[zaloguj się]
[pdf]

RZEWNY (18) ai

e jasne.

comp rzewniejszy (2).

Fleksja
sg
mNrzewny, rzewniejszy fNrzewnå nNrzewn(e)
Arzewny A Arzewn(e)
Irzewnym I I
pl
A subst rzewné
I n rzewn(e)mi

sg m N rzewny, rzewniejszy (3). ◊ A rzewny (2). ◊ I rzewnym (4). ◊ f N rzewnå (1). ◊ n N rzewn(e) (4). ◊ A rzewn(e) (1). ◊ pl A subst rzewné (2); -é (1), -(e) (1). ◊ I n rzewn(e)mi (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.

Rozrzewniony, płaczliwy, smętny; lamentabilis Mącz, Cn; queribundus Cn (18):
a. O ludziach: wzruszony (1): Słycháłám od ſwey mácierze/ Gdy ktora mowi pacierze/ W wigilią Andrzeiá ſwiętego/ Vyrzy oblubieńcá ſwego/ Aleć to ſpráwá niepewná/ Wſpomniawſzy muſzę być rzewna BielKom G4v.
b. O działaniach i cechach ludzkich: świadczący o smutku, żalu, wzruszeniu (17): Mącz 183b; A Polſká ięłá ſłowy nárzekáć rzewnemi: Niebo/ i płodna źiemio bądź zemną załoſną/ Iż ieſt táka ślepotá w moich ſynach ſproſna. BielSen 18; Niech przed ćię proźbá wnidźie/ przyimi z łzą wzdychánie/ Nákłoń vchá ſwoiego/ ná rzewne wołánie. GrabowSet H3, E4.
Wyrażenia: »rzewny głos« (5): matuchna bożá niemogątz ſie napatrzytz ſwégo ſynácżka/ na oblicżé iego pádwſſy rzewnym gloſem mowila OpecŻyw 156v, 116; Lamentabili voce deplorare, Rzewnym głoſem opłákáwáć. Mącz 183b; Vocalior vox, Rzewnieyſzy/ głoſnieyſzy głos. Mącz 504c; GrabowSet Q2v.

»rzewne narzekanie« (3): Lugubris eiulatio, Rzewne nárzekánie dla czyiey ſmierći. Mącz 189c, 183b; moy Pánie/ [...] Tákże ćię/ z płácżem rzewne nárzekánie/ Tákże wołánie me/ przed ćię nie wnidźie? GrabowSet G4v.

»rzewny(-e) płacz, łzy« [szyk 3:2] (4:1): Vſłyſzał Pan iey rzewny płácż y wnet ſie zlitował KochZuz A4v; KochPs 101; KochPieś 7; Phrygiiéy Królu/ on náſz Pánie święty/ Przyymi náſzé łzy rzewné/ przym lámenty GórnTroas 14, 12.

Synonimy: smętny, smutny, żałosny, żałościwy.

Cf RZEWLIWY, RZEWNIWY

DDJ