[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDESZŁY (3) part praet act

Oba e prawdopodobnie jasne (tak w przede-).

Fleksja
sg
m Gprzedeszł(e)go f Gprzedeszłyj n G
A A Aprzedeszł(e)
pl
G przedeszłych
D przedeszłym
A subst przedeszł(e)

[sg m G przedeszł(e)go. ◊ f G przedeszłyj. ◊ n A przedeszł(e).] ◊ pl G przedeszłych (2). ◊ [D przedeszłym.] ◊ A subst przedeszł(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu; poza tym XVI w. (cztery z niżej notowanych przykładów) s.v. przeszły.

1. Przeszły, miniony (2):
a. [O czasie: poprzedni, ubiegły:
Wyrażenia: »przedeszłych czasow«: bo i osoba pańska się ogrodzi i auctoritas senatoria sie wróci i sprawy wszystki Rzeczypospolitej rychlej i lepiej będą sie odprawowały, niżli tych przedeszłych czasów. PismaPolit 202.

»przedeszłego roku, lat przedeszłych«: y to wſſyſtko co zátrzymano/ á cżego nie oddáli ći vrzędnicy [...] lat przedeſſłych [annis prioribus]/ od tego cżáſu wſſyſtko będzie dano ná potrzeby domu Bożego Leop 1.Mach 10/41 (Linde s.v. przeszły); R.P. 1556 na św. Jirzy Małopolanie, z którymi przedeszłego roku zjednoczenie a niejakie złączenie braci się stało, synod sobie złożyli w Pińczowie AktaSynod I 66.]

b. Mający miejsce, dokonany, powstały poprzednio, w przeszłości (2): A ſioſtrá twoiá Sodomá y corki iey/ wrocą ſie ku ſtárádawnym rzecżam ſwoim: Sámárya theż y corki iey wrocą ſie zaś do przedeſſlych rzecży [ad antiquitatem] ſwoich Y ty y corki twoie wroćićie ſie do ſtárádawnośći wáſſey. Leop Ez 16/55; [Item, p. Stanisław etc. też pisał do br. Macieja list, w którym na pisanie br. Maciejowo przedeszłe o tych starszych postanowionych odpowiedział. AktaSynod I 258, 121, 283; Maioriſtae/ kthorzy vczą/ że niemáſz żadnego człowieká/ y też dźiećięćiá krzeſćiáńſkiego/ ktoryby mogł być álbo był kiedy zbáwion/ krom przedeſzłych dobrych vczynkow. RodzajLutera E3].

W połączeniu szeregowym (1): w pokoiu [Rzeczpospolita] potrzebuie Oratorá/ ktoryby mądrze y o przyſzłych rzeczách rádźił/ y przedeſzłe rzeczy ſądźił/ y ninieyſze rzeczy w cále Rzeczypoſpolitey záchował OrzRozm Q2v.

α. [Niedawno odczytany: Potem br. Jerzy z przyczyny ewangeliji przedeszłyj, która beła o dniu sądnym i o sprawiedliwym sędziu Krystu Panu, kazał śpiewać pieśń z kancyjonału AktaSynod I 96.]
2. Poprzedzający kogoś, dokonany przed pojawieniem się kogoś (1): Toć przykazánie zálecam tobie ſynu Tymoteuſie/ według przedeſſlych w tobie proroctw [secundum praecedentes in te prophetias]/ ábyś boiował w nich dobre rycerſtwo/ máiąc wiárę/ y dobre ſumnienie Leop 1.Tim 1/18.

Synonim: przeszły.

Cf PRZEDEJŚĆ

AĆ