[zaloguj się]
[pdf]

RZEWNIĆ (2) vb impf

e prawdopodobnie jasne (tak w rzewny itp.).

Fleksja
inf rzewnić
praet
pl
3 subst rzewniły
imperativus
pl
2 rzewnicie

[inf rzewnić.] ◊ praet 3 pl subst rzewniły (1). ◊ [imp 2 pl rzewnicie.] ◊ part praes act rzewniąc (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

I. Transit. Zasmucać, wzruszać [kogo, [co (= kogo)]] (2): Krol Węgierski/ ten od płácżu nie mogł mowić/ á co mowił nikt tego nie mogł vſłyſzeć/ bo go ty rzecży wielkie rzewniły BielKron 414.

rzewnić czym (1): A gdy go [Joba] náwiedzáli Elifás/ Temánitus krol/ y Wáldath/ rzewniąc ſwemi námowámi/ odpowiedzyał: Nie máſz ták wielkich plag áni męki ná zyemi/ ktoreby mię od Páná moiego odbiły. BielKron 27v; [Ach prożnoć wſpominániem rzewnić ſmutną głowę JurPogrzeb A4v].

II. [Intransit. Smucić się, rozpaczać, narzekać:
Zwroty: »w płaczu rzewnić«: W płaczu rzewniąc gdym widział smętnie niejednego A Rzeczy pospolitej dobrze zasłużoni [!] [...] Pochlebcom się niegodnym do ziemie kłaniają PismaPolit 16.

»rzewniąc rozrzewnić się«: [Eliasz] rzekł Rzewniąc rozrzewniłem ſię [Zelando zelatus sum] o Jehowę Bogá Ceweothá/ iż opuśćili przymierze twoie [Jehowy] ſynowie Izráelowi BudBib 3.Reg 19/10.

Szereg: »płakać a (i) rzewnić«: Ocuććie ſie piyáni/ płácżćie/ a rzewnićie [et flate et ululate] wſſyſcy ktorzy piyećie wino w ſlodkośći Leop Ioel 1/5 (Linde), Apoc 18/19 (Linde).]

Synonimy: I. smucić; II. smucić się.

Formacje współrdzenne: rzewnić się, rozrzewnić, rozrzewnić się; porzewniać się, rozrzewniać.

DDJ