 1.Reg 8/45, 49; BielKron 77v, 89v, 97v; RejAp 176; GórnDworz T3v; A ták ácż ná máły cżás prośby náſze nie bywáią wyſłucháne/ ále iſcie nie bez przycżyny RejPos 133v, 48 [2 r.], 68, 75, 75v, 76 [2 r.] (20); Abowiem pan Bóg wſzechmogący/ kthóry wſzędy ieſt/ wyſłuchawáiąc męczenników ſwych prośby/ dawa zá ich prośbámi żywym poćieſzenia BiałKat 156, 73v; KuczbKat 355, 360, 435; RejZwierc 12; WujJud 55v, 184v; Niema względu ná żadną oſobę przećiwko niedoſtátecżnemu/ ále wysłucha prozby tego ktho ćierpi krzywdę. BudBib Eccli 35/14[16], 3.Reg 8/30, 2.Par 6/21, Eccli 34/28; HistHel B3; BiałKaz Dv [3 r.]; CzechRozm 192v; KochPs 9, 28, 58, 186, 207; ArtKanc C18, M, P2, P7, Q14v, R18 [2 r.]; GrabowSet B2v, F2; Spráwiedliwy ná pocżątku mowy ſwoiey/ ſam na ſię ſkárży: ábyć ſumnienie złe murem y przegrodą do miłośćiwego wyſłuchánia prośb twoich nie było LatHar 78, 95, 181, 350, 461, 474, 661; RybGęśli D2v; WujNT Luc 1/13; Proſzę ćię/ święta Pánno/ przez weſelé twoie/ O raczyſz dźiś wyſłucháć/ nędzne prośby moię. SiebRozmyśl L.

»(nie) (wz)gardzić (a. wzgardzać) prośbą(-ami), prośby (G)« = non despicere preces Vulg [szyk zmienny] (8:7): WYſluchay Boże modlitwę moię, á niewzgardzaj prozby moiey TarDuch A4v; LubPs N6v, X3v; Leop Eccli 35/17; A cieſz ſie onym co Dawid powiedział: Iż weyrzał Pan Bog ná pokornych modlitwę/ á nie wzgárdził nigdy prośby ich. RejPos 46v, 46v, 255v; Wieczny boże/ który władnieſz zaſtępy mocnémi/ Y długoli będźieſz gárdźił prośbámi náſzémi? KochPs 121, 32, 92, 152; GrabowSet B, G2v; LatHar [+10], 168.

Wyrażenia:»prośba ku (Panu) Bogu, Panu (swojemu); prośba do (Pana) Boga (a. Boga Ojca), Pana, Ojca niebieskiego, Ojca [Chrystusa]« (13:3;4:4:2:1): Iezu ktorys prozby do oycza na krzyżu zwielkiem głoſem y płacżem za nami ofiarował, ſmi⟨łuy⟩ ſie nad nami. TarDuch C6; RejPs 62 marg, 92v marg, 121v marg, 154 marg, Ff2v (5); Modlitwa nic ynego nie ieſt iedno proſba do pana Boga o niektore rzeczy ż ządzą y zwiarą złączona. SeklKat R4v; TEn Pſalm zámyka w ſobye modlithwę y proźbę ku Pánu Bogu w káżdym przeſládowániu náſzym. LubPs B2v, A5, B3 marg, C2, C3 marg, D2 marg, T6v marg, Y6v marg; SeklPieś 6v; BibRadz 1.Reg 8/54; OrzQuin Aa5v; Prośbá ku Pánu Bogu o oświczeenie [!] ocżu duſznych. RejPos 209 marg, 46v, 76; Prośbá do oycá niebieſkiego. RejZwierc 11 marg, Bbb; SzarzRyt D4.

»prośba(-y) gorąca(-e)« [szyk 2:2] (4): BibRadz *3; Introit y Kyrie wznawia káżdemu one gorące prośby Swiętych Bożych/przyśćia ná świát Syná Bożego przez kilká tyśięcy lat vprzeymie y chętliwie cżekáiących. LatHar 79, +3, 325.

»prośba(-y) kościelna(-e)« [szyk 2:1] (3): Przy krotſzych prośbách Kościelnych/ ktore Kollektámi názywáią/ modl ſię ták. [...] LatHar 87, 101, 138.

