[zaloguj się]
[pdf]

RZEWNOŚĆ (2) sb f

e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w rzewny itp. oraz -ość).

Fleksja
sg
N rzewność
G rzewności
A rzewność
I rzewnością

sg [N rzewność. ◊ G rzewności.] ◊ A rzewność (1). ◊ I rzewnością (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

1. Wzruszenie, smutek (2): [Józef] vmywſzy twarz zádzyerżał rzewność/ przyſzedł do nich [do braci] BielKron 17v; [Ale Iezuſz namylſie plakal rzewno pogląndayącz namyaſtho ſzlycznye mowyl O Ieruzalem by thy vznalo y thyby czvſz plakalo nyemogl od rzewnoſzczy domowycz ſzlow RozmyślDomin 4; Glosy III 92/3].
Szereg: »płacz a rzewność« (1): LEch brát Czechow dawſzy ſtárſzemu brátu Cżechowi błogoſłáwieńſthwo/ z wielkim płáczem á rzewnośćią roſthał ſie ſnim BielKron 318.
[W przen:
Wyrażenie: »rzewność serca«: ſwoie tám wſzyſtkie Smiertelne Grzechy/ ktorekolwiek maſz na pámięci/ y ktore maſz pilnie z rzewnoſcią ſercá roſpámiętáwáć/ wyznáć maſz y wylicżáć. HerbOdpow N4.]
2. [Zagorzałość, zapalczywość: Bo z Ieruſzalima wynidzie oſtátek/ á co vſzło zniſzcżenia/ wynidzie/ zgory Cyiońſkiey/ zawiść (marg) Rzewność. (–) [zelus] Iehowy Ceweothá vcżyni to. BudBib Is 37/32.]

Synonimy: 1. płacz, żal, żałość; 2. gniew, popędliwość, zapalczywość.

DDJ