[zaloguj się]
[pdf]

PRZEDŁUŻAĆ SIĘ (8) vb impf

sie (6), się (2).

e prawdopodobnie jasne (tak w przedłużać).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
3 przedłużå się przedłużają się
conditionalis
sg
3 n by się przedłużåło

praes 3 sg przedłużå się (4). ◊ 3 pl przedłużają się (2). ◊ con 3 sg n by się przedłużåło [może impers con od PRZEDŁUŻAĆ] (1). ◊ part praes act przedłużając się (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

A. O czasie (7):
1. Przeciągać się poza wyznaczony czas; trwać dłużej lub za długo (5): Ale iż ſię przedłuża to náſze Kazánie/ Niech ſię tu końcy [!] ſpraw mych prawdźiwe wyznánie. Prot B2.

Bezpodmiotowo (1): Poſłał tedy Temiſtokles do nich [Lacedemonów] poſły ſwoie áby opowiedzieli: iż tám iedzie do nich ſpráwuiąc ſie im thego o co winę dáią/ áby ſie ták co náwięcey przedłużało dla ſtháwienia murow. BielSpr 37v.

Frazy: »czasy się przedłużają« (1): á nic ſie nie trwoż/ iż ſie cżáſy przedłużáią máło/ gdyżeś ty iſt á pewien ſwego. RejAp 157.

»dni się przedłużają« (1): prośćie áby ſię wam tych dni ſkroćiło ktore ſię przedłużáią [rogate vobis dies paucos ut minorentur]/ cżuyćieſz/ Bo wam iuſz kroleſtwo ieſt zgotowáne. BudBib 4.Esdr 2/13.

Zwrot: »długo się przedłużać« (1): bo ták Pan náſz dla náuki náſzey to ná vrząd vcżynić racżył/ ábychmy nic nie teſknili gdy ſie długo przedłuża nádzyeiá náſzá w prośbach náſzych RejPos 75.
2. Odwlekać się, opóźniać się (2):

przedłużać się czym (1): gdy kto karmią do ognia przyſtawiwſzi barzo przepełni, thedy albo ſkipi albo rozmoknie niżli wezwre, á gdy cżęſto zimnym zalewa tim ſie wrzenie przedłuża. GlabGad G5.

Zwrot: »daleko się przedłużać« (1): Zaſie theż cięſzkie rodzenie bywa iedennaſtego kxiężycza/ á tho dla niemoczy matki/ albo dzieciątka ſamego: tak daleko ſie przedłuża FalZioł V 17d.
B. O tekście: niepotrzebnie za długo omawiać jakiś temat (1): A tákże iuż theraz nie przedłużáiąc ſie nic/ iáko naproſtſzemi ſłowy o tych rzecżach pocżniemy gadáć SarnUzn B2.

Synonimy: przewłaczać się, przewłoczyć się.

Formacje współrdzenne cf 1.DŁUŻYĆ.

AN