[zaloguj się]
[pdf]

RZEZANIEC (26) sb m

rzezaniec (25), rus. riezaniec (1) StryjKron, [rzeżaniec].

Oba e oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N rzezaniec rzezańcy
G rzezańc(o)w
D rzezańcowi rzezańc(o)m
A rzezańca
I rzezańc(e)m rzezańcy

sg N rzezaniec (13). ◊ D rzezańcowi (2). ◊ A rzezańca (3). ◊ I rzezańc(e)m (1). ◊ pl N rzezańcy (4). ◊ G rzezańc(o)w (1). ◊ D rzezańc(o)m (1). ◊ I rzezańcy (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Mężczyzna pozbawiony jąder, eunuch, kastrat; też mężczyzna bezpłodny; eunuchus Mącz, Vulg, PolAnt, Cn; spado Mącz, Cn; castratus, eviratus, exmas, exsectus, praecisus, semimas Cn (26): BibRadz II 69c marg; Spado, Bes śył álbo członká męśkiego [!] vrodzony/ wnętr Nieduż/ álbo wáłách/ Rzezániec Eunuchus. Mącz 403d; wſzákże go [słowa bożego] y ia ábo cżytáć nie vmiem/ abo tego co cżtę/ iáko on rzezánieć krolowey Kándaces/ nie rozumiem SkarJedn 43; [św. Maryna płeć zataiła] A gdy iuſz kilá lat przemieſzkáłá miedzy zakonniki/ á nic nie záraſtáłá/ áni głoſu mieniłá: rozumieli niektorzy áby byłá rzezańcem. SkarŻyw 183; Gdy [Ustazanes] był wiedzion ná śmierć: záwołał ná wiernego przyiaćielá ſwego komory krolewſkiey rzezáńcá/ proſząc go áby ty ſłowa krolowi od niego odnioſł: [...] SkarŻyw 305, 27, 141, 435; StryjKron 6; Abowiem ſą rzezáńcy ktorzy z żywotá mátki ták ſię národźili: y ſą rzezáńcy ktorzy od ludźi ſą vrzezáni: y ſą rzezáńcy ktorzy ſię ſámi vrzezáli dla kroleſtwá niebieſkiego. WujNT Matth 19/12, Matth 19 arg, Act 8/27, 34, 36, 38 (14); [Glosy II 89/36; CzechNT 1577 Matth 19/12; rzeżániec/ Spado, eunuchus. Volck Yyy2v, 608].

W połączeniu z imieniem (2): Wychodząc z páłacu/ podkał go Vſtázánes rzezániec ſtary/ ten ktory krolá zdziećińſtwá wychował SkarŻyw 304, 306.

Szereg: »rzezaniec abo trzebieniec« (1): RZEZANIEC ábo Trzebieniec Aetyopiánin. WujNT Bbbbbb3v.

Synonimy: ewnuch, kleszczeniec, kleśniec, nieduż, trzebieniec, wałach, wałaszek, wnętr.

Cf [NIERZEZANIEC], WYRZEZANIEC

MN