»prośba o miłosierdzie (a. zmiłowanie)« (6): Prozba o miłoſierdzie poku[t]uiącego człowyeka. RejPs 210v marg, 148 marg, Ff5; Proźbá o zmiłowánie Páńſkye áby Pan zyąwſzy grzech z nas/ przyiął nas w ſwięte miłoſierdzye ſwoye. LubPs M2 marg, F4v marg; LatHar 644 marg.

»nabożna(-e) prośba(-y)« [szyk 7:2] (9): Proźbá nabożna o vlżenie freſunkow/ kthore zli á niewierni cnotliwym ludzyom zádáią. LubPs I4v marg, I2, L2 marg, L3 marg, O3 marg; RejPos 37v; Nie rácż Oycże dźieći ſwych odrzucáć od śiebie: Ale ſwe miłośierne nákłoń ku nam vſzy/ á niechay ćię nabożna prośba náſzá ruſzy. ArtKanc Nv; LatHar +6v. Cf »za nabożną prośbą«.

»pilna(-e) (napilniejsza) prośba(-y)« = deprecatio Vulg [szyk 5:1] (6): Pilna proźbá wiernego/ ktory z ochotnym ſercem chce Páná bogá chwalić. LubPs Y6 marg, ee4v; Wyſłucháy Pánie modlitwę moię/ y pilną prośbę moię Leop Ps 38/13, Luc 1/13; RejPos 273v; SkarŻyw 207 marg.

»pokoma(-e) (napokorniejsza) prośba(-y)« = supplicatio Vulg [szyk 52:2] (54): á ták y ná pokornieyſſei prozby mey proſſę áby niebył teſkliwy wyſłucháć. RejPs 127v, 125v, 157v, 167v, 197; BOże modlitwy mey łáſkáwye wyſłuchay/ A proźby pokorney odemnie nie wzgardzay LubPs N6v, B3, B5 marg, C3 marg, Gv, H3 (8); RejAp [14], 88v; Tu możeſz rozumieć iżći tám Moiżeſz Páná nie dzyerżał zá rękaw/ á wżdy mowi puść mię wolno: ále go dzyerżáłá mocna wiárá iego/ złącżona z oną pokorną prośbą iego RejPos [236], 3v, 10, 37, 46v [2 r.], 47v [2 r.] (18); RejZwierc 264, 264v [2 r.], 265; Pokorne prośby puść przed święte vſzy GrabowSet X3; WujNT Hebr 5/7. Cf Wyrażenia przyimkowe.

»(po)żądliwa(-e) prośba(-y)« (5): Iedno ty moy pánie nieprzeſluchaway wołánia mego á miłoſierdziem ſwem obaczywſſy mię/ daſz łáſkáwą odpowiedz żądliwem prozbam moiem. RejPs 39, 89v, 135v; Pożądliwa proźbá cżłowyeká w ſobie grzech cżuiącego/ áby do końcá prze ſproſność grzechu w demnośći zánorzon nie był LubPs ee5 marg. Cf »za pożądliwą prośbą«.

»prośba prozna« (2): KochPam 87; A ty máło dbaſz/ iák ſwe ſpráwy wiedźiem? Gdyby ták było/ to prośbá do ćiebie/ Byłáby prozna GrabowSet D4v.

»prośba o przyczynę« (2): LatHar 499 marg; Czemuż odſzczepieńcy mowią/ żeby prośby náſze o przyczynę świętych co vymowáły/ ábo pośrzednictwu Chriſtuſowemu/ ábo vfnośći náſzey ku Pánu Bogu? WujNT 625.

»prośba o ratunk« (1): Proſba o ratunk do Boga. RejPs 62 marg.

»prośby serdeczne« [szyk 1:1] (2): LubPs A5; Rzecz [Boże]: dziey ſię według prośb twoich ſerdecżnych. GrabowSet N4v.

»uniżona(-e) prośba(-y)« [szyk 6:1] (7): RejAp [14]; RejPos 37v; wſzytkę ſwą nádzieię położyli w mocy á w obronie Páná ſwoiego/ mocno temu wierząc/ iż miał być zwyciężon onemi pokomemi á vniżonemi prośbámi ich. RejZwierc 265, 264v [2 r.]; KochPs 128; Pewien tego bądź/ y tego ſię w piſmie S. doczytaſz/ że [...] zápálczywośći Bozkiey/ y záraz ſurowey kaźni/ vchodźił Dawid nie raz/ prośbą vniżoną LatHar +8.

