« Poprzednie hasło: PRZESTRZEGANIE | Następne hasło: PRZESTRZEGANY » |
PRZESTRZEGANIE SIĘ (3) sb n
Teksty nie oznaczają é; pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); a jasne.
Fleksja
sg | |
---|---|
G | przestrzeganiå się |
I | przestrzeganim się |
inne | sg N a. A - przestrzegani(e) się |
sg G przestrzeganiå się (1). ◊ N a. A przestrzegani(e) się (1). ◊ I przestrzeganim się (1).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
- 1. Wystrzeganie się, unikanie (2)
- 2. Przezorność, ostrożność (1)
1. Wystrzeganie się, unikanie [kogo, czego] (2): (marg) Christus nie posłał vcżniow ſwych, áby kogo trapili, ále áby trapienie ćierpieli. (–) Nie mſzcżąc ſię wzgárdy ſwey y prześládowánia [...] oprocż oświádcżániem ſię przećiwko nim przez otrząśnienie prochu z nog ſwoich á przeſtrzegánim ſię tákich/ co ich do krolow do ſtároſt y do rády poćięgáć y powłocżyć mieli: y do więźienia dawáć bijąc ich CzechEp 21.
Szereg: »wiarowanie i przestrzeganie się« (1): Vmieráiąc/ [...] bráćią pilnie vpominał: áby wiárę Bogu [...] záchowáli: Arryanow ſię y Melecyanow ſtrzegąc/ iáko nieprzyiaćioł Bożych. [...] TEn Teſtáment S. Antoniego około wiárowánia y przeſtrzegánia ſię Heretyckich ſpołkow: teraz by miał wielkie mieyſce/ by ſię cżuć Kátholicy chćieli. SkarŻyw 59.
2. Przezorność, ostrożność (1):
W połączeniu szeregowym (1): Gdyż έυλαβέια, nigdy w piśmie ś. nie znácży/ á rzekę/ iż áni v pogáńſkich piſárzow/ powagi/ grauitatem vel magnificentiam, ále metum, reuerentiam et c. to ieſt obawiánie ſię/ boiaźń/ vcżćiwość/ przeſtrzegánie ſię etc. CzechEp 201.
Synonimy: 1. wiarowanie się; 2. powściągliwość, skromność, umiarkowanie, wstrzymałość, wstrzymawałość.
MP