[zaloguj się]
[pdf]

RZEWNIWY (8) ai

e jasne.

Fleksja
sg
mNrzewniwy nN
G Grzewniw(e)go
Drzewniwemu D
pl
V subst rzewniw(e)

sg m N rzewniwy (4). ◊ D rzewniwemu (1). ◊ n G rzewniw(e)go (2). ◊ pl V subst rzewniw(e) (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

1. Rozrzewniony, płaczliwy, smętny (6):
Przen (1): Płácżćie przezrocżyſtych pol iłowáte wzory/ Wiekopámiętne dęby/ choynowe bory. Płácżcie ſośnie rzewniwe KlonŻal A3v.
a. O ludziach: wzruszony (1): S tey przycżyny [ślubu cesarza z królewną Anną] był rzewniwy Władźiſław áż płákał. BielKron 414v.
b. O działaniach i cechach ludzkich: świadczący o smutku, żalu, wzruszeniu (4): gdy dwá mieli ſpráwę przed ſądem/ ná ſpiſku ią dawali Sędziemu/ ták powodna ſtroná iáko y obwiniona/ á to dla tego iż drugi rzewniwego przyrodzenia będąc/ przed płácżem ſwej rzecży nie będzye mogł powiedzyeć BielKron 9.
Wyrażenia: »narzekanie rzewniwe« (1): Boć głos narzekániá rzewniwego [vox lamentationis] ſſlyſſan ieſt z Sionu. Leop Ier 9/19.

»rzewniwy płacz« [szyk 1:1] (2): Krol [...] poruſzył wſzytki ſtoiące około ſiebie ku rzewniwemu płácżu BielKron 403v, 459v.

2. Zapalczywy, nieustępliwy (2): Poſłał krol Zygmunt poſłá ſwego Kryſztofá s Szydłowca [...]/ áby ie [Jana i Ferdynanda] mogł ziednáć/ ále obá byli ná to twárdzi [...]. Krol Ian rzewniwy będąc vciekł ſie do Turká/ [...] pomocy żądáiąc. BielKron 190v.
a. O Bogu (1): Bog rzewniwy [Deus zelotes] y mſzcżący ſię Iehowá [...] y máiącj zápálczywość/ mśći ſię Iehowá nád ſprzeciwniki BudBib Nah 1/2; [WujBib Nah 1/2 (Linde)].

Synonimy: 1. smętny, smutny, żałosny, żałościwy; 2. gniewliwy, gniewniwy, gniewny, popędliwy, prędki, zapalczywy.

Cf NIERZEWNIWY, RZEWLIWY, RZEWNY

DDJ