»uprzejma(-e) prośba(-y)« = deprecatio Vulg (6): Leop Ps 129/2; Chćiéy ná mię kiedy weyźrzéć/ chćiéy vprzéymé moie Prośby/ ó wieczny pánie/ przyiąć w vſzy ſwoie. KochPs 17, 205; ReszHoz 115, 116. Cf »z uprzejmą prośbą«.

»ustawiczna(-e) prośba(-y)« = deprecatio assidua Vulg (3): Bo nietylko vcżciwey/ ále też vſtáwicżney prośby ieſt potrzebá/ chceſzli vprośić cżego pożądaſz. KuczbKat 355; ReszHoz 116; WujNT Iac 5/16.

»wielka (nawięczsze) prośba(-y)« (2): RejPs 31; Pan y bez wielkiey prośby ma o cżłowieku piecżą. RejPos 221v marg.

»wierna(-e) prośba(-y)« [szyk 18:1] (19): A obeźrzy ſie ná moy głos wyerney proźby moiej LubPs B4, F4v, G3v [2 r.], O5; A iákaſz tho pociechá/ á iákaſz tho roſkoſz/ złącżywſzy wiárę z wierną prośbą ſwą/ wſzytko ſobie otrzymáć o co iedno cżłowiek prośić będzie ſmiał Páná tego. RejPos 68v, 37, 51, 132v. Cf »z wierną prośbą«.

»prośba o wspomożenie (a. pomoc)« (8): RejPs 92v marg, Fſ2, Ff3v; Nabożna modlitwa y proźbá o wſpomożenie/ á o poháńbyenie nieprzyiacioł prawdy Kriſtuſowey. LubPs L2 marg, G2v marg; RejPos 46; Litania tu ſię rozumie/ prośbá o pomoc. LatHar 335 marg, 643 marg.

Szeregi: »prośba i (a) dziękowanie; prośba z dziękowaniem; (po)dziękowanie z prośbą« = obsecratio cum gratiarum actione PolAnt, Vulg [szyk 5:4] (3;4;2): Dzyękowánye s proźbą/ áby Pan Bog wiernych z niewiernymi potępyáć nie racżył LubPs aa6 marg, E2 marg, I3v marg, P2v, Q2 marg, bb2 marg; LatHar 280; Nie troſzczćież ſię niocz: ále w káżdey modlitwie y prośbie z dźiękowánim niech żądánia wáſze będą v Bogá oznaymione. WujNT Philipp 4/6. Cf »przez prośbę z dziękowaniem«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 6 r.]

»(i) modlitwa(-y), (i, a, albo) prośba(-y)« = oratio et deprecatio (a. obsecratio), preces et supplicationes Vulg, PolAnt; preces et orationes Vulg [szyk 25:20] (45): TarDuch E2v; Ná oſthátku ten Pſalm záwiera w ſobye proźbę á modlitwę Páná Kriſtuſowę LubPs L, A3, A5, B2v, B3v, F4v (11); Leop Ps 38/13, Bar 2/14; BibRadz 1.Reg 8/45, 49, 54, Act 1/14; OrzQuin Aa5v; RejAp 71v; Tám [w psalmach] naydzieſz wſzytki modlitwy/ wſzytki prośby/ iáko maſz vbłagáć tho ſwięthe á miłośćiwe Boſtwo tego to wſzechmogącego Páná ſwego. RejPos 116v, 3v, 48, 193v [2 r.], 201v, 202; iż gdy ſye Kápłanowi ſpowiádamy/ nie tylko tám porádą iego y pobożnym nápominániem bywamy rátowáni: ále też [...] iego prośbą y modlitwą v Páná Bogá bywamy przyiemni y zaléceni. BiałKat 378v; WujJud 55; RejPosWstaw [1434]v marg; BudBib 3.Reg 8/28, 38, 2.Par 6/19, 29; BudNT Eph 6/18, Hebr 5/7; PRoſzę ćię/ o Páni święta Marya/ [...] ábyś ze wſzyſtkimi Swiętymi y wybránymi Bożymi/ przyſzłá y pokwápiłá ſię ná porátowánie moię/ y rády mnie dodánie we wſzelkich modlitwách y prośbách moich LatHar 489; WujNT Eph 6/18, Philipp 4/6, s. 723, 1.Tim 5/5, Hebr 5/7. Cf Wyrażenia przyimkowe. [Ponadto w połączeniach szeregowych 7 r.]

