[zaloguj się]
[pdf]

RZĘDZIOCHA (1) sb f

rzędziocha, [rządziocha, rzędocha].

o prawdopodobnie jasne (tak w -ocha); a jasne.

Fleksja
sg pl
N rzędziocha rzędziochy
G rzędzi(o)ch
A rządziochę
I rzędziochami

[sg N rzędziocha. ◊ A rządziochę. ] ◊ pl [N rzędziochy. ◊ G rzędzi(o)ch.] ◊ I rzędziochami.

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Ta, która sprawuje władzę: [Deriuantur etiam Nomina Foeminina, vt Rządziochá/ Mocarká/ Rycerká StatorGramm F6.]
[Przen [czyja]: Powiedźiał Dyogenes [do Aleksandra]: [...] Pychá ieſt twoiá Páni/ y kochánká twoiá. [...] Tá ćiebie bárzo rządźi: nuż ćieleſną żądzą/ Obżárſtwo/ gniew/ te Pánie bárzo ćię też rządzą. Iam to iuż wſzytko wzgárdźił/ dawno pod nogámi Tá twoiá rzędźiochá v mnie y twa Páni. PaprKoło C4 (Linde).]
a. Żona rządząca mężem: Pan Bog ſtworzył niewiáſtę nie z głowy/ ále z kośći tey/ ktorą z boku y z pośrzodku wyiął/ chcąc to miec [!]/ áby nie były rzędźiochámi. WerKaz 287; [MrowStadło E4v; Ale gdyby then Dekret ná nie [na żony] vcżyniono/ Tych rzędzioch co zacnieyſzych troſzkę powſciągniono. Prętkoby ty podleyſze iuż przeſtáły tego [tj. nieposłuszeństwa] PaprPrzykaz B3v; Stárośćina/ Sędzina/ iuż dziś ſláchtę ſądzą/ [...] A tyſz to nas rzędziochy wpráwuią w ty błędy. PaprPrzykaz C3; A gdy Włádyſław miał żonę rządźiochę wielką/ Ceſárſką dźiewkę/ imieniem Kryſtynę/ [...] vſtáwicżnie mężá ſwego do tego wiodłá/ áby bráćiey ſwey pobrał páńſtwá ich BielKron 1597 113 (Linde)].

Synonimy cf RZĘDZICIELKA.

Cf RZĘDZICHA, RZĘDZICIELKA

PP