[zaloguj się]
[pdf]

PRZEMYŚLIĆ (5) vb pf

przemyślić (4), przemyśleć (1); przemyślić GliczKsiąż; przemyślić : przemyśleć GostGosp (3:1).

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja
inf przemyślić
praet
sg
3 m przemyślåł

inf przemyślić (1). ◊ fut 3 sg przemyśli (2). ◊ praet 3 sg m przemyślåł [może od PRZEMYŚLAĆ impf] (1). ◊ part praet act przemyśliwszy (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

Obmyślić, zaplanować, zatroszczyć się o coś [w tym: kogo, co (4)] (5): Bog przemyſli y ſtworzy cżłowyeká/ ocyec go będzye myał/ á náucżycyel da mu rozum y ćwicżenye cżłowiecżeńſtwu przywoite GliczKsiąż N8; Dobry goſpodarz przemyśliwſzy to [chów wieprzów]/ temu co lepſzego ma vfolgowáć. y przetoż rząd zowią: á ſtąd bywa ſporo w folwárcech. GostGosp 120.

Ze zdaniem dopełnieniowym nawiązującym do dopełnienia bliższego w zdaniu nadrzędnym (1): y káżdą [robotę] przemyślić/ áby ſwego cżáſu robiona byłá GostGosp 76.

Zwroty: »w czas [o czym] przemyślić« (1): zwłaſzcżá kędy ieźiorá ſą/ tám ieſzcże więtſza ſzkodá/ gdy káżdey pogody omieſzka/ dla nieſpoſobienia śieći/ kto wcżás o tym nie przemyśli GostGosp 84.

»przemyśleć potrzebę« (1): A kto źimie proznuie/ ten lećie muśi bydź leniwy: bo mu to muśi przeſzkadzáć/ iż źimie nie przemyslał potrzeby tey/ ktora letnim potrzebam przeſzkadza. GostGosp 84.

a. [Postarać się o coś, zdobyć:

przemyślić skąd: Za mego czasu był Imbraim, którego posłał Turek na trzy lata wybrać sobie posag po dziewce swej, którą mu był obiecał; ale ten posag – skąd go może przemyślić, stąd go ma RadzPodróż 144.

Zwrot: »sobie przemyślić«: Bo ia gdźie wźiąć tu wźiąć/ muſzę groſz obmyślić/ Zá ktorybym buczny ſtroy chćiał ſobie przemyślić. ZbylPRozm F2v.]

Synonimy: przepatrzyć, rozważyć, rozwieść.

Formacje współrdzenne cf MYŚLIĆ.

Cf PRZEMYŚLENIE

KO