»prośba(-y) i ofiara(-y)« [szyk 1:1] (2): RAcż Pánie BOże/ náſz/ miłośćiwie przyiąć prośby y ofiáry/ ktore tobie Kośćioł twoy/ za dobre zdrowie [...] ſługi twego/ Krolá náſzego N. oddáie LatHar 626. Cf »za ofiarą i prośbą«.

»prośba(-y), (i) płacz (a. łzy)« [szyk 1:1] (2): Rácżże vſłyſſeć moy Pánye płácż moy proźby moye LubPs L. Cf »na prośbę i łzy«.

»przyczyna(-y) i prośba(-y)« [szyk 4:1] (5): KrowObr 168v; z tego rozumiey: iſz inne ieſt poyśrzodkowánie odkupienia/ á wysługi náſzey/ ktore ſam Chryſtus ſpráwuie/ áinne [!] przycżyny y prośby ktorą święći cżynią zá námi. SkarŻyw 174; LatHar 472. Cf »za prośbą i przyczyną«. [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.]

»prośba(-y), (i, a) wołanie(-a) (a. zawołanie(-a))« [szyk 9:1] (10): TarDuch E2v; RejPs 220v; Zmiłuyże ſie iuż do końcá nádemną moy Pánie/ Wyſłuchay pokorną proźbę y to me wołánie LubPs B3; A thák y nam tákżeby vcżynić trzebá/ ieſlibyſmy chcieli áby prośby á záwołánia náſze były płatne v Páná náſzego RejPos 256, 46, 202v; niech wnidźie przed twoie Oblicże/ długa prośbá/ y wołánie moie. GrabowSet E4v, C2v, F2. Cf »na prośby a zawołanie«.

»prośba a wzywanie« (1): Supplicationem indicere, Poſpolitą proźbę á wzywánie ku pánu Bogu vſtáwić. Mącz 87b. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»prośby i (a) żądanie (a. żądze)« [szyk 1:1] (2): RejPosWstaw [1434]v; Wyśćie [święci męczennicy] poſpolići ſą rodzáiu ludzkiego ſtroże/ towárzyſzy prac náſzych/ przewyborni prozb y żądánia náſzego ſpolni pomocnicy/ poſłowie do Boga przemożni. SkarŻyw 208. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

Wyrażenia przyimkowe: »na prośbę(-y)« (28): LubPs Yv, ee2v; BibRadz Gen 20 arg, I 126b marg, Am 7 arg; BielKron 84; Bo iáko Ezdráſzowi Pan powiedział gdy mu przypominał miłoſierdzie iego/ iż ie tu wielekroć rozlicżnym ludziom okázowáć racżył/ á ná prośby ſwiętych wiele cżynić racżył. RejPos 6v, 202, 220v; BiałKat 283v; RejZwierc 125; Dziwna rzecż ono dzyecyę/ co bez duſze było/ Ná prośbę Heliaſzá/ nátychmiaſt ożyło. HistHel B3; Y vbłagał ſię Pan Bog ná prośbę iego [Mojżesza]. SkarŻyw 491, 372, 436, 581; CzechEp 187; GrabowSet C3v; LatHar 519; WujNT 222, 309; Ná ſłuſzną prośbę ludzką wnet Bog dobrze ſpráwi ZbylPrzyg B3.
~ Wyrażenie: »na pokorną(-e) prośbę(-y)« (2): RejPos 256v; Vważay ſobie iáko Pan ná pokorne prośby odmienia gniew ſwoy ſwięty RejZwierc 201v.
Szeregi: »na prośbę i łzy« (1): Wzywáć ćię chcę/ á ty miłośierdźie ſwoie Roſpuśćiſz/ ná prośbę y gorzkie łzy moię GrabowSet C2v.

»na prośby i modlitwy« (1): który [Duch św.] ná prośby y modlitwy náſzé/ przy błogoſłáwiónéy álbo poświęconéy wodźie ieſt bytnośćią ſwoią BiałKat 241.

»na prośby a zawołanie« (1): ktorego [Ducha Św.] on tu vſtáwicżnie ſwoim wiernym [...] záwżdy ná prośby á záwołánie ich/ tu im poſyłáć racży. RejAp 2.

