[zaloguj się]
[pdf]

RZEŹNY (4) ai

rzeź- (3), rzez- (1), [rześ-].

e jasne.

[comp rzeźni(e)jszy.]

Fleksja
sg
mNrzeźny, rzeźniejszy fNrzeźnå, rzeźniejszå nN
Irzeźniejszym I Irzeźnym
pl
G rzeźnych

sg m N rzeźny, [rzeźniejszy] (4). ◊ [I rzeźniejszym. ◊ f N rzeźnå, rzeźniejszå. ◊ n I rzeźnym. ◊ pl G rzeźnych.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Ostry, wyrazisty (4):
a. O głosie: przenikliwy, dźwięczny (4):
Wyrażenie: »rzeźny głos« = acuta a. clara a. tinnula vox Mącz [szyk 3:1] (4): Głos barzo rzezny á miąſſzy tak w mowie iako y w ſpiewaniu cżłowieka też grubego rozumu znamionuie/ poſtawy ſtatecżney, ale obycżaiow odmiennych. GlabGad O3v; Acuta vox, Rzeźny głos. Mącz 3a, 55d, 456b.
Szeregi: »brzmiący albo rzeźny« (1): Tinnula vox, Brzmiąci álbo rzeźny głos. Mącz 456b.

»głośny a rzeźny« (1): Claritas vocis, Głosny a rzeźny głos. Mącz 55d.

b. [O smaku: ostry, wyraźny, nie mdły: A w tey chorobie [tj. parchach]/ niech ſie chory ſtrzeże od pokármow rzieśnych [!] y ſolonych/ iáko od ſłonin/ Ryb ſłonych/ Kápuſty kwáśney. SienHerb 499a; Niektorzy zá pierwſzym nádánim cukru/ potrzęſuią on Cynámon Ingbierem tłucżonym/ áby tym rzeźnieyſzy był/ á ſmákowi tym śilnieyſzy. SienHerb 527b; WIno miękkiego á ſłábego ſmáku iako go rzeźnym vcżynić SienHerb 620a, 527b, E3#v.]
c. [O barwie: nasycony, wyrazisty: włoż miaſto trzech vncij Galláſu/ ieden łot Złotołuſku iáſnego/ co go Kryſztałowym/ álbo ocżkowátym zową/ á ſtąd będzie fárbá rzeźnieyſza SienHerb 590b.]

Synonimy: a. brzmiący, głośny, ostry; b. ostry.

Cf [RZEŹNI]

MN