Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEWŁOCZENIE

Następne hasło: 2. [PRZEWŁOCZNY] »

1. PRZEWŁOCZNY (3) ai

Teksty nie oznaczają é oraz ó; e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja

sg
m	N	przewłoczny
	G	przewłoczn(e)go
	I	przewłoczn(e)m

sg m N przewłoczny (2). ◊ G przewłoczn(e)go (1). ◊ [I przewłoczn(e)m.]

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII – XVIII w.

Znaczenia

Przymiotnik od „przewłoczyć” (3)
- 1. Nieśpiesznie działający (3)
- 2. [O głosie: powolny, z przeciąganiem sylab]

Przymiotnik od „przewłoczyć” (3):

1. Nieśpiesznie działający (3):

przewłoczny na co (1): Przewłocżny Pán ná karánie. SkarŻyw 270 marg.

przewłoczny nad czym (1): SkarŻyw 270 marg cf »nieskwapliwy a przewłoczny«.

Szeregi: »przewłoczny i cierpliwy« [szyk zmienny] (1): Zowie piſmo Páná Bogá przewłocznego y ná złośći ludzkie ćierpliwego SkarKaz 3a; [áleś ty [Boże] wielce z nimi [tj. z ludźmi] ćierpliwy y przewłoczny. SkarKaz 308a, 95a (Linde)].

»nieskwapliwy a przewłoczny« (1): Lecż iſz nieſkwápliwy Pan ieſt/ á przewłocżny nád zgubą ludzką: dał im odwłoki ſto y dwádzieśćiá lat SkarŻyw 269 (Linde).

2. [O głosie: powolny, z przeciąganiem sylab: Po onych modlitwach poczęła podnosić wzgorę oczy swoje i rękami w piersi też bić, mowiąc głosem przewłocznem i żałosnem NieuwiarŚm 90.]

Synonimy: 1. nierychły, niespory, nieśpieszny.

Cf NIEPRZEWŁOCZNY