Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZEWRACAJĄCY

Następne hasło: PRZEWRACANY »

PRZEWRACANIE (5) sb n

Pierwsze e oraz oba a jasne; końcowe e z tekstów nieoznaczających é oraz -é lub oznaczających niekonsekwentnie.

Fleksja

	sg
N	przewracani(e)
G	przewracani(a)
A	przewracani(e)
I	przewracani(e)m

sg N przewracani(e) (2). ◊ G przewracani(a) (1). ◊ A przewracani(e) (1). ◊ I przewracani(e)m (1).

Sł stp brak, Cn w innym znaczeniu, Linde brak.

Znaczenia

I. Rzeczownik od „przewracać” (3)
- 1. Wielokrotne obracanie, przekręcanie z boku na bok (1)
- 2. Wywracanie, fikanie koziołków (2)
II. Rzeczownik od „przewracać się”: wielokrotne kręcenie się, obracanie się, przekręcanie się z boku na bok (2)

I. Rzeczownik od „przewracać” (3):

1. Wielokrotne obracanie, przekręcanie z boku na bok [kogo] (1):

W połączeniu szeregowym (1): Ieſtliżeby [...] ruſzaniem/ chwianiem y przewraczaniem matki: dziećię głową niemogło ku rodzeniu przydz/ tedy [...] FalZioł V 21c.

2. Wywracanie, fikanie koziołków (2):

W połączeniach szeregowych (2): tám rozmáite igry przed nim [Bartłomiejem] okázowano/ to ieſt tańce/ ſkoki/ przewrácánie/ y drugie. BielKron 443; Mącz 295a.

Wyrażenie: »koziełki przewracanie« (1): Petaurum, Wſzelákie kuglárskie poczinánie yáko skakánie przes obręcz ná gołym mieczu kozielki przewrácánie/ po powroziech liatánie y cotákowego. Mącz 295a.

II. Rzeczownik od „przewracać się”: wielokrotne kręcenie się, obracanie się, przekręcanie się z boku na bok; volutatio Calep (2): Volutatio – Przewracanie, wałeſanię. Calep 1139b.

przewracanie czyje (1): CZęſto kroć bywa bolenie w żywocie v dzieci, ktore pobacżiſz z żymania/ z płacżu/ y z przewraczania dziecinnego/ na ten y na ow bocżek FalZioł V 41.

W połączeniu szeregowym (1): FalZioł V 41 cf przewracanie czyje.

Cf PRZEWRACAĆ, PRZEWRACAĆ SIĘ

ALKa