Cf »wysłuchanie na prośbę«. ~

»przez prośby(-ę)« (7): RejPs 69; BielKron 367v; RejPos 133; Iż przez prośby/ które nád wodą gdy ią błogoſłáwim czynimy/ Duch święthy zſtępuie: y dawa poświęcenie onéy wodźie BiałKat 241; BOże/ ktoryś niezliczonemi cudy wielebnego Mikołáiá Biſkupá twego wſławił/ day nam to/ prośimy ćię/ ábyſmy przez zaſługi y prośby iego/ vſzli męki piekłá gorącego. LatHar 454.

~ Wyrażenie: »przez pokorne prośby« (1): Rácżyſz go [Ducha Św.] nam thedy dáć á zeſłáć w ſerczá náſze Boże Oycże náſz wſzechmogący/ [...] z łáſki á z miłoſierdzia ſwoyego/ przez zaſługę thwego miłego Syná á przez pokorne prośby náſze. RejPos 143.
Szeregi: »przez prośbę z dziękowaniem« (1): Nie ſtárayćie ſię niocż/ ále we wſzytkim przez modlitwę y prośbę z dźiękowániem [in omni oratione et obsecratione cum gratiarum actione] niech żądánia wáſze będą znácżne v Boga. BibRadz Philipp 4/6.

»przez modlitwę i prośbę« (1): BibRadz Philipp 4/6 cf »przez prośbę z dziękowaniem«. ~

»z prośbą(-ami)« (34): I yużby [Pan] był ſnadź vcżynił doſyć gnyewu ſwemu/ Iedno iż Moiżeſz s proźbą ſwą zábyeżał themu LubPs Y3, O marg, ddv; RejPos 316v; A ia w nocy Pioſnki memu/ dam z prośbą Bogu żywemu ArtKanc Q8v, Q9.

~ Ze zdaniem przydawkowym (1): A vpadńmy przed nogi iego [Chrystusa] s prośbami ſwemi/ áby nas z niego [swego królestwa] odłęcżáć nie racżył RejPos 17.

Wyrażenia: »z pokornemi prośbami« (10): RejAp 8v; A coż nam tedy inſzego należy vcżynić/ iedno vciec ſie do tego Páná ſwoiego s pokornemi prośbámi ſwoiemi RejPos 65v; Ieruzalem miáſto gdy było w ſrogim oblężeniu ſwoim/ á iuż nie mieli żadney nádzyeie w żadney obronie ſwoiey/ tedy s pokornemi prośbámi pátrząc w niebo wołáli do Páná ſwego/ mowiąc: [...] RejPos 328v, 14, 75v [2 r.], 76, [290]v; RejZwierc 200, 256v.

»z uprzejmą prośbą« (1): Gdyż z vprzeymą proźbą ſwą vcyekam ſye do cyebye/ Nye odmiátay mię nędznego/ w tych ſmutkoch od ſyebie LubPs Y6v.

»z wierną(-ymi) prośbą(-ami)« (10): Napominánie ábychmy ni ku komu inemu/ iedno ku Pánu z wiernymi proźbámi podnośili ocży y ſercá náſze LubPs Xv marg, E4v, Kv marg, Kv, L3v, O5 marg (9); Vciecżże ſie też ty iedno z wiernym ſercem á z wiernemi prośbámi ſwemi/ do tego ták dobrotliwego Páná twego RejPos 121.

Cf »uciec się z prośbą«. ~

»za prośbą(-ami)« (13): Albo gdi ſie ná oney gorze zá prośbą Moiżeſzową miał Pan ludowi onemu ſwemu vpornemu vkázáć/ tedy ſie też dymem kurzyłá. RejAp 77v; RejPos 46v; BiałKat 133v, 156; prośimy ćię ábyś nas pożądáną miłośierdźia twego obfitośćią/ zá prośbą niezlicżoney licżby przycżyńcow náſzych/ litośćiwie opátrzył. LatHar 473, 104, 329.

~ Wyrażenia: »za nabożną prośbą« (1): rácż duſzom ſług y ſłużebnic twoich/ dáć odpuſzcżenie wſzyſtkich grzechow ich: áby zá nabożną przycżyną y prośbą/ onego pofolgowania doſtąpili/ ná ktore ſię tu vprzeymą myślą y pożądaniem zánośili. LatHar 182.

»za pokorną prośbą« (2): gdyż y w ſwiętych bywa grzech nálezion á wſzákoż zá pokorną proźbą odpuſzcżon bywa. LubPs H3v marg; WujNT 309.

