Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEJAĆ

Następne hasło: PRZEJADAJĄCY »

PRZEJADAĆ (4) vb impf

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); pierwsze a pochylone.

Fleksja

indicativus
praes
	sg	pl
1	przejådåm
3	przejådå	przejådają

praes 1 sg przejådåm (2). ◊ 3 sg przejådå (2). ◊ [3 pl przejådają.]

Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde XVI w.

Znaczenia

1. Jeść łakomie i ze smakiem (1)
2. Tracić, wydając na jedzenie (1)
3. [Wgryzać się do wnętrza (tu: o larwach żywiących się drewnem)]
4. O substancjach żrących: powodować powstanie dziury w warstwie powierzchniowej (tu: w skórze) lub na wylot, przeżerać, przetrawiać (2)

1. Jeść łakomie i ze smakiem (1): Obligurio – Przeiadąm, trawie. Calep [714]a.

2. Tracić, wydając na jedzenie [na czym] (1):

Zwrot: »na łakotkach przejadać« (1): Ligurio – Nałakotkach przeiadąm. Calep 603b.

3. [Wgryzać się do wnętrza (tu: o larwach żywiących się drewnem) [do czego]: Ieſliby temu drzewu chrobacy ſzkodźili żołći á koſmaći ktorzy ie poſpolićie przeiadáią áż do drżenia/ tedy ie trzebá wybieráć Cresc 1571 444 (Linde).]

4. O substancjach żrących: powodować powstanie dziury w warstwie powierzchniowej (tu: w skórze) lub na wylot, przeżerać, przetrawiać [co] (2): [Wygryza téż [arsenik][ ták mocno/ że żelázo przeiada: dla tego gdźie chcą włoſy/ álbo páznokćie/ álbo inſzé grubośći ſpędźić/ przykłádáią. UrzędowHerb 404a (Linde).]

Zwroty: »przejadać skorę« [szyk zmienny] (2): [nasienie romanowego ziela] gryzie ciało tak barzo iże ſkorę przeiada do żiwego dla ſwey zbytniey gorączoſci FalZioł I 146c, V 102.

»przejadać do żywego« (1): FalZioł I 146c cf »przejadać skorę«.

Szereg: »przejadać i przepalać« (1): To lekarzſtwo dla tego ieſt rzecżono Cauſticum/ iże przeiada ſkorę y przepala FalZioł V 102.

Synonimy: 2. tracić, utracać; 4. przepalać.

Formacje współrdzenne cf JEŚĆ.

Cf PRZEJADAJĄCY, [PRZEJADANIE]