« Poprzednie hasło: RZEWNIWY | Następne hasło: RZEWNOŚĆ » |
RZEWNO (71) av
rzewno (67), rzewnie (4), [rzewno a. rzewnie]; rzewnie KochPieś, ZawJeft, GrabowSet, PudłDydo.
Oba e oraz o jasne.
[sup n(a)jrzewni(e)j].
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.
»rzewno płakać (a. rozpłakać się, a. zapłakać), łzami się zalewać, płaczący« = acriter a. amare a. valde flere, amare plorare HistAl; illachrymare, multum flere, profundere lacrymas Mącz [szyk zmienny] (57:1:3): Zoná kiedy go widziáłá/ K śćienie ocży odwracáłá. Nárzekáłá rzewno płácżąc BierEz B4, G4v, Q4v; O dziewitzo blogoſlawioná/ powiédz nám/ [...] tzo máſs za ſprawę tako trudną/ ijż placżeſs tako rzewno? OpecŻyw 82, 22v, 36, 48v, 72 [2 r.], 88v (15); PatKaz II 63v [2 r.]; panna Aſenech [...] ná známyę ſmętku [...] głowę ſwą poſypáłá popiołem/ á padſſy ná ziemię przez ſiedḿ dni rzewno płakałá HistJóz C, B4v; [Dariusz] vpadł ná ziemię ná oblicże ſwoie/ thamże pocżął cięſzko wzdychać y rzewno płákáć HistAl F4v, B4v, E8, F3, L3, Nv, N2, N3v; MurzHist Kv; Leop Ier 23/10, Luc 23/27; BielKron 35; Mącz 162d, 181c, d, 236b; GórnDworz Dd4; A mogłáby ná nas oná pirwſza náturá náſzá rzewno zápłákáć/ w ktoreiechmy ſie w niewinnośći vrodzili/ mowiąc nam ty ſłowá O nędznicy nędzni/ [...] RejZwierc 67; HistRzym 32v, 34, 42v, 62; SkarJedn 269, 403; Siedziałeś w iáſkini iedney ſmutny Pietrze/ przez one trzy dni y trzy nocy/ rzewno płácżący śmierći Páná twego SkarŻyw 598, 51, 58, [223], 244, 251, 252, 310; Poſtoię máło/ á dowiém ſye pewnie/ Dla czego płácze tá páni ták rzewnie. KochPieś 18; Anioł [...] zwiáſtował Krolá niebieſkiego/ W iáśliſkách leżącego/ á rzewno płácżącego ArtKanc B3; fráſunék ſwóy ſłowy Wſzytkim podał/ łzámi ſye rzewnie záléwáiąc ZawJeft 48; KołakCath B3; WujNT 878; [Dydo] miecżá dobyłá/ rzewnie zápłákawſzy/ Vkłádłá/ ſie ná łożu: á máło zetrwawſzy/ Niżli miecż w ſię wráźiłá/ thy oſtátnie ſłowá/ Przerzekłá tuż przed ſmiercią PudłDydo B4v; ZbylPrzyg B3; [RozmyślDomin 4, 76, 81, 96; Pozdraw B6; HerbOdpow L5].
Synonimy: płaczliwie, smętno, smutno, żałościwie, żałośliwie, żałośnie.
DDJ