»za pożądliwą prośbą« (1): Wiárá á nádzyeyá zwyciężáią rozgmewánye zá pożądliwą proźbą człowieká wiernye pokutuiączego. LubPs K4v marg.

Szeregi: »za modlitwą i prośbą« (1): To też ieſzcże wiedźieć mamy/ ieſli zá modlitwą y prośbą náſzą niebywamy od złych rzecży wyzwoleni/ że mamy ſkromnie to ćierpieć co nas dolega KuczbKat 435.

»za ofiarą i prośbą« (1): Zá nie chrzczóné nieofiáruiemy théy ofiary ćiáłá y krwie Páná náſzégo Iezu Chryſtá: áby zá tą ofiárą y prośbą náſzą mieli króleſtwá Bożego być vczeſtnikámi: bo niewierni. BiałKat 353v.

»za prośbą i przyczyną« [szyk 1:1] (2): LatHar 182; Skąd ſię vczymy/ iż Pan Chriſtus nie dáie poſpolićie łáſki ſwoiey/ iedno zá pokorną prośbą y przyczyną WujNT 309. ~

W przen (3): Y iákoś powinien wzruſzyć myſli ſwe [...]. A miotáć kwiatki pokorney prośby á modlitwy twoiey pod nogi iego. RejPos 3v; Poſliſz od niey [swej duszy] pokorne prośby/ vſkromiwſzy nędzne ſumnienie twoie/ do Páná ſwego. RejPos 10; ále on iednák ſiedząc w Máyeſtacie Boſtwá ſwego/ wdzięcżnie ie od nas będzie prziymował/ gdy mu będziem ofiárowáć ty dáry/ to ieſt wdzięcżną wonność kádzidłá wierney pokorney prośby náſzey/ á gorzkość mirry ſkruchę á żáłość w ſercach náſzych RejPos 37.
Zwrot: »wylewać prośby(-ę)« = fundere preces Vulg [szyk zmienny] (6): Leop Bar 2/19; A tu ſie vcż káżdy/ w iákyey pocżćiwośći maſz wylewać ku Pánu prośby/ chwały/ y modlitwy ſwoie RejAp 156v; RejPos 214; KuczbKat 360; Ná krzyżu wiſząc/ z płácżem prośby ſwe wylewał/ á zbáwienia náſzego żądał ArtKanc E9, E3v.
α. Skierowana do bogów, bóstw pogańskich (25): BierEz Lv; yął wincowáć Mácedonom/ á vpomináć ich/ áby Bogow wthym prosbámi ſwemi vżywáli/ żeby ſłuſſny á práwy s Filipa á s Kleopatry mogł vrosć dzyedzic. GliczKsiąż B8v; BielKron 21; Midas gdy był tym od Bogá pocczony/ Ze nie miał/ być w ſwéy prośbie przezeń omylony: [...] KochDz 106; Y chciał ſye [Orfeusz] znowu przewiéść/ alé Charon ſrogi/ Na prośbę nic niedbáiąc/ brónił gwałtem drogi KochPieś 77; Calep 229a; KmitaSpit B3.

prośba za kim (1): o prózné nádźieie Mé/ z których nie łáſkáwy bóg teraz ſie śmieie. V którégo me prośby té były zá tobą/ Iżbyś ſławę oycowſką wźiął na ón świát z ſobą GórnTroas 53.

Zwroty: »oddawać prośby« (1): Tám krory [!] prágnął dobrze wieść zácżęte ſpráwy/ Lub śmiáłą podnioſł ręką miecż Bellony krwáwy/ Lub w żagle miał wolą zaprządz wiátry ſkwápliwe/ Do niey [Fortuny] oddawał prośby niewątpliwe. WitosłLut A6.

»prośbie przyzwolić« (1): [żaby] Zywego Krolá prośiły: Ktoryby więtſzą wagę miał/ A wyſtępne groźno karał: Y tey prośbie Bog przyzwolił/ Boćianá Krolem zoſtáwił BierEz 13.

»słyszeć prośbę« (1): [Europa mówi:] Boże móy/ ieſli ſłyſzyſz prośbę moię/ Niechay dźiś nágo w pośrzodku lwów ſtoię. KochPieś 8.

»prośbę(-y) (u)czynić, działać« [szyk zmienny] (4:1): Małż śię pokornie pokłonił/ Prośbę ku Bogu vcżynił. Miły Pánie rácż mi to dáć/ Bym w ſwym domv záwżdj mogł trwáć BierEz P3v; A prośby jednym sercem do boga działali Grek i Trcjanin mowiąc: [...] KochMon 29; KochOdpr C3v; WitosłLut A5v; KmitaSpit B3.

»wysłuchać prośbę; [kogo] w prośbie wysłuchać« = exaudire preces HistAl (2;1): BierEz L2; My ku ćći Bogom bydłá nie zábiámy/ koſciołow nie buduiemy/ áni ſłupow złotych álbo ſrebmych nie ſtáwiamy ty ſam tę vſtawę maſz/ iż z dobrá twego ofiárę cżyniſz/ áby wyſlucháli prozbę twoię. HistAl I8v, M3v.

Szeregi: »prośba(-y), (a) modlitwa(-y)« [szyk 1:1] (2): Fatigare Iovem votis, Proźbámi á Modlitwámi Bogá ſprácowáć/ wyprośić bezdzięki. Mącz 119d, 269d.

»ani prośba, ni ofiara« (1): nic na to nie dbáły Niebłagáne Boginie/ ktorych áni ludźi Smiertelnych prośbá ruſzy/ ni ofiárá wzbudźi SapEpit A2.

Wyrażenie przyimkowe: »na prośbę« (3): Ci to Mánichei kácerze/ powiedáli w niebie być dwá Bogi iednákiey mocy/ iednego dobrego ktory ludzyem ná prośbę wſzytko k woli cżyni/ drugiego złego ktory przećiwne rzecży ſpráwuie. BielKron 154, 22.
~ Wyrażenie: »na prośbę uprzejmą« (1): Bo Iupiter ná prośbę vprzeymą Iunony [...] Poſłał Merkuryuſzá/ by Eneaſowi/ Powiedział roſkazánie iego PudłDydo A4. ~
2. To, o co się prosi; petitio PolAnt, Vulg; deprecatio Vulg; oratum Mącz; commodatum PolAnt (13): Oratum, Proźbá to zwłaſzczá ócz kto prośił. Mącz 269d; iż ilekolwiekkroć ſie vdaſz/ [...] o iáką prośbę do Páná ſwego/ thedy záwżdy będzie wyſłuchano káżde záwołánie twoie. RejZwierc 128.

prośba czego (1): Oto ia zágoię im bliznę y vzdrowię/ á vlecżę ie: y obiáwię im proźbę pokoiu y prawdy [tj. pokój i prawdę, o którą prosili]. Leop Ier 33/7.

prośba czyja [w tym: pron poss (3), G pron (1)] (4): Ieſli ſie odwlecże ábo odmieni prośbá náſzá/ tedy ku lepſzemu náſzemu. RejPos 46v marg, 46v [2 r.], 76.

Zwroty: »prośbę odpraszać« (1): Resecro, Zás álbo z nowu vprzeymie á pilnie proſzę/ proźbą [!] zás odpraſzam/ to yeſt/ to o com prośił/ nie proſzę. Mącz 363d.

»otrzymawać prośby« (1): A ieſli wiemy iż ſłucha nas czegobyſmykolwiek żądáli/ wiemy iż otrzymawamy prośby [habemus petitiones] kthorycheſmy od niego prośili. BibRadz 1.Ioann 5/15.

»prośbę (u)prosić; próśb, o prośbę prosić« = petitiones(-em) postulare PolAnt, Vulg; petitionem petere PolAnt (2;2:1): BibRadz 1.Ioann 5/15; y rzekł [Heli Elkanie]/ niech ći odda Iehowá náſienie/ z żony tey miáſto prozby/ ktorąś vproſił v Iehowy [pro commodato, quod commodavit Domino]. BudBib 1.Reg 2/20; A ták o iednę ćię prozbę proſzę/ nie odwracay oblicża ſwego. BudBib 3.Reg 2/16, 3.Reg 2/20; WujNT 1.Ioann 5/15.

Wyrażenie: »prośba mała« (1): Y rzekłá [Batszeba do Salomona]. Prośbę iednę máłą [Petitionem unam parvam] ia proſzę ćiebie/ nie odwracay proſzę ode mnie oblicża twego. BudBib 3.Reg 2/20.
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): ź źleźli zginą/ lóźny/ proźba/ źmiia/ źielé abo źioło MurzOrt B3.

Synonimy: 1. namowa; a. żebranie; b. modlitwa.

Cf PROSZENIE

AN